Nihan YALÇINER, Sevgi Nehir TÜRKMEN, Hatice IRMAK, Nurgül GÜNGÖR TAVŞANLI, Filiz ELMA

İyileşme Süreci Envanteri Türkçe Formunun geçerlilik ve güvenilirliği

Amaç: Araştırmanın amacı, ruhsal bozukluğu olan bireylere yönelik geliştirilmiş olan İyileşme Süreci Envanteri Türkçe Formunun geçerlilik ve güvenilirliğini değerlendirmektir. Yöntem: Araştırma metodolojik olarak planlanmış ve iki hastanenin psikiyatri polikliniğine başvuran hastalar ile (s=220) ile gerçekleştirilmiştir. Önce ölçeğin dil ve kapsam geçerliliği çalışması yapılmıştır. Tüm örneklem grubuna uygulanmadan önce, ölçeğin uygulanabilirliği ve anlaşılabilirliği pilot çalışmayla (s=15) sınanmıştır. Araştırmanın verileri, Haziran 2018-Ağustos 2018 tarihleri arasın- da Tanıtıcı Bilgi Formu, İyileşme Süreci Envanteri (İSE) ve ölçüt geçerliliği için WHOQL-8 Yaşam Kalitesi Anketi (WHOQL-8 YKA) ile elde edilmiştir. Geçerlilik ve güvenilirlik analizleri yapılmıştır. Sonuçlar: Hastaların yaş ortala- ması 38.13±12.07 olup %58.6’sının kadın olduğu, %95.4’ünün sağlık güvencesi olduğu, %50.5’inin ilde yaşadığı, %32.3’ünün çalışmadığı, %57.3’ünün eş ve çocukları ile yaşadığı, %48.6’sının depresyon ve %29.5’nin anksiyete bozukluğunun olduğu, %79.5’inin psikiyatrik tanısı nedeniyle hastaneye hiç yatmadığı belirlenmiştir. Hastaların WHOQL-8 YKA puan ortalaması 25.60±5.06’dır (aralık: 14-36). İSE alt boyutlarının KMO değerleri incelendiğinde örneklemin faktör yapısı üretebilecek bir büyüklüğüne sahip olduğu görülmektedir. Ölçeğin alt boyutlarına göre Cronbach alfa katsayıları: 1) Diğerleri ile ilişki 0.54; 2) İyileşme/benlik saygısı 0.72; 3) Yaşam alanı 0.67; 4) Keder 0.65; 5) Başkalarının bakımı/yardımı 0.52; 6) Umut/özbakım 0.21’dir. Umut/özbakım içindeki madde 7 (Kendimle hiç ilgilenmem) ve madde 19 (Umudum olduğu sürece hayatıma devam ederim) Türk toplumuna kültürel olarak uygun olmadığından alt ölçek Cronbach alfa değerlerini düşürmüşlerdir. Tartışma: Analizler sonucunda İSE'nin ruhsal bozukluğu olan bireylerde öznel iyileşmeyi değerlendirmek için geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu belirlen- miştir. Ruhsal bozukluğu olan bireylerde İSE'nin daha geniş örneklem gruplarında uygulanarak değişmezliğinin araştırılması önerilmektedir. (Anadolu Psikiyatri Derg 2019; 20(Ek sayı.1):32-40)

The validity and reliability of the Turkish Form of Recovery Process Inventory

Objective: The aim of this study is to evaluate the reliability and validity of the Turkish version of the Recovery Pro- cess Inventory with a sample of people who have been diagnosed with mental illness. Methods: The study used a methodological design. Its sample included 220 people who have been diagnosed with mental illness. At first, the linguistic validity and the content validity methods were done. The scale’s applicability and understandability was pilot tested. The data of the study were obtained from June 2018 to August 2018 by the Information Form, the Reco- very Process Inventory (RPI) and the WHOQOL-8 Quality of Life Scale (WHOQOL-8 QLS) validity and reliability analyses were done. Results: The mean age of the patients was 38.13±12.07 years, 58.6% were women, 95.4% had health insurance, 50.5% of them do not work, 57.3% live with spouses and children, 48.6% have depression and 29.5% have anxiety disorder, 79.5% were not hospitalized. The mean score of the WHOQOL-8 QLS was 25.60±5.06 (range: 14-36). The KMO value subscales is seen that the sample is able to produce factor structure. Cronbach’s alpha according to the subscale; 1) connected to others 0.54; 2) recovery/self-esteem 0.72; 3) living situation 0.67; 4) anguish 0.65; 5) others care/help 0.05; 6) hopeful/cares for self is 0.21. Item 7 (I do not take care of myself in any way) and item 10 (I get on with my life when I have hope) in the hopeful/cares for self-subscale reduced the value of Cronbach’s alfa because these items were not culturally appropriate the Turkish population. Discussion: As a result of the validity and reliability analyses, it was determined that the RPI is a valid and reliable scale to measure subjective recovery in individuals who are diagnosed with mental illness. It has been suggested that the RPI should be applied to wider sample groups to investigate the instability of individuals who are diagnosed with mental illness. (Anatolian Journal of Psychiatry 2019; 20(Suppl.1):32-40)

PDF

___

Norman I, Ryrie I. The Art and Science of Mental Health Nursing. Second ed., New York: Open University Press, 2008.

Liberman RP. Yetiyitiminden İyileşmeye: Psikiyat- rik İyileştirim Kitabı. M Yıldız (Çev.), Ankara: Türki- ye Sosyal Psikiyatri Derneği, 2011.

