Moda Tasarımı Eğitiminde Sürdürülebilirlik Üzerine Yaklaşımlar

Üretim ve tüketim bakımından geniş bir etki alanına sahip olan tekstil ve moda sektörü sürdürülebilirlikle birlikte ele alınmakla beraber, sürdürülebilir kalkınmanın üç temel unsuruna ek olarak eğitim alanı da önemli bir ölçüt olarak belirmiştir. Bu çalışmada, moda sektörünün neden olduğu olumsuz sonuçlara yönelik moda tasarımı eğitiminde sürdürülebilirlik konusundaki yaklaşımlar tespit edilmek istenmiştir. Bu bağlamda, çalışma kapsamında Türkiye’den üç üniversite ve yurtdışından iki üniversitede ilgili alanda çalışma yapan öğretim elemanları ve öğrencilerle sözlü görüşmeler yapılmış, yine yurtdışından bir üniversite ile internet üzerinden yapılan sözlü görüşme ile araştırmanın verileri elde edilmiştir. Çalışmada benimsenen olgubilim yöntemi ile, sürdürülebilirlik olgusunun moda tasarımı eğitiminde nasıl algılandığı anlaşılmak istenmiştir. Araştırma için üniversitelerdeki eğitmenler ve öğrencilerle sözlü görüşmeler gerçekleştirilmiş, belge/bilgi toplama ve gözlemlerden elde edilen verilerle konunun hangi bağlamda incelendiği ve ele alındığı analiz edilmiştir. Bu makalede, sürdürülebilirlik eğitimine bütüncül bakmanın gerekliliği ve eğitim kurumlarının sürdürülebilirlik stratejilerine yönelik faaliyetlerde bulunmalarına dair savı araştırmanın bulguları ile sunulmaktadır.

Approaches On Sustainability in Fashion Design Education

The textile and fashion industry’s wide impact of production and consumption has been considered together with sustainability and additionally, education has emerged as an important criteria in last years following the basic three elements of sustainable development. In this study, it was aimed to determine the sustainability approaches in fashion design education towards the negative results caused by the fashion industry. In this context, a field research that included interviews conducted with faculty members and students in the related field in three universities in Turkey and in two foreign universities was conducted, and online interviews were conducted with a foreign university to collect the study data. By adopting phenomenology for this study, it is aimed to understand how sustainability is perceived in fashion design education. For the research, interviews were conducted with academics and students at universities and data were obtained by collecting the documents and participating observations. Thus, the context in which the subject was examined and discussed were analyzed. In this article, the argument of the necessity of thinking sustainability education holistically and the need of a strategic approach of the educational institutions for sustainability are presented with the findings of the study.

Keywords:

Sustainability, Sustainability and Fashion Design Fashion Design Education, Sustainable Fashion Education,

