Sınıf öğretmenlerinin ve sınıf öğretmeni adaylarının okuma ilgi ve alışkanlıklarının karşılaştırılması

Bu araştırmanın amacı, sınıf öğretmeni adayları ile sınıf öğretmenlerinin okuma ilgi ve alışkanlıklarının karşılaştırılmasıdır. Araştırmanın örneklemini Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesinde öğrenim görmekte olan 151 sınıf öğretmeni adayı ile Aydın il merkezindeki ilköğretim okullarında görev yapmakta 203 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak, Dökmen (1994) tarafından geliştirilen “Okuma İlgisi Ölçeği ve Okuma Alışkanlığı Yetişkinler Formu Anketi”ile “Kişisel Bilgi Formu”kullanılmıştır. Araştırmada yüzde dökümleri alınmış, aritmetik ortalama, standart sapma, minimum ve maksimum değerleri hesaplanmış, ANOVA (F, t testleri), Scheffe testleri yapılmış ve korelasyon katsayısı hesaplanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; kadın sınıf öğretmeni adaylarının ve sınıf öğretmenlerinin okuma ilgi ve alışkanlığı erkek katılımcıların okuma ilgi ve alışkanlığından daha yüksektir. Ayrıca araştırma bulguları katılımcıların okuma ilgisinin ve okuma alışkanlıklarının “orta” düzeyde olduğunu göstermektedir. Öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının en çok okudukları materyallerin sırasıyla gazete, sanat kitapları (roman, hikâye, vb.), çeşitli dergiler, kültür kitapları (deneme, vb.), bilimsel kitaplar, bilim teknik ve mizah dergileri olduğu görülmüştür. Öğrencilerin ayda ortalama 1.9 kitap ve 2.2 dergi, öğretmenlerin ise 1.5 kitap ve 2.1 dergi okudukları saptanmıştır Katılımcılar yeterince kitap okuyamama gerekçesi olarak, “kitap fiyatlarının yüksek olması, zaman bulamaması ve yorgun olma” gibi nedenleri belirtmişlerdir. Katılımcıların okuma ilgisi ile ayda okunan kitapdergi ve sahip olunan kitap sayısı arasında anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır.

Comparison of elementary school teacher sand prospective elementary teachers' reading interests and reading habits

The aim of this research is to compare reading interests and habits of prospective elementary school teachers and elementary school teachers. The sample of the study consistedof 151 prospective teachers, studying at Education Faculty of Adnan Menderes University and203 elementary school teachers, working in the city centre of Aydın. “Reading Interest Scale”,“Adult Form for Reading Habits Questionnaire”developed by Dökmen (1994), and “personal information form” which was prepared by the researchers, were used as data collecting instruments. In this study, percentage distribution, mean, standard deviation and minimum and maximum values of the data were calculated. X2 analyses and ANOVA (f, t tests) were applied and correlations coefficients were calculated. According to results of the study, reading interests of both female prospective elementary school teachers and elementary school teachers were higher than those of males. In addition, the results of study indicate that reading interests and reading habits of the participants were at medium level. It was observed that prospective elementary school teachers and elementary school teachers prefer reading “newspapers, various journals, humors, arts, culture and science books the most”. And also the results were shown that prospective elementary school teachers read 1.9 books and 2.2 journals permonth and elementary school teachers read 1.5 books and 2.1 journals per month. According to the prospective elemetary school teachers, it was due to high costs of the books, not having enough time and being tired. It was observed that there was a significant correlation between the number of books and journals being read per month and the number of books possessed.

PDF

___

Akca, Ç. (2008). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerine Kitap Okuma Alışkanlığı Kazandırmada Türkçe Öğretmenlerinin Rolü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, Yeditepe Üniversitesi.
Aksaçlıoğlu, A. G., Yılmaz, B. (2007). Öğrencilerin Televizyon İzlemeleri ve Bilgisayar Kullanmalarının Okuma Alışkanlıkları Üzerine Etkisi. Türk Kütüphaneciliği. 21(1), 3-28.
