Narkissos Mitinin Görsel Sanatlara Yansıması

İnsana özgü bir düş ürünü olarak ortaya çıkan mitler, taşıdığı anlam yanında evrensel mesajları ile birçok sanatçının resmine konu olmuştur. Mitlerden bazıları bireysel karmaşıklıkları bazıları da toplumsal ilişkilerin görünmez ve karmaşık yapılarını ortaya koymaktadır. İnsanın sosyal ve bireysel karmaşıklığına ilişkin mitlerden birisi de Narkissos’tur. Görsel sanatlar alanında en çok betimlenen mitlerden olan Narkissos, özseverlik, dönüşüm, erotizm gibi çok anlamlı yapısı ve içerdiği mesajlarla öne çıkmaktadır. Bu çalışma Narkissos mitinin temsil ettiği sembolik değerler ve mesajların sanatçılar tarafından nasıl algılandığı ve eserlerine nasıl yansıdığı araştırmak amacıyla yapılmıştır. Miti konu olarak ele alan sanatçıların eserleri, doküman incelemesi ve literatür taraması yöntemi ile incelenmiştir. Tespit edilen eserlere ilişkin yapılan analizde, sanatçıların Narkissos’u özseverlik, başkalaşma, estetik ve cinsiyet bağlamında bir ifade aracı olarak ele aldıkları görülmektedir. Ayrıca sanat tarihi içinde Narkissos ile ilgili eserlerde; gerçek ve temsil, kimlik ve cinsiyet, ben ve öteki arasındaki dönüşümü harekete geçiren efsane olarak temsil edildiği anlaşılmaktadır.

Reflection of Narkissos Myth on Visual Arts

Myths which are product of human imagination have been the subject of many artists’ paintings with their universal message beyond their meaning. Some of them point out the personal complexities and some reveal invisible and complex structures of social relations. Narcissos is the one of myth which about social and individual complexity of human being. Narcissos, one of the most described myth in visual arts, come into prominence with its messages and multiple meaning structure such as narcissism, transformation and erotism. This study aim to examine the symbolic values of Narcissos myth and how its messages recieved by the artists who reflected them in their works. The studies of artists whom working on myths in art history are analysed by literature and document review. In the analysis of the these, it is seen that artists treat Narcissus as a means of expression in the context of self-esteem, metamorphosis, aesthetics and gender. In addition, the studies related to Narcissus in art history it is understood that it is a myth which representing transfomation truth and representation, identy and gender, ego and the other.

Keywords:

