7. Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Dersindeki Bazı Coğrafya Kavramlarını Anlama Düzeyleri ve Kavram Yanılgıları

Bu çalışma ile ilköğretim 7.sınıf öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programında yer alan "harita, göç, doğal kaynak, iklim, nüfus, coğrafi konum, doğal ortam, yerleşme, coğrafi bölge ve beşeri ortam" kavramlarını anlama düzeyleri ve kavram yanılgılarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden tarama modeli benimsenmiştir. Veriler araştırmacılar tarafından geliştirilen geçerlilik ve güvenilirlik çalışmaları yapılan Coğrafi Kavramlar Testi ile toplanmıştır. Test Eskişehir ilindeki toplam 384 öğrenciye uygulanmıştır. Veriler, Excel ve SPSS (20,0) programları ile çözümlenmiştir. Öğrencilerinin bazı coğrafya kavramlarını anlama düzeylerinin cinsiyetlerine göre anlamlı farklılık gösterip göstermediğine t testi ile öğrencilerinin bazı coğrafya kavramlarını anlama düzeyleri ile sosyal bilgiler dersindeki başarı puanları arasında ilişkiye korelasyon testiyle bakılmıştır. Açık uçlu sorulardan elde edilen öğrenci cevapları ise; "anlama, sınırlı anlama, anlamama, yanlış anlama, cevap vermeme" olarak belirlenen 5 düzeyde analiz edilmiştir. Araştırmanın sonunda öğrencilerin, "yerleşme, coğrafi bölge, coğrafi konum, iklim, göç" kavramlarına ilişkin kavram yanılgılarının olduğu, "doğal kaynak ve doğal ortam" kavramlarını ise daha iyi anladıkları görülmüştür

7th Grade Students’ Understanding Level and Misconceptions some of Geography Concepts in The Social Studies

This study aims at identifying the seventh grade students’ level of understanding and fallacy of the concepts “map, migration, natural source, climate, population, geographical position, natural environment, settling, geographical region and human environment” which are included in the Social Studies curriculum. Survey method as one of the quantitative research methods was used in the study. The data was collected using the Geographical Concepts Test, which was developed by the researchers and found reliable according to the results of reliability tests. The test was administered to 384 students in Eskişehir. The data were analyzed by using Excel and SPSS (20,0) programs. A t-test was applied to find out whether the students’ understanding level of geographical concepts significantly changed according to their gender. A correlation test was used to find out whether there were differences in students’ understanding level of some geographical concepts and their achievement scores in the social sciences course. The answers gathered through open-ended questions were analyzed on five levels of “understanding, limited understanding, not understanding, misunderstanding, not answering”. The results yielded that the students had fallacies about the concepts of “settling, geographical region, geographical position, climate, and migration” but they had a better understanding of the concepts “natural source and natural environment”

