ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK VE ÖRGÜTSEL KİMLİK İLİŞKİSİ: SENDİKAL BAĞLAMDA AKADEMİSYENLER ÜZERİNE BİR

Bu çalışmanın amacı, sendika örgütü özelinde akademisyenlerin örgütsel vatandaşlık davranışlarının düzeyini, örgütsel kimlik algılarını ve bu değişkenler arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Ayrıca çalışmada, akademisyenlerin sendikalara yönelik örgütsel vatandaşlık davranışları ve örgütsel kimlik algılarının demografik değişkenlere göre anlamlı biçimde farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemekte amaçlanmıştır. Çalışmaya ilişkin veriler çeşitli üniversitelerden tesadüfi olarak seçilen 119 akademisyenden elde edilmiştir. Araştırmada "Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeği" ve "Sendikal Kimlik Ölçeği" kullanılmıştır. Çalışmanın verilerine ilişkin tanımlayıcı analizler yanında korelasyon ve regresyon analizleri yapılmıştır. Sendika özelinde yapılan bu araştırmada örgütsel vatandaşlık ve örgütsel kimlik arasında pozitif yönlü bir ilişki bulunmuştur.

A SURVEY ON THE PERCEPTION OF ACADEMISTS ABOUT ORGANIZATIONAL CITIZENSHIP BEHAVIOUR AND ORGANIZATIONAL IDENTITY WITH RESPECT TO UNION

The purpose of this study is to reveal the level of academicians' organizational citizenship behavior, their perception of organizational identity and the relationship among these specific variables to union organizations. In addition, in this study, it was aimed to determine academicians' organizational citizenship behavior and their perception of organizational identity towards unions change or not according to demographic variables. The data about the survey were obtained from randomly selected 119 academicians at various universities. In the research, "The Organizational Citizenship Behavior Scale" and "The Unionist Identity Scale" has been used. Correlations and regression analyzes were performed along with descriptive analyzes of the data of the study. A positive association between organizational citizenship and organizational identity was found in this union-specific research.

