TOPLUMSAL CİNSİYET BAĞLAMINDA ANNELERİN GÖZÜNDEN KIZ ÇOCUĞU: MERSİN İLİ ÖRNEĞİ

Öz Bu çalışma, annelerin kız çocuklarını algılayışlarını toplumsal cinsiyet bağlamında konu edinmektedir. Araştırmada, annelerin kendi çocukluk deneyimlerine ait anlatılarına da yer verilerek kız çocuğu kimliği sorgulamaya açılmış, bu yolla kız çocuğu kimliğine ait izlere, kalıplaşmış rollere ve anlamlara ulaşılmaya çalışılmıştır. Toplumsal cinsiyet rollerini çocuğa aktarmada önemli bir rolü olan annenin bakış açısının önemli olduğu düşünülerek araştırma yalnızca onların görüşleriyle sınırlandırılmıştır. Ayrıca bu nitel çalışmanın verileri Mersin ilinde yaşayan 10 kadın ile yüz yüze görüşmeler aracılığıyla toplanmış olup betimsel analiz tekniği ile yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda, kadınların kız çocuklarını duygusal kişiler olarak gördüklerini ortaya koymuştur. Annelerin bir kısmı, kız çocuklarının duygusal olmalarına destek vererek onları “naif” ve “kırılgan” yetiştirmeye devam ederken, diğer kesim kız çocuklarının duygusal olduklarını ancak bunun kırılgan olmalarıyla eşdeğer olmadığını söylemiş ve toplumsal cinsiyet rollerinin üretimine karşı duruş sergilemiştir. Ayrıca, genel olarak anneler, kız çocuklarını bir hayat sigortası olarak görmüş ve onları bakım işlerinden sorumlu tutmuştur. Dolayısıyla annelerin gözünden kız çocukları, duygusal destek sağlayan, ev işlerine yardımcı olan, anlayışlı kişiler olarak tanımlanmıştır. Annelerin kendi kız çocukluğu deneyimlerine bakıldığında, benzer toplumsal cinsiyet kodlarına maruz kaldıkları görülmektedir. Her ne kadar anneler, kendi deneyimlerine oranla “yumuşamış” aktarımlar gerçekleştiriyor olsalar dahi, kendi öğrendiklerinin ve deneyimlerinin toplumsal cinsiyet üretiminde önemli bir yer tutmuş olduğu görülmüştür.
Anahtar Kelimeler:

Kız çocuğu, , Çocukluk, , Annelik,

___

AHMED, Sara, (2016), Mutluluk Vaadi, (Çev. Deniz Mayadağ), İstanbul: Sel.

ARITÜRK, Mete Han, (2015). “Çocukluk Felsefesi”, Farklı Perspektiflerden Çocukluk ve Sosyolojisi, (Ed. Levent Eraslan) Ankara: Vize, 93-109.

BADINTER, Elisabeth, (2017), Kadınlık mı? Annelik mi?, (Çeviren: A. Ekmekçi). İstanbul: İletişim Yayınları