Derginizde yayınlanmış olan Hızlı Sayar ve arkadaş- ları tarafından bildirilmiş 'Transkraniyal manyetik uyarım tedavisi sırasında ortaya çıkan nöbet' (Anadolu Psikiyatri Derg 2013; 14:287-289) başlıklı olgu sunumu hakkında birkaç ekleme yapmak istiyorum. Bu olgu, somatik tedaviler arasında her geçen gün daha sık kullanım alanı bulan ve anestezi gerektirmemesi, bilişsel işlevlerde belirgin bozulma yaratmaması, ayaktan uygulanabilir olması gibi elektrokonvülzif tedaviye (EKT) göre çeşitli üstünlükleri olan tekrarlayıcı transkraniyal manyetik uyarım (tTMU) tedavisinin güvenilir yan etki profiline rağmen, epileptik nöbet riski açısından klinisyenleri uyarır niteliktedir. tTMU'nun özellikle farmakoterapiye dirençli majör depresif bozukluk başta olmak üzere işitsel varsanılar, negatif belirtiler, anksiyete bozuklukları gibi bir dizi psikiyatrik rahatsızlıkta etkili olduğuna ilişkin her geçen gün artan veriler vardır.1,2 Bunun yanı sıra, her ne kadar tTMU'nun özellikle yüksek frekanslı uygulamalarında (YF-tTMU) ortaya çıkabilecek en ciddi yan etki olarak epileptik nöbet tanımlanmış olsa da, düşük frekanslı tTMU(DF-tTMU) uygulamalarının kortikal inhibisyon yapıcı etkisinden yararlanmak suretiyle epilepsinin tedavisinde kullanı- mına yönelik çeşitli çalışmalar da olup olumlu sonuç- lar bildirilmiştir.3 Özellikle son yıllarda DF-tTMU uygulamalarının majör depresif bozuklukta YF-tTMU uygulamalarına eş etkinlikte olduğuna ilişkin bildirimler vardır.4 Düşük frekanslı uygulamaların hastalar tarafından daha rahat tolere edilmesi ve epileptik nöbet açısından daha az risk oluşturması, DFtTMU'nun YF-tTMU'ya göre avantajları olarak sıralanabilir. Ayrıca yüksek doz antidepresanlar da dahil olmak üzere, birçok antipsikotik ilacın hastalarda nöbet eşiğini düşürdüğü bilinmektedir. Bu nedenle farmakolojik tedavi altında olan hastalarda epileptik nöbet yan etki potansiyelinin daha dikkatli değerlendirilmesi, epilepsi hastalarında eğer tTMU tedavisi uygulanacaksa, öncelikle LF-tTMU protokollerinin yeğlenmesi, istenmeyen yan etkilerin önlenmesi ve tedavi uyumunun sürdürülebilmesi açısından yararlı önlemler olabilir.

Derginizde yayınlanmış olan Hızlı Sayar ve arkadaş- ları tarafından bildirilmiş ‘Transkraniyal manyetik uyarım tedavisi sırasında ortaya çıkan nöbet’ (Anadolu Psikiyatri Derg 2013; 14:287-289) başlıklı olgu sunumu hakkında birkaç ekleme yapmak istiyorum. Bu olgu, somatik tedaviler arasında her geçen gün daha sık kullanım alanı bulan ve anestezi gerektirmemesi, bilişsel işlevlerde belirgin bozulma yaratmaması, ayaktan uygulanabilir olması gibi elektrokonvülzif tedaviye (EKT) göre çeşitli üstünlükleri olan tekrarlayıcı transkraniyal manyetik uyarım (tTMU) tedavisinin güvenilir yan etki profiline rağmen, epileptik nöbet riski açısından klinisyenleri uyarır niteliktedir. tTMU’nun özellikle farmakoterapiye dirençli majör depresif bozukluk başta olmak üzere işitsel varsanılar, negatif belirtiler, anksiyete bozuklukları gibi bir dizi psikiyatrik rahatsızlıkta etkili olduğuna ilişkin her geçen gün artan veriler vardır.1,2 Bunun yanı sıra, her ne kadar tTMU’nun özellikle yüksek frekanslı uygulamalarında (YF-tTMU) ortaya çıkabilecek en ciddi yan etki olarak epileptik nöbet tanımlanmış olsa da, düşük frekanslı tTMU(DF-tTMU) uygulamalarının kortikal inhibisyon yapıcı etkisinden yararlanmak suretiyle epilepsinin tedavisinde kullanı- mına yönelik çeşitli çalışmalar da olup olumlu sonuç- lar bildirilmiştir.3 Özellikle son yıllarda DF-tTMU uygulamalarının majör depresif bozuklukta YF-tTMU uygulamalarına eş etkinlikte olduğuna ilişkin bildirimler vardır.4 Düşük frekanslı uygulamaların hastalar tarafından daha rahat tolere edilmesi ve epileptik nöbet açısından daha az risk oluşturması, DFtTMU’nun YF-tTMU’ya göre avantajları olarak sıralanabilir. Ayrıca yüksek doz antidepresanlar da dahil olmak üzere, birçok antipsikotik ilacın hastalarda nöbet eşiğini düşürdüğü bilinmektedir. Bu nedenle farmakolojik tedavi altında olan hastalarda epileptik nöbet yan etki potansiyelinin daha dikkatli değerlendirilmesi, epilepsi hastalarında eğer tTMU tedavisi uygulanacaksa, öncelikle LF-tTMU protokollerinin yeğlenmesi, istenmeyen yan etkilerin önlenmesi ve tedavi uyumunun sürdürülebilmesi açısından yararlı önlemler olabilir.