Akyol, H. (2005). Türkçe İlkokuma Yazma Öğretimi. 4. Baskı, PegemA Yayıncılık, Ankara.
Andrews, S. V. (1992). Becoming SeriousWriters/Readers: Providing Encouragement and Contexts for Learning. Paper presented at the Annual Indiana Teachers Applying Whole Langoage Conference. (Terre Haute, IN, Feb 22, 1992). ERIC ED345230, 1-13.
Aral, N. ve Aktaş, Y. (1997). Çocukların Televizyon ve Diğer Etkinliklere Harcadıkları Sürenin İncelenmesi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 99-105.
Aşılıoğlu, B. (2006). Çocuklarda Okuma Alışkanlığının Geliştirilmesi Açısından Yeni İlköğretim Türkçe Programının Değerlendirilmesi. II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu. (Gelişmeler, Sorunlar ve Çözüm Önerileri). 04-06 Ekim 2006, 59-65.
Atak, M., Gündüz, E., Gür, Ü., Dikici, M. ve Yaman Zengin, B. (2007). Kayseri İli Kocasinan İlçesindeki Liselerde Görev Yapan Öğretmenlerin Okuma Konusundaki Bilgi, Tutum ve Davranışları, 16. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 6–7 Eylül 2007 Tokat, 1–8.
Ataklı, A. (2000). Türkiye’de Sınıf Öğretmenlerinin Okuma Alışkanlığı Üzerine Görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 20-28.
Aydın Y. Z. (2006, Ocak). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Okuma Alışkanlığı. İlköğretim Online. 5(1),1- 6 http://ilkogretim-online.org.tr/vol5say1/v5s1m1.PDF
Balcı, V. (2003) Ankara’daki Üniversite Öğrencilerinin Boş Zaman Etkinliklerine Katılımlarının Araştırılması, Milli Eğitim Dergisi, 158.
Bamberger, R. (1990). Okuma Alışkanlığını Geliştirme (Çev.: Çapar, B.). Ankara: Kültür Bakanlığı.
Bekar, Ü. (2005). İlköğretim Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Okuma Alışkanlığı Kazanmalarında Ailelerin Rolü: Kastamonu İli Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, Gazi Üniversitesi.
Bınarbaşı, F. (2006). Üniversite Öğrencilerinin Okuma ve Kütüphane Kullanma Alışkanlıklarının İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya, Selçuk Üniversitesi.
Blackwood, C., Flowers, S. S., Rogers, J. S., Staik, I. M. (1991, November). Pleasure Reading by College Students: Fact or Fiction? Paper presented at the Annual Meeting of the Mid-South Educational Research Association. (Lexington, KY, Nov 13-15, 1991). ERIC ED344191.
Book Industry Study Group. (1984). The 1983 Consumer Research Study on Reading and Book Publishing. New York: Book Industry Study Group, Inc.
Burley, J. E., Scales, A., Emeruwa, L.W. (1984). A Report on the Reading Habits of College-Aged Senegalese Students. Paper presented at the Annual Meeting of the International Reading Association. (29th, Atlanta, GA, May 6-10, 1984). ERIC ED246411, 1-20.
Coles, M., Hall, C. (2002). Gendered Reading: Learning From Children’s Reading Choices, Journal of Research in Reading, 25, (1), 96–108.
Cumhuriyet Gazetesi. 22 Ocak 1999, 3.
Demirel, Ö. (1995) Türkçe Programı ve Öğretimi, Ankara: Usem Yayınları.
Demirel, Ö. (2003). Türkçe Öğretimi. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Dökmen, Ü. (1990). Lise ve Üniversite Öğrencilerinin Okuma Becerileri, İlgileri, Okuma ve Kütüphane Kullanma Alışkanlıkları. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 23(2), 394-418.
Dökmen, Ü. (1994) Okuma Becerisi, İlgisi ve Alışkanlığı Üzerine Psikososyal Bir Araştırma, İstanbul, MEB Yayınları.
