Öz Birinci Dünya Savaşı boyunca yaşanan ve Millî Mücadele döneminde de devam eden sağlık sıkıntıları; frengi, sıtma, verem gibi bulaşıcı hastalıkların yaygınlaşmasına neden olmuştur. Millî Mücadele döneminde salgın hastalıklarının yanı sıra sağlık hizmetlerinde de yetersizlikler görülmüştür. Öyle ki hastanelerde malzeme eksiklikleri dolayısıyla yapılamayan tedaviler söz konusu olmuştur. Şehirlerde de ciddi anlamda altyapı eksikliği görülmüştür. Batı Cephesi’nde ise askerler arasında salgın hastalıklar yaygın olmasına rağmen alınan tedbirlerle salgın hastalıklar giderilmeye çalışılmış, askere verilen sağlık hizmetleri de eldeki imkanlara göre en üst düzeyde tutulmaya çalışılmıştır. Belirtmiş olduğumuz bu hususlar dönemin canlı tanıkları tarafından kaleme alınmış ve günümüze kadar ulaşmıştır. Bu çalışmanın amacı dönemin canlı tanıklarının kaleme aldıkları anıları inceleyerek mütareke döneminden itibaren Millî Mücadele sürecinde hem Anadolu şehirlerindeki hem de Batı Cephesi’ndeki sağlık koşullarını ve verilen sağlık hizmetlerini anlatmak olarak belirlenmiştir. Bu doğrultuda başta anılar olmak üzere kaynak olarak kullanılan eserler 1919-1922 yıllarını kapsayacak şekilde incelenmiştir. Bu makalede kullanılmayan diğer anılara yer verilmemesinin nedeni ise sağlık koşulları ile ilgili bilgilerin aktarılmamış olmasıdır. Aynı zamanda makale içerisinde bazı şehir ve cephelerin anlatılmaması ya da kısmî olarak anlatılmasının nedeni sağlık koşullarını aktaran anılarda yer almamış olmasıdır. Makalenin ana çatısını anılar oluşturmuş olup arşiv ve diğer araştırma eserleri, anılardaki bilgilere göre incelenmiş ve makale içinde kullanılmıştır.