ÇANKIRI'DA YAPILAN KIZ KINASI VE ŞENLİK RİTÜELLERİNDE GİYİLEN GELİN GİYSİLER

Öz Her kültürde var olan ve kendine has özellik taşıyan düğün adetleri ve giysileri yaşanılan toplumun özelliklerini yansıtır. İnsanların yaşamlarında üç önemli geçiş dönemi bulunmaktadır. Bunlar doğum, evlilik ve ölüm dönemleridir. İnsan hayatının ikinci dönemini oluşturan evlilik, kadın ve erkek için yaşamlarının olgunluk devresini temsil etmektedir. Toplumun en küçük birimini oluşturan ailenin kurulduğunun yaşanılan çevreye duyurulması, sevinç ve mutluluğun toplumla paylaşılması oldukça önemlidir. Bunun için her toplumda farklı uygulamaları olan düğün adetleri toplumsal yaşamla birlikte günümüze kadar değişim ve dönüşümlerle sürdürülmektedir. Çankırı merkezinde de geçmişte kız kınası ve şenliklerinde gelin kızın giydiği giysiler ve aksesuarlar kendine has özellikler taşımaktadır. Günümüzde değişen yaşam biçimiyle birlikte giderek kaybolan giysi ve aksesuar kullanımı yerini farklı giyim ve uygulamalara bırakmaktadır. Geçmişte yapılan ritüel ve giysiler unutulmaya yüz tutmaktadır. Toplumların tek tipleşmeye doğru gittiği dünyada kültürel çeşitliliğimizin korunması ve dünya kültürel mirasının zenginlikleri arasına dahil edilmesi gereği her geçen gün artmaktadır. Bu çalışmada, Çankırı merkezinde kız kınası ve şenlik ritüellerinde giyilen gelin giysileri incelenecektir. Bu amaçla yapılan çalışmalar kayıt altına alınması; yörenin kültürünü yansıtması ve bu kıyafetlerin gelecek kuşaklara aktarılması açısından önemlidir. Diğer taraftan taşınabilen bir kültür ürünü olarak ifade edilebilen kıyafetleri ve aksesuarları ele alan bu çalışma, konunun ilk defa incelenmesi nedeniyle ayrı bir önem taşımaktadır.

___

  • AKPINARLI, Feriha ve diğer (2008), Çankırı El Sanatları, Ankara: Hazar Reklam Matbaası. ARTUN, Erman (1998), "Tekirdağ Halk Kültüründe Geçiş Dönemleri Doğum- EvlenmeÖlüm" ,Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 9-10, 85-107. ATALAY, Besim (2006), Divanü Lûgat-İt Türk Tercümesi. Ankara: Türk Hava Kurumu Basımevi. AYHAN, Bâhattin (1988), Çankırı ve İlçeleri. Ankara: Gülay Ajans. BEGİÇ, Nurgül (2015), "Ankara Kazan Düğün Adetleri ve Geleneksel Düğün Kıyafetleri." Başkent Üniversitesi II. Sanat ve Tasarım Eğitimi Sempozyum ve Çalıştayı, Ankara. ELİBOL, Ahmet (1995), "Şer'iyye Sicillerine Göre XIX. Yüzyıl Başlarında Çankırı'nın İdari ve Sosyal Durumu", Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Genel Türk Tarihi Anabilim Dalı.