Mithology, Narcissus, Narcissism, Metamorphose, Erotism Aesthetic,

PDF

___

Alberti, L. B. (1991). On Painting, İtalyanca’dan İngilizce’ye çev. C. Grayson, London: 1991.
Alberti, L. B. (2015). Resim Üzerine ve Heykel Üzerine, çev. Atilla Erol, 1.Baskı İstanbul: Janus Yayıncılık.
Aliçavuşoğlu, E. (2014) Rasim Aksan, Narcissus, Galerist, İstanbul: Ofset Yapımevi.
Brenner, C. (1996). Classical Mytology in Europen Art, National gallery, Washington.
Burke, P. (2015), Avrupa’da Rönesans, Merkezler ve Çeperler, çev. Uygar Abacı, İstanbul: Islık Yayınları.
Cömert, B. (1999), Mitoloji ve İkonografi, Ankara: Ayraç Yayınevi.
Erişti, S. D. B. (2017). Görsel Araştırma Yöntemleri, Teori, Uygulama ve Örnek, Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Erhat, A. (1996). Mitoloji Sözlüğü, İstanbul: Remzi Kitabevi. Freud, S. (2001). Sanat ve Sanatçılar Üzerine, çev. Kamuran Şipal, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları.
Freud, S. (1914). Narsizm Üzerine ve Schreber Vakası, çev. Banu Büyükkal ve Saffet Murat Tura, İstanbul: Metis Yayınları.
Freud, S. (1914), “On Narcissism”, On Metapsychology. The Theory of Psychoanalysis, London: Penguin.
Freud, S. (1911). Psycho-analytic Notes On An Autobiogrophical Account Of A Case Of Paranoia Standard Edition, Cilt 12, İng., çev., Strachey J, London: Hogarth Press Ltd, 1986.
Gautherot, F. (2009), The Exhibition Yayoi Kusama Mirrored Years, Rotterdam: Museum Boijmans Van Beuningen.
Germ T. (2012), Narcisove Metamorfoze V Slikarstvu Simbolizma İn Nadrealizma: Gustave Moreau İn Salvador Dalí, Ljubljana: Keria- Studia Latina et Graeca, Letnik XIV, številka 1.
Goscilo, H. (2010) “The Mirror in Art: Vanitas, Veritas, and Vision”, Studies in 20th & 21.st Century Literature, Vol. 34.
Graves, R. (2010) Yunan Mitleri, çev. Uğur Akman, İstanbul: Say Yayınları.
Gürel, E. ve Muter, C. (2007), “Psikomitolojik Terimler: Psikoloji Literatüründe Mitolojinin Kullanılması”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 7, sayı 1.
Hamilton, E. (2002), Mitologya, Çev. Ülkü Tamer, İstanbul, Varlık Yayınları.
İndirkaş, Z. (2011). Gustave Moreau'nun Resimlerinde Mitosların Anlamı, Journal of Art History, 0 (18), 55-76, Retrieved from http://dergipark.org.tr/iusty/issue/1181/13923.
Kalnicka, Z. (2016), The Gender Metamorphosis of Narcissus.Salvador Dali: Metamorphosis of Narcissus, The Polish Journal of Aesthetics, 41 (2/2016), DOI: 10.19205/41.16.3.
Kemp, M. (1976) 'Ogni dipintore dipinge sè': A Neoplatonic Echo in Leonardo's Art Theory?, in: Cultural Aspects of the Italian Renaissance, Essays in Honour of Paul Oskar Kristeller, Edited by Cecil H. Clough, New York 1976.
Krausse, A. C. (2005), Resim Sanatının Öyküsü, çev. Dilek Zaptçıoğlu, Almanya: Literatür Yayıncılık.
Lacan, J. (2012). Babanın Adları, çev. Murat Erşen, İstanbul: Monokl Yayınları.
Loreti, S. (2011), Modern Narcissus: The Lingering Reflections of Ancient Myth in Modern Art, Papers of Surrealism, 9. pp. 1-29. ISSN 1750-1954.
Mallen, E. (2015). “The Myth of Narcissus: Themes of Life and Death in Pablo Picasso and Salvador Dalí”, Avant-Garde Studies. The Dalí Museum in St. Petersburg: Issue 1, Fall 2015.
Ovidius, (1994). Dönüşümler, çev., İ. Zeki Eyüboğlu, İstanbul: Payel Yayıncılık.
Panofsky, E. (1995). İkonografi ve İkonoloji Üzerine, çev. Engin Akyürek, İstanbul: Afa Yayıncılık.
Panofsky, D. (1949), Notes on Poussin's Birth of Bacchus in the Fogg Museum of Art, The Art Bulletin, Vol. 31, No. 2 (Jun., 1949).
Plock, P. J. (2004), Nicolas Poussin's Mythological Paintings and Practices of Viewing in Seventeenth-Century Rome, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Leeds: The University of Leeds School of Fine Art, History of Art, and Cultural Studies.