PDF

___

Akbaş, Y. (2002). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin coğ- rafya kavramlarını anlama düzeyleri ve kavram yanılgıları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
Akbaş, Y. (2008). Ortaöğretim 9. sınıf öğrencilerinin iklim konusundaki kavram yanılgılarının giderilmesinde kavramsal değişim yaklaşımının etkisi. (Yayınlanmamış doktora tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Alım, M. Özdemir, Ü. ve Yılar, B. (2008), 5. Sınıf öğ- rencilerinin bazı coğrafya kavramlarını anlama düzeyleri ve kavram yanılgıları, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11 (1), 151-162.
Alkış, S. (2006). İlköğretim öğrencilerinin yağış kavramını algılamaları üzerine bir araştırma. (Yayınlanmamış doktora tezi), Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
Alkış, S.(2007). İlköğretim 8.sınıf öğrencilerinin rüzgâr kavramını algılamaları, Marmara Coğrafya Dergisi, 16, 131-140.
Altunışık, R., Çoşkun, R., Yıldırım, E. ve Bayraktaroğ- lu, S. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. SPSS Uygulamalı (6: Baskı). Sakarya: Sakarya Kitabevi.
Aron, R., H., Francek, M., A., Nelson, B., D. and Biasrd, W., J. (1994). Atmospheric misconception, The Science Teacher, 61 (1), 30-33.
Atalay, İ. (2012). Genel Fiziki Coğrafya. İzmir: META Basım Maatbacılık.
Atılboz, N. G. (2004). Lise 1. sınıf öğrencilerinin mitoz ve mayoz bölünme konuları ile ilgili anlama dü- zeyleri ve kavram yanılgıları, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24 (3), 147-157.
Aydoğan, S., Güneş, B. ve Gülçiçek, Ç.(2003). Isı ve sı- caklık konusunda kavram yanılgıları, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23 (2), 111-124.
Bozkurt, O., Akın, S. ve Uşak, M. (2004). İlköğretim 6., 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin erozyon hakkındaki ön bilgilerinin ve kavram yanılgılarının tespiti, Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (2), 277-285.
Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. (13. Baskı). Ankara: Pegem A Akademi.
Cin, M., Engin, İ. ve Akbaş, Y. (2005). İlköğretim 6.sı- nıf öğrencilerinin Türkiye’nin matematik konumunu anlama düzeyleri ve yanlış anlamaları, Doğu Coğrafya Dergisi, 10 (14), 121-140.
Yel, S. (2006). Kavram Geliştirme Öğretimi. Cemil Öztürk (Ed.), Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi içinde (s. 147-178). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Çakan, M.(2008). Eğitim Sistemimizde Yaygın Olarak Kullanılan Test Türleri. Satılmış Tekindal (ed.), Eğitimde Ölçme Değerlendirme içinde (s. 128-147), Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Çakmak, F.(2006). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersi nüfus ve yerleşme konusunda geçen kavramları anlama düzeyleri ve kavram yanılgıları. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü- sü, Afyonkarahisar.
Coşkun, M. (2003). Coğrafya öğretiminde nem konusundaki kavram yanlışlıkları ve giderilmesine yönelik öneriler, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23 (3), 147-158.
Doğanay, A. (2005). Öğretimde Kavram ve Genellemelerin Geliştirilmesi, Cemil Öztürk ve Dursun Dilek (Ed.), Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi içinde (s. 269-275) Ankara: Pegem Yayınları.
Doğar, Ç. ve Başıbüyük, A. (2005). İlköğretim ve ortaöğretim öğrencilerinin hava ve iklim olaylarını anlama düzeyleri, Kastamonu Eğitim Dergisi, 13 (2), 347-358.
Erden, M. (Tarihsiz). Sosyal Bilgiler Öğretimi. İstanbul: Alkım Yayınları.
Erden, M. (1997). Sosyal Bilgiler Öğretimi. İstanbul: Alkım Yayınları.
Ekiz, D. ve Akbaş, Y. (2005). İlköğretim 6. sınıf öğ- rencilerinin astronomi ile ilgili kavramları anlama düzeyi ve kavram yanılgıları, Milli Eğitim Dergisi, 165, 61-78.
Eskişehir İl Milli Eğitim Müdürlüğü (2011). İlimiz Hakkında, Eğitim ve Kültür, http://eskisehir.meb. gov.tr/ilimiz.php adresinden 05.06.2012 tarihinde alınmıştır.
Eskişehir Valiliği (2011). Sayılarla Eskişehir, http:// www.eskisehir.gov.tr/index.php?option=com_cont ent&view=article&id=3104&Itemid=133 adresinden 05.06.2012 tarihinde alınmıştır.
Gelbal, S. (1994). pMadde güçlük indeksi ile rasch modelinin b parametresi ve bunlara dayalı yetenek ölçüleri üzerine bir karşılaştırma, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 85-94.
Gökçe, N. (2011). Geography education in social studies programs in Turkey, Management and Education, VII(4), 79-84.
Kalaycı, Ş. (2008). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. (3. Baskı), Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
Michaelis, J. U. and Garcia, J. (1996). Social Studies for Children: A Guide to Basic Instruction. 11th Edition.New Jersey: Prentice Hall.
Milli Eğitim Bakanlığı (2005). İlköğretim sosyal bilgiler dersi 4-5-6-7. sınıflar öğretim programları ve kılavuzu. http://ttkb.meb.gov.tr/program.aspx adresinden 11.05.2012 tarihinde alınmıştır.
Öktem, G. (2006). İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersinde yer alan kavramları anlama ve kazanma düzeyleri (Yeni Programın Pilot Uygulaması Samsun İli Örneği). (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
Senemoğlu, N. (2001). İlköğretimde etkili öğretme ve öğrenme öğretmen el kitabı, modül 2, öğrenme ürünleri ve öğretimi, Ankara: M.E.B. Yayınevi.
Senemoğlu, N. (2005). Gelişim, Öğrenme ve Öğretim. 12. Baskı, Ankara: Gazi Kitabevi.
Şeker, M. (2003), İlköğretim okulu 6. sınıf sosyal bilgiler dersi kavramlarının kazanılmışlık düzeyi (Üskü- dar Örneği), (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Tekin, H. (2012). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. (21. Baskı), Ankara: Yargı Yayınevi.
Turan, İ. (2002). Lise coğrafya derslerinde kavram ve terim öğretimi ile ilgili sorunlar, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22 (2), 67-84.
Türk Dil Kurumu, (2012). Kavram nedir.http:// www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_ gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.4f9d225fe72c57.6 8798141adresinden 01.05.2012 tarihinde alınmıştır.
Uzuntiryaki, E., Çakır, Ö. S. ve Geban, Ö. (2001). Kavram haritaları ve kavramsal değişim metinlerinin öğrencilerin asit bazlar konusundaki kavram yanılgılarının giderilmesine etkisi. Yeni Binyılın Ba- şında Fen Bilgisi Eğitimi Sempozyumu, Maltepe Üniversitesi, 7-8 Eylül, İstanbul.
Ülgen, G. (2001). Kavram geliştirme, uygulama ve kuramlar (3.Basım). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Wessel, P. (1998). Knowledge Construction in High School Physics: A Study Student Teacher İnteraction. Saskatchewan School Trustees Association Research Centre Report.
Yazıcı, H. ve Samancı, O. (2003). İlköğretim öğrencilerinin sosyal bilgiler ders konuları ile ilgili bazı kavramları anlama düzeyleri, Milli Eğitim Dergisi, 158, 83-90.
Yel, S. (2006). Kavram Geliştirme Öğretimi. Cemil Öztürk (Ed.), Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi içinde (s. 147-178). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Yenilmez, K. ve Yaşa, E. (2008). İlköğretim öğrencilerinin geometrideki kavram yanılgıları, Uludağ üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 21(2),461-483.
Yılmaz, Z. (2007). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin ondalık sayılar konusundaki kavram yanılgıları (Uşak ili örneği). (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Yılar, B.(2007). İlköğretim 5.sınıf öğrencilerinin bazı coğ- rafya kavramlarını anlama düzeyleri ve kavram yanılgıları, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Yürük, N. ve Çakır, Ö.S. (2000).Lise öğrencilerinde oksijenli ve oksijensiz solunum konusunda görülen kavram yanılgılarının saptanması, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,18: 185-191.
Yükselir, A.(2006). İlköğretim 6.sınıf sosyal bilgiler programında geçen kavramların kazanımı ve kalıcı- lığında kavram analizi yönteminin etkisi, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Adana.