Erişkon Cangil, B. (2008). Okumayı Öğretmek - Almanca Öğretmen Adayı Gençlerin Okuma ve Kütüphane Kullanma Alışkanlıkları. Gençliğin İzdüşümü, Nilüfer Tapan Armağan Kitabı, Yay. Haz. Nilüfer Kuruyazıcı. İstanbul: Multilingual, 293-313.
Esgin, A., Karadağ, O. (2000). Üniversite Öğrencilerinde Okuma Alışkanlığı. Popüler Bilim Dergisi. 82, 19–23.
Filiz, K. (2004). Gazi Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulunda Okuyan Öğrencilerin Meslekle İlgili Okuma ve Araştırma Alışkanlıkları, Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(2), 231–242.
Gömleksiz, M. N. (2005). Geleceğin Öğretmenlerinin Kitap Okumaya İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 1–21.
Gönen, M., Öncü, E., Işıtan, S. (2004). İlköğretim 5., 6. ve 7. Sınıf Öğrencilerinin Okuma İlgi ve Alışkanlıklarının İncelenmesi, Milli Eğitim Dergisi, 164(2).
Gürcan, H. İ. (1999). Okuma Alışkanlığı ile Kitap Yayımcılığının Kültürel İletişim ve Teknolojisine Bağlı Sorunları Karşısında Türkiye Koşulları Temelinde Bir Model Önerisi, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Hall, C., Coles, M. (1999). Children’s Reading Choices. Routledge.
Hughes-Hassel, S., Lutz, C. (2006).What do you want to tell us about reading? A survey of the habits and attitudes of urban middle scool students toward leisure reading. Young Adult Library Services. 4, 39-45.
Hughes-Hassell, S., Rodge, P. (2007, September). The Leisure Reading Habits of Urban Adolescents. Journal of Adolescent & Adult Literacy, 51(1), 22–33. doi: 10.1598/JAAL.51.1.
Işık, H. (2002). Öğretmenlik Mesleğinde Okumanın Önemi ve Okuma Kuralları, Çağdaş Eğitim Dergisi, 284, 1–7.
Karasar, N. (2000). Bilimsel Araştırma Yöntemi. (10.baskı). Ankara: Nobel yayıncılık.
Keleş, Ö. (2006). İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Öğrencilerinde Kitap Okuma Alışkanlığının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Kolaç, E. (2007). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Okuyucu Profilleri. Anadolu Üniversitesi VI. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, 27-29 Nisan 2007, 209-214.
Kurulgan, M., Çekerol, G. S. (2008). Öğrencilerin Okuma ve Kütüphane Kullanma Alışkanlıkları Üzerine Bir Araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 8(2), 237-258
LaBonty, J. (1991). College Students as Readers. Reading Horizons. 32 (1), 21-32.
Mavi, H. F., Çetin, B. (2009). Beden Eğitimi Öğretmen Adaylarının Kitap Okumaya İlişkin Görüş ve Tutumlarının Değerlendirilmesi. C.B.Ü. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 4(1), 1-11.
McCoy, D., Others. (1991). Surveys of Independent Reading: Pinpointing the Problems, Seeking the Solutions. Paper presented at the Annual Meeting of the College Reading Association. (Cristal City, VA, Oct 31-Nov 3, 1991). ERIC ED341021.
McNinch, G.W., Steelman, P. (1990, Fall). Perceived Reading Status of Teacher Education Students. Reading Improvement, 27 (3), 203-206.
Myers, A. (1983, Dec.). Reading in the Problem Years: Some Strategies. The School Librarian. 31(4), 328-331.
Odabaş, H. (2003). Üniversite Öğrencilerinin Okuma Alışkanlığına Etki Eden Faktörler. Bilgin (2),3-6.
Odabaş, H., Odabaş, Z.Y., Polat, C. (2008). Üniversite Öğrencilerinin Okuma Alışkanlığı: Ankara Üniversitesi Örneği. Bilgi Dünyası. 9(2):431-465.