PDF

___

Akatay, A. (2008) "Çalışanların Örgütsel Kimlik Algılarının Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisi", Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 9(16), ss.299 315.
Atalay, İ. (2005) "Örgütsel Vatandaşlık ve Örgütsel Adalet", Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
Albert, S. ve Whetten, D. A. (1985) "Organizational identity", Research in Organizational Behavior, 7, ss.263 295.
Arslan, Ş. (2008) "Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İle Örgütsel Bağlılık ve Mesleğe Bağlılık Arasındaki İlişkilerin Araştırılması", Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), ss.163 178.
Ashforth, B.E. ve Mael, F. (1989) "Social Identity Theory and The Organization", Academy of Management Review, 14(1), ss.20 39.
Bateman, T. S. ve Organ, D. W. (1983) "Job Satisfaction and The Good Soldier: The Relationship Between Affect and Employee Citizenship", Academy of Management Journal, 26, ss.587 595.
Baş, G. ve Şentürk, C. (2011) "İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet, Örgütsel Vatandaşlık Ve Örgütsel Güven Algıları", Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 17(1), ss.29 62.
Brown, A. ve Starkey K. (2000) "Organizational Identity and Learning: A Psychodynamic Perspective", Academy of Management Review, 25(2), ss.102 120.
Bolino, M. C., Turnley, W. H., ve Bloodgood, J. M. (2002) "Citizenship Behavior and The Creation of Social Capital in Organizations", Academy of Management Review, 27(4), ss.505 522.
Christensen, L. T. ve Askegaard, S. (1999) "Corporate Identity and Corporate Image Revisited: A Semiotic Perspective", European Journal of Marketing, 35,(3/4), ss.292 315.
Çetin, Ş. (2011), Okul Müdürlerinin Liderliği ile Müdür-Öğretmen İlişkisinin Öğretmenlerin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Çetinkaya, M., ve Çimenci, S. (2014) "Örgütsel adalet algısının örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisi ve örgütsel özdeşleşmenin aracılık rolü: Yapısal eşitlik modeli çalışması", ÇOMÜ Yönetim Bilimleri Dergisi, 12(23), ss.237 278.
Cohen, A., ve Vigoda, E. (2000) "Do Good Citizens Make Good Organizational Citizens? An Empirical Examination of the Relationship Between General Citizenship and Organizational Citizenship Behavior in Israel", Administration&Society, 32(5), ss.596 624.
Corley, K.G. (2004) "Defined By Our Strategy or Our Culture": Hierarchical Differences In Perception Of Organizational Identity And Change", Human Relations, 57(9), ss.1145 1177.
Corley, K.G., Harquail, C.V., Pratt, M.G., Glynn, M.A., Fiol, C.M. ve Hatch, M.J. (2006) "Guiding Organizational Identity Through Aged Adolescence", Journal of Management Inquiry, 15(2), ss.85 99.
Demirtaş, H., Özer, N., Atik, S., ve Kırbaç, M. (2015) "Sendikal Vatandaşlık Davranışı ve Sendikal Kimlik İlişkisi: Öğretmenler Üzerine Bir Araştırma", Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), ss.77 93.
Duman, Ş. A., Paşamehmetoğlu, A., ve Poyraz, A. B. (2013) "Örgütsel Kimlik Algısı, Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma", Journal Of Business Economics and Political Science, 2(4), ss.75 89.
Edwards, M. R. (2005) "Organizational Identification: A Conceptual and Operational Review", International Journal of Management Reviews, 7(4), ss.207 230.
Elsbach, K. ve Kramer R. (1996) "Members' Responses to Organizational Identity Threats: Encountering and Countering The Business Week Rankings", Administrative Science Quarterly, 41, ss.442 476.
Erkmen, T. ve Çerik, Ş. (2007) "Kurum İmajı Oluşturan Kurum Kimliği Boyutları Bağlamında Örgüte Bağlılığın İncelenmesi: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama", Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(28), ss.107 119.
Ertürk, Alper, (2003), "Örgütsel İletişim ve Adalet algılarının Örgütsel Kimlik Algısı Üzerindeki Etkileri", Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 157, ss.147 170
Farh, J. L., Earley, P. C., ve Lin, S. C. 1997 "Impetus for Action: A Cultural Analysis of Jjustice and Organizational Citizenship Behavior in Chinese Society", Administrative Science Quarterly, 42, ss.421 444.
Foreman, P., ve Whetten, D. A. (2002) "Members' Identification with Multiple- identity Organizations", Organization Science, 13(6), ss.618 635.
Gautam, T. Van Dıck R. ve Wagner U. (2004) "Organizational Identification and Organizational Commitment: Distinct Aspects of Two related Concepts", Asian Journal of Social Psychology, 7, ss.301 315.
Gioia, D. A., Schultz, M., ve Corley, K.G. (2000). Organizational Identity,Image, and Adaptive Instability", Academy of Management Review, 25, ss.63 81.
Gürbüz, S., ve Yüksel, M. (2008) "Çalışma Ortamında Duygusal Zeka: İş Performansı, İş Tatmini, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve Bazı Demografik Özelliklerle İlişkisi", Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(2), ss.174 190.
Hatch, M.J., ve Schultz, M. (1997) "Relation Between Organizational Culture, Identity and Image", European Journal of Marketing, 3185(6), ss.356 65.
Hatch, M.J., ve Schultz, M. (2002) "The Dynamics of Organizational Identity", Human Relations, 55(8), ss.989 1018.
Karaman, A. ve Aylan, S. (2012) "Örgütsel Vatandaşlık", Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), ss. 35 48.
Katz, D., ve Kahn, R. L. (1978), The Social Psychology of Organizations, New York: Wiley
Koç, Y. (2003), Türkiye İşçi Sınıfı ve Sendikacılık Hareketi Tarihi, Kaynak Yayınları, Eylül, İstanbul.
Koys, D. J. (1991) "Fairness, Legal Compliance, and Organizational Commitment", Employee Responsibilities and Rights Journal, 4(4), ss.283 291.