Bonney S, Stickley T. Recovery and mental health: a review of the British literature. J Psychi- atr Ment Health Nurs 2008; 15:140-153.

Davidson L, Lawless MS, Leary F. İyileşme kavramları: Birbiriyle çelişiyor mu, yoksa birbirini tamamlayıcı mı? Curr Opin Psychiatry 2006; 2(1):41-46.

Lunt A. A theory of recovery. J Psychosoc Nurs Ment Health Serv 2002; 40(12):32-47.

Watkins PN. Recovery: A Guide for Mental Health Practioners. First ed., U: Elsevier Science, 2007.

Savaşan A. Etkisiz Bireysel Baş Etme ve Benlik Kavramında Bozulma Hemşirelik Tanısı Alan Alkol Bağımlılarında Tidal Model’e Dayalı Psiki- yatri Hemşireliği Yaklaşımının Etkisi. Yayımlan- mamış Doktora Tezi, İzmir, Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2015.

Chiba R, Miyamoto Y, Kawakami N, Harada N. Effectiveness of a program to facilitate recovery for people with long-term mental illness in Japan. Nursing and Health Sciences 2014; 16:277-283.

Moller DM, McLoughlin KA. Integrating recovery practices into psychiatric nursing: where are we in 2013? J Am Psychiatr Nurses Assoc 2013; 19(3):113-116.

Tweedell D, Forchuk C, Jewell J, Steinnagel L. Families’ experience during recovery or nonreco- very from psychosis. Arch Psychiatr Nurs 2004; 18(1):17-25.

Herman JL. Travma ve İyileşme. T Tosun (Çev.), İstanbul: Literatür Yayıncılık, 2011.

Çam O, Yalçıner N. Mental illness and recovery. Journal of Psychiatric Nursing 2018; 9 (1):55-60.

Kidd S, Kenny A, McKinstry C. The meaning of recovery in a regional mental health service: an action research study. J Adv Nurs 2014; 71(1):181-192.

Resnick SG, Fontana A, Anthony F. An empirical conceptualization of the recovery orientation. Schizohr Res 2005; 75:119-128.

Kaewprom C, Curtis J, Deane P. Factors involved in recovery from schizophrenia: a qualitative study of Thai mental health nurses. Nursing and Health Science 2011; 13:323-327.

Emiroğlu B, Karadayı G, Aydemir Ö, Üçok A. Şizofreni Hastalarında İşlevsel İyileşme Ölçeği’nin Türkçe versiyonunun geçerlik ve güvenirlik çalış-ması. Nöropsikiyatri Arşivi 2009; 46:15-24.

Güler C. İyileşme Değerlendirme Ölçeği’nin Türk-çe Formunun Geçerlik Güvenirliği. Yayımlanma-mış Yüksek Lisans Tezi, İzmir, Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2017.

Aksakoğlu G. Sağlıkta Araştırma ve Çözümleme. Üçüncü baskı, İzmir: DEÜ Rektörlük Basımevi, 2013.

Jerrell JM, Cousins VC, Roberts KM. Psychomet-rics of the Recovery Process Inventory. J Behav Health Serv Res 2006; 33(4):464-473.

Eser E, Tulay L, Hakan B, Veli A, Hulya A, Emine A. Psychometric properties of Turkish version of EUROHIS (WHOQOL-8.Tr), EUROHIS (WHOQOL-8.Tr); Türkçe sürümünün Türk toplu-mundaki psikometrik özellikleri. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi 2010; 8(3):136-152.

Çokluk Ö, Şekercioğlu G, Büyüköztürk Ş. Sosyal Bilimler için Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi Yayınevi, 2010.

Schumacker RE, Lomax RG. A Beginner’s Guide to Structural Equation Modeling. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Publishers, 1996.

Kline RB. Principle and Practice of Structural Equation Modeling. Second ed., New York: The Guilford Press, 2005.

Steiger JH. Structural model evaluation and modification: an interval estimation approach. Multivari-ate Behav Res 1990; 25(2):173-180.

Hooper D, Coughlan J, Mullen M. Structural equa-tion modelling: guidelines for determining model fit. Electronic Journal of Business Research Methods 2008; 6(1):53-60.

Fan X, Thompson B, Wang L. Effects of sample size, estimation methods, and model specification on structural equation modeling fit indexes. Struc-tural Equation Modeling 1999; 6(1):56-83.

Hu LT, Bentler PM. Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: conventional cri-teria versus new alternatives. Structural Equation Modeling 1999; 6(1):1-55.

Şehribanoğlu S. Yapısal Eşitlik Modelleri ve Bir Uygulaması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Van, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2005.

Erdoğan S, Nahcivan N, Esin N. Hemşirelikte Araştırma. İkinci baskı, İstanbul: Nobel Tıp Kita-bevi, 2015.

Aktürk Z, Acemoğlu H. Tıbbi araştırmalarda güve-nilirlik ve geçerlilik. Dicle Tıp Dergisi 2012; 39(2):316-319.

Pallant J. SPSS Kullanma Klavuzu: SPSS ile Adım Adım Veri Analizi. S Balcı, B Ahi (Çev.), Ankara: Anı Yayıncılık, 2015.

Çam O, Engin E. Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Bakım Sanatı. İstanbul: İstanbul Tıp Kitabevi, 2014.

Jaeger M, Konrad A, Ruegg S, Rabenschlag F. Measuring recovery: validity of the “Recovery Pro-cess Inventory” and the “Recovery Attitudes Questionnaire”. Psychiatry Res 2013; 210:363-367.