Oğuzkan, F., Kavcar, C. (1989). Türk Dili III. Eskişehir:Anadolu ÜniversitesiAçık Öğretim Fakültesi Yayını.
Olson, M. W. and Gillis, M. (1983, Dec). Teaching Reading Study Skills and Course Content to Preservice Teachers. Reading World. 23(2), 124-133.
Özbay, M., Bağcı, H., Uyar, Y. (2008, Bahar). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Okuma Alışkanlığına Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişkenlere Göre Değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 9(15), 117–136.
Özen, F. (1998, Bahar). Türkiye’de OkumaAlışkanlığı ve Öğretmenin Sorumluluğu. Eğitim ve Yaşam. 23-30.
Russikoff, K. A., J. L. Pilgreen. (1994). Shaking the Tree of “Forbidden Fruit”: A Study of Light Reading. Reading Improvement. 31, 2: 122-124, Sum.
Sağlam, M., Suna, Ç., Çengelci, T. (2008, Bahar) Öğretmen Adaylarının Okuma Alışkanlıklarını Etkileyen Etmenlere İlişkin Görüş ve Önerileri. Milli Eğitim, 178, 8-23.
Sağlam, M., Suna, Ç., Çengelci, T. (2007). Sınıf Öğretmenliği ile Diğer Öğretmenlik Programları Öğrencilerinin Okuma Alışkanlığı Düzeylerinin Karşılaştırılması. VI. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu, 27–29 Nisan 2006, Eskişehir, 325–328.
Sağlamtunç, T. (1990). Türkiye’de üniversite kütüphanecilik bölümlerinin 4.sınıf öğrencilerinin özgür (boş) zaman ders dışı okuma alışkanlıkları üzerine bir araştırma. Türk Kütüphaneciliği, 4, 3-21.
Saracaloğlu, A.S., Bozkurt, N., Serin, O. (2003). Üniversite Öğrencilerinin Okuma İlgileri ve Okuma Alışkanlıklarını Etkileyen Faktörler, Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(12), 149–157.
Saracaloğlu, A.S., Yenice, N., Karasakaloğlu, N. (2006). Öğretmen Adaylarının İletişim ve Problem Çözme Becerileri ile Okuma İlgi ve Alışkanlıkları Arasındaki İlişki, III. Uluslararası Öğretmen Yetiştirme Sempozyumu, 4–5 Mayıs 2006, Çanakkale, 1–23.
Saracaloğlu, A.S., Karasakaloğlu, N., Yenice, N. (2007). Öğretmen Adaylarının Problem Çözme Becerileri ile Okuma İlgi ve Alışkanlıkları Arasındaki İlişki, VI. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu, 27-29 Nisan 2007, Eskişehir, 384–389.
Semerci, Ç. (2002, Temmuz). Türk Üniversitelerinde Beden Eğitimi ve Spor Bölümü Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıkları. Eğitim ve Bilim, 27(125), 36-43.
Sever, S. (2004a). Okuma Kültürü Edinme Sürecinde Türkçe Öğretiminin Sorumluluğu. Okuma Kültürü ve Okullarda Uygulama Sorunları Toplantısı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayını, 2007, 108-126.
Sever, S. (2004b). Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme. 4. Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık.
Sheorey, R., K. Mokhtari. (1994). The Reading Habits of Developmental College Students at Different Levels of Reading Proficiency. Reading Improvement. 31(3), 156-166.
Suna, Ç. (2006). İlköğretim öğrencilerinin Okuma İlgi ve Alışkanlıklarının Analitik Olarak İncelenmesi ve Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Şahiner, Y. (2005). İlk ve Orta Öğretim Kurumlarında Çalışan Öğretmenlerin Okuma Alışkanlıkları ve Bu Alışkanlıkları Etkileyen Faktörler. (Elmadağ İlçesi Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, Ankara Üniversitesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi,
Tazebay, A. (2005) İlkokul Öğrencilerinin Okuma Becerilerinin Okuduğunu Anlamaya Etkisi, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Timbs, L. C. Jr. (1993, Sum). From Couch Potatoes to Readers: Enriching Undergraduate Education. Journalism Educator. 48, 2: 81-83.