Jex, S.M. (2002), Organizational Psychology: A Scientist Practitioner Approach, John Wiley & Sons Inc., New York, NY.
MacKenzie, S. B., Podsakoff, P. M., ve Fetter, R. (1993) "The Impact of Organizational Citizenship Behavior on Evaluations of Sales Performance", Journal of Marketing, 57, ss.70 80.
Moorman, R. H. (1991) "Relationship Between Organizational Justice And Organizational Citizenship Behaviors: Do Fairness Perceptions Influence Employee Citizenship?", Journal of Applied Psychology, 76, ss.845 855.
Organ, D. W. (1988), Organizational Citizenship Behavior: The Good Soldier Syndrome, Lexington, MA: Lexington Books.
Organ, D. W. (1990a). The Motivational Basis of Organizational Citizenship Behavior. In B. M. Staw & L. L. Cummings (der.), Research in Organizational Behavior, Vol. 12: 43-72. Greenwich, CT: JAI Press.
Organ, D. W. (1990b) "The Subtle Significance of Job Satisfaction", Clinical Laboratory Management Review, 4, ss.94 98.
Organ, D. W. (1994) "Personality and Organizational Citizenship Behavior", Journal of Management, 20, ss.465 478.
Organ, D., W., Podsakoff, P. M., ve MacKenzie, S. B. (2006), Organizational Citizenship Behavior: Its Nature, Antecedents, and Consequences, Thousand Oaks, CA: Sage.
Podsakoff, P. M., ve MacKenzie, S. B. (1997) "The Impact of Organizational Citizenship Behavior on Organizational Performance: A Review and Suggestions for Future Rresearch", Human Performance, 10, ss.133 151.
Podsakoff, P. M., Mackenzie, S. B., Paine, J. B. Ve Bachrach, D. G. (2000) "Organizational Citizenship Behaviors: A Critical Review of The Theoretical And Empirical Literature And Suggestions For Future Research", Journal of Management, 26(3), ss.513 563.
Ravasi, D., ve Rekom, J. (2003) "Key Issues in Organizational Identity and Identification Theory", Corporate Reputation Review, 6(2), ss.118 132.
Scott, S. G., ve Lane, V. R. (2000) "A Stakeholder Approach to Organizational Identity", Academy of Management Review, 25(1), ss.43 62.
Skarlicki, D. P., ve Latham, G. P. (1996) "Increasing Citizenship Behavior within a Labor Union: A Test of Organizational Justice Theory", Journal of Applied Psychology, 81, 161-169.
Skalen, P. (2004) "New Public Management Reform and The Construction of Organizational Identities", The International Journal of Public Sector Management, 17(3), ss.251 263.
Smith, C. A., Organ, D. W., ve Near, J. P. (1983) "Organizational Citizenship Behavior: Its Nature and Antecedents", Journal of Applied Psychology, 68, ss.655 663.
Şeşen, H., ve Basım, N. H. (2010) "Çalışanların Adalet Algısının Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkisi: İş Tatmininin Aracılık Rolü", ODTÜ Gelişme Dergisi, 37, ss.171 193.
Tokol, A. (2002) "Sendikaların Üye Sayısında Azalma Nedenleri ve Sendikaların İzlediği Yeni Politikalar", İş-Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 4(1), Erişim: http://www.isgucdergi.o rg/?p=article&id=28 2&cilt=4&sayi=1&yil=2002.
Toksöz, G. ve Erdoğdu, S. (1998), Sendikacı Kadın Kimliği. İmge Yayınları: Ankara.
Toksöz, G. ve Sayılan, F. (1998) "Sendikaların Eğitim Programları ve Kadın Çalışanlar", Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 53 (1),297-306.
Tolentino, A., L. (2009). Are All Good Soldiers Created Equal? Examining The"Why" That Underlies Organizational Citizenship Behavior: The Development of an OCB Motives Scale, Doctor of Philosophy, University of South Florida.
Tüzün, İ. K. ve Çağlar, İ. (2008) "Örgütsel Özdeşleşme Kavramı ve İlişkisi", Journal of Yasar University, 3(9), ss.1011 1027.
Uyumlu, H. O. (2009) "Üniversite Öğretim Elemanlarının Sendikal Örgütlenmeye İlişkin Görüşleri: Ankara Üniversitesi Örneği", Eğitim Bilim Toplum, 7(28), ss. 36 58.
Ünal, Z. (2003), Öğretmenlerde İş Doyumu ve Örgütsel Vatandaşlık. (Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi), Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Ünüvar, T. G. (2006). An Integrative Model of Job Characteristics, Job Satisfaction, Organizational Commitment, and Organizational Citizenship Behavior. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara
Van Dick, R., Grojean, M. W., Christ, O. ve Wieseke, J. (2006) "Identity and The Extra Mile: Relationships Between Organizational İdentification And Organizational Citizenship Behaviour. British Journal of Management, 17(4), ss. 283-301.
Whetten, D.A. (2006) "Albert and Whetten Revisited: Strengthening the Concept of Organizational Identity", Journal of Management Inquiry, 15(3), ss.219 234.
Yavuz, E. (2011) "Kamu ve Özel Sektör Çalışanlarının Örgütsel Adalet Algılamaları Üzerine Bir Karşılaştırma Çalışması", Doğuş Üniversitesi Dergisi,11(2), ss.302 312.
Yıldırım, İ., S. (2007). Türkiye'de Sendikalılaşma Sürecinde Öğretmen Sendikaları ve Siyasetle İlişkisi: Adapazarı Örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
Yılmaz, K., ve Tasdan, M. (2009) "Organizational Citizenship and Organizational Justice in Turkish Primary Schools", Journal of Educational Administration, 47(1), ss.108 126.
Yılmaz, K. (2009) "Özel Dershane Öğretmenlerinin Örgütsel Güven Düzeyleri ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişki", Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 15(3), ss.471 490.
Zayas-Ortiz, M., Rosario, E., Marquez, E., ve Colón Gruñeiro, P. (2015) "Relationship Organizational Citizenship Behaviour in a Sample of Private Banking Employees", International Journal of Sociology and Social Policy, 35(1/2), ss.91 106.
www. tdk. gov.tr (02.10.2016)
"4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu" http://mevzuat.bas bakanlik.gov.tr/ (02.10.2016)