Wall paintings, which are a cultural transmission of human creativity, form an important part of the world cultural heritage, from the earliest period rock paintings to today's examples in the history of humanity. These works provide important information in terms of the cultural, social, technological and economic characteristics of the periods in which they were made. The deliberate or accidental destruction of wall paintings causes loss of an important part of the cultural heritage. The Ottoman Period wall paintings, which are the subject of the research and located in the Cappadocia Region, offer rich decoration examples. In this study, the current status of the wall paintings in the residences in Nevşehir, Gülşehir, Avanos, Göreme, Ürgüp and Mustafapaşa settlements in the Cappadocia Region was documented. In addition, an evaluation was made by considering the old and present situations of the wall paintings, and their conservation status was determined. The problems of preserving the murals through natural or man-made deterioration were discussed. The main purpose of this study is to protect and document these works, which are very important in the context of heritage to be transferred to future generations.

Ayşe Pelin Şahin Tekinalp, Aytülü Dırık, Simin Şay

KAPADOKYA BÖLGESİ OSMANLI DÖNEMİ DUVAR RESİMLERİ, KORUNMA SORUNLARI VE ÖNERİLERİ

İnsanlık tarihi içerisinde en erken dönemli kaya resimlerinden itibaren günümüz örneklerine uzanan süre içerisinde insanoğlunun yaratıcılığının kültürel bir aktarımı olan duvar resimleri dünya kültür mirasının önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Bu eserler yapıldıkları dönemlerin kültürel, sosyal, teknolojik ve ekonomik özellikleri açısından önemli bilgiler vermektedir. Duvar resimlerinin kasıtlı olarak veya kaza ile tahripleri kültür mirasının önemli bir kısmının kaybolmasına sebep olmaktadır. Araştırmaya konu olan ve Kapadokya Bölgesi içerisinde yer alan Osmanlı Dönemi duvar resimleri zengin bezeme örnekleri sunmaktadır. Bu çalışmada Kapadokya Bölgesi yerleşimlerinden Nevşehir, Gülşehir, Avanos, Göreme, Ürgüp ve Mustafapaşa’daki konutlarda bulunan duvar resimlerinin güncel durumlarının belgeleme çalışması yapılmıştır. Ayrıca duvar resimlerinin eski ve günümüz durumları birlikte ele alınarak bir değerlendirme yapılmış korunma durumları tespit edilmiştir. Doğal veya insan eliyle yapılan bozulmalar üzerinden duvar resimleri koruma sorunlarına değinilmiştir. Gelecek kuşaklara aktarımı miras kapsamında çok önemli olan bu eserlerin korunması ve belgelenmesi bu çalışmanın temel amacıdır.

Anahtar Kelimeler:

Nevşehir ve Çevresi, 19. Yüzyıl, Duvar Resmi, Kültürel Miras, Korunma

OTTOMAN PERIOD WALL PICTURES THROUGH CAPPADOCIA PROTECTION ISSUES AND RECOMMENDATIONS

Keywords:

Nevşehir and its Surroundings, Nineteenth Century, Wall Painting, Cultural Heritage, Conservation,

PDF

___

Açıkgöz, Fazlı ve Dikilitaş, Gülseren. (2014). Duvar Resimleri ve Konservasyon Evreleri. Müze Çalışmaları ve Kurtarma Kazıları Sempozyumu Bildirisi. (ss. 355-376).

Ahunbay, Zeynep. (2019). Kültür Mirasını Koruma İlke ve Teknikleri. Yem Yayınları.

Arık, Rüçhan. (1988). Batılılaşma Dönemi Anadolu Tasvir Sanatı. Kültür ve Turizm Bakanlığı.

Baldini, Umberto. (1997). Teoria del Restauro e Unita Di Metodologia, Vol. 1-2, Nardini Editore.

Bağcı, Serpil., Çağman, Filiz., Renda, Günsel., ve Tanındı, Zeren. (2006). Osmanlı Resim Sanatı. T.C. Kültür Turizm Bakanlığı Yayınları.

Başbakanlık Osmanlı Arşivleri- BOA

Brandi, Cesare. (2021). Restorasyon Kuramı. Janus Yayıncılık.

Cezar, Mustafa. (1971). Sanatta Batı'ya Açılış ve Osman Hamdi Bey. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.

Demirarslan, D. (2016). 19. Yüzyıl Türk Sivil Mimarisinde Duvar Resmi Estetiği ve İstanbul Teması. Mimarlık ve Yaşam Dergisi, (1) 105-125. DOI: 10.26835/my.264135.

Dikilitaş, Gülseren. (2005). Duvar Resimlerinin Bozulmasına Neden Olan Etkenler ve Koruma Uygulamaları. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Taşınabilir Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Anabilim Dalı. İstanbul.

Esmer, Mehmet Ali. (1984). Avanos'un Eski Evleri. Kültür Bakanlığı Yayınları.