Türk Dil Kurumu [T.D.K]. (1988) Türkçe Sözlük, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları: c. 1–2.
Yalınkılıç, K. (2007) Türkçe ÖğretmenAdaylarının Okumaya İlişkin Tutum ve Görüşleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(1), 225-241.
Yıldız, A. (2000). Üniversite Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıklarını Belirleyen Etmenler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, Marmara Üniversitesi.
Yılmaz, B. (2002). Ankara’da İlköğretim Öğretmenlerinin Okuma ve Halk Kütüphanesi Kullanma Alışkanlıkları Üzerine Bir Araştırma. Türk Kütüphaneciliği. 16(4), 441-460.
Yılmaz, B. (1998). Okuma Alışkanlığı Sorunu, Bir Enstitü Örneği ve Türkiye İçin Öneriler. Türk Kütüphaneciliği, 12 (3), 244-251.
Yılmaz, B. (2004). OkumaAlışkanlığı ve Öğretmen. Okuma Kültürü ve Okullarda Uygulama Sorunları Toplantısı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayını, 2007, 133-142.
Yılmaz, B. (1995). Okuma Sosyolojisi: Ankara’da Oturanların Okuma Alışkanlıkları Üzerine Bir Araştırma, Türk Kütüphaneciliği Dergisi, 9(3), 325–336.
Yılmaz, B. (2004). Öğrencilerin Okuma ve Kütüphane Kullanma Alışkanlıklarında Ebeveynlerin Duyarlılığı. Bilgi Dünyası, 5(2), 115-136.
İNTERNET KAYNAKLARI
Çocuk Vakfı. (2006). Türkiye’nin Okuma Alışkanlığı Karnesi-Eylül 2006. http://www.cocukvakfi. org.tr/soru2.htm (Erişim tarihi: 18 Nisan 2010)
Ersoy, A. (2007). Hacettepe Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Son Sınıf Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıkları. Değişen Dünyada Bilgi Yönetimi Sempozyumu, 24-26 Ekim 2007, Ankara: H.Ü. Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü, 179-184. _____http://by2007.bilgiyonetimi.net/bildiriler/ersoy.pdf|>
Lehr, F. (2005). Television Wieving and Writing, http://ericir.syr.edu/plweb_cgi/fastweb?seerchform+ ericdb.
Odabaş, H. (2005). Ülkemizde Okuma Alışkanlığı ve Eleştirel Okuma. http//www.humanityankara.edu.tr/bilgibelge/ogrelfiles/ho/Ulkmzde_okm_al_ve_el_om.doc., 1–8. (Erişim tarihi: Eylül 2006).
Sevim, O. (2004) Okuma Alışkanlığı Kazandırma Projesi, http://www.bilgeyayincilik.com.tr.
Smithies, M. (1983). Reading Habits at a Third World Technological University. Reading in a Foreign Language. 1(2), 111-118, Oct. (http://www.nflrc.hawaii.edu/RFL/PastIssues/rfl12smithies.pdf Erişi tarihi: Eylül 2001).
Tipaldi, E. (2002) Squeezing Reading into Our Students’ Lives, http://www_unix.oit.umass.edu/amoran/wwwp/tipaldi.htm, Mayıs 2001.
Yılmaz, B., Köse, E., Korkut, Ş. (2009). Hacettepe Üniversitesi ve Bilkent Üniversitesi Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıkları Üzerine Bir Araştırma. Türk Kütüphaneciliği. 23(1): 22-51. (http://yunus.hacettepe.edu.tr/~byilmaz/makaleler.htm Erişi tarihi: 01.08.2009)
Yılmaz, Z. A. (2006). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Okuma Alışkanlığı. İlköğretim Online, 5(1), 1-6. (http://ilkogretim-online.org.tr. Erişi tarihi: 30.03.2007)