1911-1912 Osmanlı-İtalyan Savaşı ve Örikağasızade Hasan Sırrı'nın hukuk-i düvel nokta-i nazarından Osmanlıİtalya Muhârebesi adlı eseri

İtalyan Hükûmetinin Trablusgarpı kendi ülkesine katmak amacıyla 29 Eylül 1911de başlattığı Trablusgarp Savaşı 20 Ekim 1912de Uşi Antlaşması ile sona ermiştir. Bu savaş süresince İtalya Osmanlı Devletini zor durumda bırakmak ve kısa sürede barış antlaşması yapmaya zorlamak amacıyla Trablusgarp bölgesi dışındaki Osmanlı topraklarına da saldırmıştır. Beyrut, Kızıldeniz, Çanakkale Boğazı ve Ege adalarına yönelik İtalyan saldırıları olmuştur. Savaş süresince İtalya Hükûmeti uluslararası hukuka aykırı birçok davranışta bulunmuş; sivilasker ayrımı yapmamış, Kızılay çadırlarına saldırmış, yardım faaliyetlerini engellemeye çalışmış, haksız el koyma hareketlerinde bulunmuştur. Savaş öncesi büyük devletlerin desteğini aldığından İtalyanın bu hukuksuz uygulamalarına karşı Osmanlı Devleti Avrupadan gerekli desteği sağlayamamıştır. Örikağasızade Hasan Sırrının Hukuk-i Düvel Nokta-i Nazarından Osmanlı - İtalya Muhârebesi adlı eseri, 1911-1912 Osmanlı-İtalyan Savaşını uluslararası hukuk açısından incelediği için önemli bir eserdir. Bu çalışma kapsamında hem 1911-1912 Osmanlı-İtalyan Savaşının uluslararası hukuku ilgilendiren yönleri hakkında bilgi verilmiş hem de Hasan Sırrının bu eserinin çevirisi tam metin olarak sunulmuştur.

1911-1912 Turco-Italıan War and hukuk-i düvel nokta-i Nazarından Osmanlıİtalya muhârebesi by Örikağasızade Hasan Sırrı

On 29 September 1911, in order to conquer Tripoli, Italy started Tripoli War and it ended up with Treaty of Ouchy on 20 October 1912. During this war, Italians attacked other lands than Tripoli in order to urge the Ottoman into a difficult situation and force them to an immediate peace in a short time. There were Italian attacks towards Beirut, the Red Sea, Çanakkale and the Aegean islands. During the war, Italian government violated international law rules many times, they attacked even civilians, they did not consider whether it was a soldier or a civilian person, they attacked Kızılay (Red Crescent) tents, they tried to block any help coming to the region, and captured property of people forcefully. Because Italy got enough support from European powers, the Ottoman failed to get enough support from Europe against these unlawful acts of Italy. Hukuk-i Düvel Nokta-i Nazarından Osmanlı - İtalya Muhârebesi by Örikağasızade Hasan Sırrı is an important study because it analyses Turco-Italian War with respect to international law. In this study, we will provide important information about international law rules of the Turco-Italian War and the full transliteration of study of Hasan Sırrı, as well.