PDF

___

Aliçavuşoğlu, E. (2009). “Bauhaus Geleneği ve Günümüz Sanatına Yansımaları”, Bauhaus: Modernleşmenin Tasarımı içinde, ed. Ali Artun ve Esra Aliçavuşoğlu, İstanbul: İletişim Yayınları, s.21-34.
Avcıoğlu, D. (1978). Türkiye’nin Düzeni- I, İstanbul: Tekin Yayınevi.
Assadourian, E. vd. (2017). “Yeryüzü Eğitimi: Değişen Gezegende Eğitimi Yeniden Düşünmek”, Dünyanın Durumu 2017 içinde, ed. Erik Assadourian ve Lisa Mastny, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, s.3-25.
Caporal, Dr. B. (1982). Kemalizm ve Kemalizm Sonrasında Türk Kadını (1919- 1970), İstanbul: İş Bankası Yayınları.
Husserl, E. (2015). Fenomenoloji Üzerine Beş Ders, çev. Harun Tepe, Ankara: BilgeSu Yayıncılık.
Leerberg, M., Riisberg V. ve Boutrup J. (2010). “Design Responsibility and Sustainable Design asReflective Practice: An Educational Challenge”, Sustainable Development, Sayı 18, s.306-317.
Obregon, C. (2012). Sustainable Fashion Education: From Trend to Paradigma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Helsinki: Aalto Üniversitesi.
Odabaşı, S. (2016). Sürdürülebilir Moda Döngüsünde Moda Tasarımcısının Rolü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
Şahin, Y. (2010). “Fashion and Textile Design Education in Faculties Giving Art Education in Turkey”, 10th World Textile Conference, 21- 23 June 2010, Vilnius- Litvanya.
Şişman, O. (2005). Ethics for Industrial Design: An ethico-political critique of sustainability in industrial design, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: ODTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü.
Taşkıran, T. (1973). Cumhuriyetin Elli Yılında Türk Kadın Hakları, Ankara: Başbakanlık Basımevi.
Tezel, S. Y. (2002). Cumhuriyet Döneminin İktisadi Tarihi, İstanbul: Yurt Yayınları. United Nations (2002). Report of the United Nations Conference on Sustainable Development, New York: United Nations Headquarters.
Vadicherla, T. vd. (2017). “Fashion Renovation via Upcycling”, Textiles and Clothing Sustainability içinde, ed. Subramanian Senthilkannan Muthu, Singapore: Springer.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Görüşmeler
Acar, S., (2017). Doç. Sedef Acar ile Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Tekstil ve Moda Tasarımı Bölümü’nde yapılan görüşme, İzmir: 4 Ocak.
Aggebo, M., (2017). Prof. Dr. Mathilde Aggebo ile Det Kongelige Danske Kunstakademis Skoler for Arkitektur, Design og Konservering (KADK), Moda Tasarımı Bölümü’nde yapılan görüşme, Kopenhag: 22 Şubat.
Ağaç, S., (2016). Doç. Dr. Saliha Ağaç ile Gazi Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi, Moda Tasarımı Bölümü’nde yapılan görüşme, Ankara: 7 Haziran.
Balkanlı, T., (2016). Öğrenci Tuğçe Balkanlı ile Gazi Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi, Moda Tasarımı Bölümü’nde yapılan görüşme, Ankara: 7 Haziran.
Bauernfiend, J., (2016). Doç. John Bauernfiend ile California College of Arts, Moda Tasarımı Bölümü’nde yapılan görüşme, San Francisco: 17 Ekim.
Berlin, E., (2017). Öğrenci Elin Berlin ile Det Kongelige Danske Kunstakademis Skoler for Arkitektur, Design og Konservering (KADK), Moda Tasarımı Bölümü’nde yapılan görüşme, Kopenhag: 21 Şubat.
Can, K., (2016). Prof. Kemal Can ile Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Tekstil ve Moda Tasarımı Bölümü’nde yapılan görüşme, İstanbul: 20 Aralık.
Çeğindir, N. Y., (2016). Prof. Dr. Neşe Yaşar Çeğindir ile Gazi Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi, Moda Tasarımı Bölümü’nde yapılan görüşme, Ankara: 7 Haziran.
Çileroğlu, B., (2016). Doç. Dr. Birsen Çileroğlu ile Gazi Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi, Moda Tasarımı Bölümü’nde yapılan görüşme, Ankara: 7 Haziran.
Davis, J., (2016). Öğrenci Jenell Davis ile California College of Arts, Moda Tasarımı Bölümü’nde yapılan görüşme, San Francisco: 18 Ekim.
Degn Johnsson, T., (2017). Doç. Dr. Troels Degn Johnsson ile Det Kongelige Danske Kunstakademis Skoler for Arkitektur, Design og Konservering (KADK), Moda Tasarımı Bölümü’nde yapılan görüşme, Kopenhag: 21 Şubat.