ICOM-CC. (2008). Terminology to Characterize the Conservation of Tangible Cultural Heritage, http://www.icom-cc.org/54/document/:http://www.icom cc.org/54/document/icom-cc-resolution terminology adresinden alındı.

ICOMOS. (1931). Atina Tüzüğü.

ICOMOS. (1975). Amsterdam Bildirgesi.

ICOMOS. (2003). Duvar Resimlerinin Korunması- Restorasyonu İçin ICOMOS İlkeleri. Zimbabwe.

KAM (Kapadokya Üniversitesi Kapadokya Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi). (2022, 10 28). Mustafapaşa. Konaklar: https://mustafapasakapadokya.org/ adresinden alındı

Kılıç, M. (2021, 11 13). Avanos Fotoğrafları. Avanos'ta Farklı Bir Mekan; İhsan Balta Evi: http://avanosfotograflari.blogspot.com/2018/08/avanos-ta-farkli-bir-mekan-ihsan-balta.html adresinden alındı.

Küçükerman, Önder ve Güner, Şemsi. (1995). Anadolu Mirasında Türk Evleri. Kültür Bakanlığı.

Massari, Giovanni (1993). Damp Buildings, Old and New. ICCROM.

NARA Özgünlük Belgesi. (1994).

Okçuoğlu, Tarkan. (2000). 18. ve 19. Yüzyıllarda Osmanlı Duvar Resimlerinde Betimleme Anlayışı. (Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat Tarihi Bilim Dalı. İstanbul.

Özbek, Y. (2016). Mustafapaşa (Sinasos) Duvar Resimlerinde Sıradışı Konular ve Georgios Iordanidis. Mediterranean Journal of Humanities. (VI/2) 381-398.

Özbek, Y. (2014). Kapadokya’da Osmanlı Dönemi Duvar Resimlerinde Kent Tasvirleri. Mediterranean Journal of Humanities, (IV/1) 215-230. DOI: 10.13114/MJH.201416435.

Özgönül, N. ve Madran, E. (2011). Kültürel ve Doğal Değerlerin Korunması. TMMOB Mimarlar Odası Yayınları.

Işıl, P.P., (2018). Tarihi Yapıların Korunmasında Bir Yöntem Olarak Anıt İzleme Sistemi. Mimarist, (62) 86-92.

Renda, Günsel. (1977). Batılaşma Döneminde Türk Resim Sanatı. Hacettepe Üniversitesi Yayınları.

Renda, Günsel. (1985). 19. Yüzyıl' da Kalemişi Nakış- Duvar Resmi. Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Türkiye Ansiklopedisi- 6. Cilt (ss. 1530-1535). İletişim Yayınları.

Renda, Günsel. (1985). Göreme’de Korunması Gerekli Bir Ev. III. Araştırma Sonuçları Toplantısı, (ss. 103-132).

Roides, Stefano. (1985). “The Houses of Sinasos” Sinasos in Cappadocia. Çev.Ertuğrul Malçok.

Sözen, M. ve Tanyeli, U. (1986). Sanat Kavram ve Terimleri Sözlüğü. Remzi Kitapevi.

Şener, Demet. (2011). XVIII. ve XIX. Yüzyıllarda Anadolu Duvar Resimleri. (Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat Tarihi Anabilim Dalı. Ankara.

Tay, Lokman. (2018). Gülşehir-Gümüşkent Köy Odası. III. Uluslararası Akdeniz Sanat Sempozyumu (ss. 242-252).

Tekinalp, Ayşe Pelin. (2001). Batılaşma Dönemi Duvar Resmi. (Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek, Salim Koca, Ed.), Türkler (ss. 440-448).

Tekinalp, A P. (2021). Ürgüp Sucuoğlu Konağı Duvar Resimleri ve Koruma Sorunu. Turkish Studies, (16/7) 339-354. DOI: 10.7827/TurkishStudies.54808

Tekinalp, Ayşe Pelin. (2013). “Palaıs Du Trocadéro In Ayntab / Antep”, (Frédéric Hitzel Collegede, Ed.) 14thInternational Congress of Turkish Art. (ss. 679-686).

Tekinalp, P. Ş. (2013). Manzaralı Oda: Atay Evi'nden Egzotik Manzaralar. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, (30/2). 191-208.

Venedik Tüzüğü. (1964). Venedik Tüzüğü.

Yalçın, Oğuzhan. (2007). Nevşehir-Mustafapaşa Beldesi Sivil Mimari Eserleri Üzerindeki Bezemeler. (Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat Tarihi Anabilim Dalı. Kayseri.

Yalçınkaya, Uğur. (2020). Kapadokya Bölgesindeki 9-13. Yüzyıllar Arasına Tarihlenen Duvar Resimlerinin Korunmasına Yönelik Yaklaşım ve Uygulamalar. (Yüksek Lisans Tezi). Kadir Has Üniversitesi Sanat Tasarım Anabilim Dalı. İstanbul.