Posèq, A. W. G. (1991), The Allegorıcal Content Of Caravaggıo's "Narcıssus", The University of Chicago Press, Notes in the History of Art, Vol. 10, No. 3 (Spring),
Sohm, P. (2002). “Caravaggio's Deaths”, The Art Bulletin, Vol. 84, No. 3, Sep.
Şahbaz, N. K. (2012). Ovid’in Metamorphoses Adlı Eserinin Türkçeye İlk Çevirisi ve Salih Zeki Aktay’ın Çevirileri Üzerine, Acta Turcıca, Yıl IV, Sayı 2-1.
Tükel, U. (1997). “Moreau Gustave”, Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi, İstanbul: Hürriyet Ofset.
Tutter, A. (2014.) “Under The Mirror of The Sleeping Water: Poussin’s Narcissus”; The İnternational Of Journal Pyschoanalysis, doi: 10.1111/1745-8315.12245.
Valladeres, V. (2011): “Fallax Imago: Ovid's Narcissus And The Seduction Of Mimesis In Roman Wall Painting”, Word & Image, 27:4.
Vasari, G. (1991). The Lives of the Artists, İngilizce’ye çev., Julia Conaway Bondanella and Peter Bondanella, Oxford Worlds Classics.
Zdenka, K. (2016). “The Gender Metamorphosis of Narcissus: Salvador Dalí: Metamorphosis of Narcissus”, The Polish Journal of Aesthetics, 41 (2/2016), 54.
Zöllner, F. (1976). “Ogni Pittore Dipinge se, Leonardo da Vinci and Automimesis" In Cultural Aspects of the Italian Renaissance, Manchester: Manchester University Press.
Zöllner F. (1976.), “Ogni dipintore dipinge se: A Neoplatonic Echo in Leonardo's Art Theory?”, Cultural Aspects of the Italian Renaissance. New York: Essays in Honour of Paul Oskar Kristeller, İnternet Kaynakları
Aleph, F. (2018), http://www.faena.com/aleph/articles/a-walk-in-yayoi-kusamas-garden-ofnarcissism/ Erişim tarihi: 08.01.2019
Kızıltan, H. (2006), “Narsisizm ve Psikopatolojisi”, http://www.psikomitoloji.com/ attachments/article/79/narsisizm.makalesi.pdf Erişim tarihi: 08.01.2019.
Görsel Kaynaklar
Görsel 1. Narcissus Figure, House of Octavius Quartio, Pompeii Figure, Wall Painting. https://www.robertharding.com/preview/817-427607/fresco-depicting-narcissus-houseloreius-tiburtinus-called-house/ Erişim tarihi : 30.01.2019
Görsel 2. Narcissus, cubiculumi, House Lucretius Fronto, Pompeii Wall Painting.4.a,II.2.2, after 62 CE. https://www.flickr.com/photos/70125105@N06/14024156299. Erişim tarihi: 30.01.2019
Görsel 3. Caravaggio di Merisi, Narcissus, 1597-1599, 110 x 92 cm, TÜYB, Galleria Nazionale d'Arte Antica. https://www.google.com/imgres?imgurl=https://cdn-images1.medium.com/max/1200/1*FIGuVAeGSQHqAS4RnGoulw.jpeg&imgrefurl=https://medium.co m/@hackim20/narcissus-caravaggio Erişim tarihi: 30.01.2019
Görsel 4. Henri Simon Thomassin, Caravaggio Portresi, Washington National Gallery, Gravür Baskı, 18th Century. 22.5 x 13.5 cm. https://auctionet.com/en/54133-henri-simon-thomassinportrait-du-caravage-caravaggio-gravyr-1700-tal. Erişim tarihi : 12.01.2019.
Görsel 5. Nicolas Poussin, Echo and Narcissus,1630, TÜYB. 100X74 cm. Louvre Muzesi. https://www.wga.hu/html_m/p/poussin/1/18echo_n.html. Erişim tarihi: 23.12.2018.
Görsel 6. Gustave Moreau Narcissus, TÜYB, (65.3 x 37.3 cm.) 1890 Private Collection, Paris. https://www.flickr.com/photos/mazanto/21693548219 Erişim tarihi: 30.01.2019
Görsel 7. John William Waterhouse, Echo and Narcissus, 1903. 109.2 cm × 189.2 cm Walker Art Gallery in Liverpool, UK. https://artsandculture.google.com/asset/echo-andnarcissus/ Erişim tarihi : 30.01.2019
Görsel 8. Pablo Picasso Girl Before A Mirror.1932 Oil on canvas 162.3 cm × 130.2 cm Moma Gallery, Londra. https://www.moma.org/collection/works/78311. Erişim tarihi: 30.01.2019
Görsel 9. Salvador Dali, Narcissus'un Metamorfozu, Tuval üzerine yağlı boya, 51.2 cm × 78.1 cm, 1937, Tate Modern, Londra: https://www.tate.org.uk/art/artworks/dali-metamorphosis-ofnarcissus-t02343. Erişim tarihi: 30.01.2019
Görsel 10. Yayoi Kusama, Nergis Bahçesi, Çelik Küre, 1200 adet, çap: 30 cm, Yerleştirme http://www.artnet.com/artists/yayoi-kusama/narcissus-garden-a-4yltUbGWcHQWO9q1aa5A2, Erişim tarihi: 26.05.2019