Demmand, P., (2017). Dr. Peter Demmand ile Det Kongelige Danske Kunstakademis Skoler for Arkitektur, Design og Konservering (KADK), Moda Tasarımı Bölümü’nde yapılan görüşme, Kopenhag: 20 Şubat.
Erdem İşmal, Ö., (2017). Prof. Dr. Özlenen Erdem İşmal ile Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Tekstil ve Moda Tasarımı Bölümü’nde yapılan görüşme, İzmir: 5 Ocak.
Galsøe, G., (2017). Öğrenci Gitte Galsøe ile Det Kongelige Danske Kunstakademis Skoler for Arkitektur, Design og Konservering (KADK), Moda Tasarımı Bölümü’nde yapılan görüşme, Kopenhag: 21 Şubat.
Grose, L., (2016). Doç. Lynda Grose ile California College of Arts, Moda Tasarımı Bölümü’nde yapılan görüşme, San Francisco: 19 Ekim.
Johnsson, L., (2017). Dr. Li Jönsson ile Det Kongelige Danske Kunstakademis Skoler for Arkitektur, Design og Konservering (KADK), Moda Tasarımı Bölümü’nde yapılan görüşme, Kopenhag: 22 Şubat.
Kara, B., (2016). Öğrenci Burçin Kara ile Gazi Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi, Moda Tasarımı Bölümü’nde yapılan görüşme, Ankara: 7 Haziran.
Kınalı, M., (2016). Öğrenci Mustafa Kınalı ile Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Tekstil ve Moda Tasarımı Bölümü’nde yapılan görüşme, İstanbul: 19 Aralık.
Koca, E., (2016). Prof. Dr. Emine Koca ile Gazi Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi, Moda Tasarımı Bölümü’nde yapılan görüşme, Ankara: 7 Haziran.
Koç, F., (2016). Prof. Dr. Fatma Koç ile Gazi Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi, Moda Tasarımı Bölümü’nde yapılan görüşme, Ankara: 7 Haziran.
Konak, S., (2016). Öğrenci Seren Konak ile Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Tekstil ve Moda Tasarımı Bölümü’nde yapılan görüşme, İstanbul: 20 Aralık. Malland, C. , (2016). Öğrenci Camille Malland ile California College of Arts, Moda Tasarımı Bölümü’nde yapılan görüşme, San Francisco: 18 Ekim.
Meydan, B., (2016). Öğrenci Bahar Meydan ile Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Tekstil ve Moda Tasarımı Bölümü’nde yapılan görüşme, İstanbul: 20 Aralık.
Merete Ohrt, A., (2017). Prof. Dr. Ann Merete Ohrt ile Det Kongelige Danske Kunstakademis Skoler for Arkitektur, Design og Konservering (KADK), Moda Tasarımı Bölümü’nde yapılan görüşme, Kopenhag: 23 Şubat.
Önlü, N., (2017). Prof. Nesrin Önlü ile Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Tekstil ve Moda Tasarımı Bölümü’nde yapılan görüşme, İzmir: 5 Ocak.
Sörvik, M., (2017). Öğrenci Mika Sörvik ile Det Kongelige Danske Kunstakademis Skoler for Arkitektur, Design og Konservering (KADK), Moda Tasarımı Bölümü’nde yapılan görüşme, Kopenhag: 21 Şubat.
Sumner, M., (2017). Dr. Mark Sumner ile Skype üzerinden yapılan görüşme, Eskişehir: 20 Ocak. Sürmeli, S., (2016). Öğrenci Sena Sürmeli ile Gazi Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi, Moda Tasarımı Bölümü’nde yapılan görüşme, Ankara: 7 Haziran.
Tang, O., (2016). Öğrenci Olivia Tang ile California College of Arts, Moda Tasarımı Bölümü’nde yapılan görüşme, San Francisco: 18 Ekim.
Tatlısu, E., (2016). Öğrenci Ebru Tatlısu ile Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Tekstil ve Moda Tasarımı Bölümü’nde yapılan görüşme, İstanbul: 20 Aralık.
Türkmen, N., (2016). Doç. Nesrin Türkmen ile Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Tekstil ve Moda Tasarımı Bölümü’nde yapılan görüşme, İstanbul: 19 Aralık.
Yıldırım, L., (2017). Doç. Leyla Yıldırım ile Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Tekstil ve Moda Tasarımı Bölümü’nde yapılan görüşme, İzmir: 4 Ocak.
İnternet Kaynakları
_______, (1987). “Our common future”, The World Commission on Environment and Development Komisyon Raporu, http://www.un-documents.net/our-common-future.pdf, Erişim tarihi: 09.08.2016.
Görsel Kaynaklar
Görsel 1-3. Sanem Odabaşı’ya ait görsel.
Görsel 4. Leyla Yıldırım’a ait görsel.
Görsel 5-7. Sanem Odabaşı’ya ait görsel.