___

  • Akgün, Seçil - Uluğtekin, Murat (1992), “Hilal-i Ahmer ve Trablusgarp Savaşı”, Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi (OTAM), Sayı 3.
  • Babacan, Hasan (1999), “Trablusgarp Harbi’nde İtalyan Mallarını Boykot Meselesi”, Arayışlar - İnsan Bilimleri Araştırmaları, Yıl 1, Sayı 2, 1999/2.
  • Bayur, Hilmi (1976), “1911–1912 İtalyan Savaşında Geçmiş Garip Bir Olay”, Belleten, Cilt XL, Sayı 160.
  • Bostan, İdris –Kurumahmut, Ali (2003), Trablusgarb ve Balkan Harplerinde İşgal Edilen Ege Adaları ve İşgal Telgrafları, Ankara.
  • Frik, Feridun (1955), “Alman Kızılhaçının Trablus ve Balkan Harplerindeki Sıhhi Yardım Hizmetleri Eserinden Memleketimize Ait Notlar”, Dirim (Aylık Tıp Gazetesi), Sayı 8, Ağustos 1955; Sayı 9.
  • Hayta, Necdet (1995a), “Beyrut'un İtalyanlar Tarafından Bombardımanı (24 Şubat 1912)”, Askerî Tarih Bülteni, Yıl 20, Sayı 38.
  • Hayta, Necdet (1995b), “İtalyanların Rodos ve 12 Adadaki Faaliyetlerine Dair Bir Rapor (1913)”, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Yeni Dönem, Sayı 3, 1995.
  • Hayta, Necdet (1994), “Rodos ile 12 Ada'nın İtalyanlar Tarafından İşgali ve İşgalden Sonra Adaların Durumu (1912-1918)”, Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi (OTAM), Sayı 5.
  • Karakartal, Oğuz (1997), “Türk-İtalyan (Trablusgarp) Savaşı ve Bir Kitap: “İtalya'da Türk Esirlerinin Hayatı”, Türklük Araştırmaları Dergisi, Mehmet Akalın Armağanı, 8, 1997.
  • Kurtcephe, İsrafil (1990a), “1911–1912 Türk-İtalyan Savaşında Kızıldeniz Mücadelesi”, Askerî Tarih Bülteni, Yıl 15, Sayı 29.
  • Kurtcephe, İsrafil (1990b), “İtalyan Donanmasının Çanakkale Boğazı’nı Geçme Teşebbüsleri”, Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi (OTAM), Yıl 1, Sayı 1, Haziran 1990.
  • Kurtcephe, İsrafil (1991c), “Rodos ve Oniki Ada’nın İtalyanlarca İşgali”, Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi (OTAM), Sayı 2.
  • Kurtcephe, İsrafil (1990ç), “Trablusgarp’ın İtalyanlarca İşgali, Mustafa Kemal ve Arkadaşlarının Direnişe Katılmaları”, Atatürk Yolu – Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Dergisi, Cilt 2, Yıl 3, Sayı 6.
  • Labrousse, H. (1995), (çev. Dr.Cemalettin Taşkıran), “1911–1912 Türk İtalyan Harbi Sırasında Kızıldeniz'de Deniz Harekâtı”, Askerî Tarih Bülteni, Yıl 20, Sayı 38.
  • Mert, Özcan (1983a), “1911-1912 Türk-İtalyan Savaşı’nda Babıali’nin Trablusgarp’a Yaptığı Yardımlara Dair Bir Belge”, Şükrü Elçin Armağanı, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Armağan Dizisi: 1, Ankara.
  • Mert, Özcan (1988), “Osmanlı Belgelerine Göre Banco Di Roma'nın Trablusgarp'taki Faaliyetleri”, Belleten, Cilt LI, Sayı 199-201.
  • Mert, Özcan (1983b), “Trablusgarp Harbi’nde Bir Amerikalı İle Yapılan Gizli Mukavelename”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cumhuriyet’in 60. Yılına Armağan (Özel Sayı).
  • Mete, Şengül (1998), “Trablusgarp Savaşı ve İtalya'nın Akdeniz'deki Faaliyetleri”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, Cilt III, Sayı 8, 1998.
  • Örikağasızade Hasan Sırrı (1330), Hukuk-i Düvel Nokta-i Nazarından Osmanlı - İtalya Muharebesi, Matbaa-i Ebuz-ziya, Konstantiniye.
  • Sencer, Muzaffer (1990), “İnsan Hakları ve Savaş”, İnsan Hakları Yıllığı, Cilt 12, 1990.
  • Temel, Mehmet (2005), “Trablusgarp Savaşında Osmanlı Devleti ve İtalya Tarafından Savaş Kaçağı İlan Edilen Maddeler ve Denizlerde Karşılıklı El Koymalar”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Sayı 11, Cilt: 22.
  • Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi Osmanlı Devri Osmanlı-İtalyan Harbi (1911-1912) (1981), Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, Ankara.
  • Umar, Ömer Osman (2001), “Trablusgarp Savaşı Sırasında İtalya’nın Beyrut’u Bombardımanı”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Sayı 51, Cilt XVII.
  • Yetkin, Sabri (1998a), “Trablusgarp Savaşı Sırasında Körfeze Döşenen Mayınlara Çarpan Gemiler / İzmir Körfezi’nde Gemi Kazaları – I”, Toplumsal Tarih, Cilt 9, Sayı 55, Temmuz 1998, s.45.
  • Yetkin, Sabri (1998b), “Trablusgarp Savaşı Sırasında Körfeze Döşenen Mayınlara Çarpan Gemiler / İzmir Körfezi’nde Gemi Kazaları – II”, Toplumsal Tarih, Cilt 10, Sayı 56, Ağustos 1998. Zabıt Cerideleri
  • Meclis-i Mebusan Zabıt Cerideleri:
  • Devre: 1, Cilt: 1, İçtima Senesi: 4, 9. İnikad, 19 Teşrinievvel 1327 (1911) Çarşamba.
  • Devre: 1, Cilt: 1, İçtima Senesi: 4, 10. İnikad, 22 Teşrinievvel 1327 (1911) Cumartesi.
  • Devre: 1, Cilt: 1, İçtima Senesi: 4, 12. İnikad, 26 Teşrinievvel 1327 (1911) Çarşamba.
  • Devre: 1, Cilt: 1, İçtima Senesi: 4, 13. İnikad, 27 Teşrinievvel 1327 (1911) Perşembe.
  • Devre: 1, Cilt: 2, İçtima Senesi: 4, 20. İnikad, 13 Teşrinisani 1327 (1911) Cumartesi.
  • Devre: 1, Cilt: 2, İçtima Senesi: 4, 29. İnikad, 12 Kanunuevvel 1327 (1911) Pazartesi.
  • Devre: 1, Cilt: 2, İçtima Senesi: 4, 38. İnikad, 2 Kanunusani 1327 (1911) Pazartesi.
  • Meclis-i Âyan Zabıt Cerideleri:
  • Devre: 1, Cilt: 1, İçtima Senesi: 4, 7. İnikad, 22 Teşrinievvel 1327 (1911) Cumartesi.
  • Devre: 1, Cilt: 1, İçtima Senesi: 4, 10. İnikad, 29 Teşrinievvel 1327 (1911) Cumartesi.