Asistan hekimlerde tükenmişlik: İş doyumu ve depresyonla ilişkisi

Amaç: Tıpta uzmanlık eğitimini yapmakta olan asistan hekimlerde tükenmişlik sendromunun iş doyumu ve depresyon düzeyi ile ilişkisinin araştırılması ve tükenmişlik sendromunu öngörücü etkenlerin saptanması amaçlandı. Yöntem: Araştırmaya Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde tıpta uzmanlık eğitimini yapmakta olan 135 asistan hekim alındı. Asistan hekimlerden Maslach Tükenmişlik Ölçeği (MTÖ), İş Doyumu Ölçeği (İDÖ), Beck Depresyon Ölçeğini (BDÖ) doldurmaları istendi. Sonuç: Ölçekleri 117 asistan tamamladı. Erkek asistanlarda depersonalizasyon (DP) kadınlara göre anlamlı olarak daha yüksekti. Medeni durum açısından hiçbir ölçekte anlamlı farklılık yoktu. Yaş ve hekimlik süresi arttıkça DP ve duygusal tükenmişlik (DT) düzeyleri anlamlı ölçüde düşmekteydi. Çalışma saatleri ve nöbet sayısı arttıkça DP puanlarının yükseldiği saptandı. Günde sekiz saatin üzerinde çalışanlarda DT, DP ve BDÖ puanlarının anlamlı biçimde daha yüksekti. Asistan hekimlerde DT düzeyini yordayan en önemli değişkenler duyarsızlaşma ve depresyon düzeyi, DP düzeyini yordayan en önemli değişkenler duygusal tükenmişlik düzeyi ve aylık nöbet sayısı, kişisel başarıyı (KB) yordayan en önemli değişken ise iş doyumu düzeyi idi. Tartışma: Meslekte geçirilen süre ve deneyim arttıkça tükenmişliğin azaldığı görülmektedir. Günlük çalışma saatleri ve aylık nöbet sayısında sınırlamalar yapılması asistan hekimlerde tükenmişliği azaltmada etkili önlemler olabilir.

___

1. Freudenberger HJ. Staff burnout. J Soc Issues1974; 30:159-165.

2. Maslach C. Burned-out. Hum Behav 1976; 9:16-22.

3. Maslach C, Jackson SE. The measurement of experienced burnout. J Occup Behav 1981; 2:99-113.

4. Maslach C, Jackson SE. Maslach Burnout Inventory. Second ed., Palo Alto, Consulting Psychologists Press, 1986.

5. Lee RT, Ashforth BE. On the meaning of Maslach’s three dimensions of burnout. J Appl Psychol 1990;75:743.

6. Shanafelt TD, Bradley KA, Wipf JE, Back AC. Burnout and self-reported patient care in internal medicine residency programs. Ann Intern Med 2002;136:358-367.

7. Hsy K, Marshall V. Prevalence of depression and distress in a large sample of Canadian residents, interns and fellows. Am J Psychiatry 1987; 144:1561-1566.

8. Sutherland VJ, Cooper CL. Job stress, satisfac-tion and mental health among general practitioners before and after introduction of new contact. Br Med J 1992; 13:1545-1548.

9. Musal B, Elçi ÖÇ, Ergin S. Uzman hekimlerde mesleki doyum. Toplum ve Hekim 1995; 10:2-7.

10. Ergin C. Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin Türkiye Sağlık Personeli Normları. 3P 1996; 4:28-34.

11. Hackman JR, Oldham GR. Development of the job diagnostic survey. J Appl Psychol 1975; 60:159-170.

12. Güler M. Endüstri İşçilerinin İş Doyumu ve İş Veriminde Depresyon, Kaygı ve Bazı Değişken-lerin Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Anka-ra, Hacettepe Üniversitesi, 1990.

13. Beck AT. An inventory for measuring depression. Arch Gen Psychiatry 1961; 4:561-571.

14. Hisli N. Beck Depresyon Envanterinin üniversite öğrencileri için geçerliği, güvenirliği. Psikoloji Dergisi 1989; 7:3-13.

15. McMurray JE, Linzer M, Konrad TR. The work lives of women physicians. J Gen Intern Med 2000;15:372-380.

16. Belloch Garcia SL, Renovell Alborch JR, Gomez Salinas L. The burnout syndrome in resident physicians in hospital medical specialties. Ann Med Interna 2000; 17:118-122.

17. Özbek K, Girgin G. Sağlık Bakanlığı İzmir il teşkilatında çalışan hekimlerde tükenmişlik (burnout) sendromunun araştırılması. T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Ruh Sağlığı Bülteni, Ankara, 1993, s.40-43.

18. Karlıdağ R, Ünal S, Yoloğlu S. Hekimlerde iş doyumu ve tükenmişlik düzeyi. Türk Psikiyatri Dergisi 2000; 11:49-57.

19. Özyurt A, Hayran O, Sur H. Predictors of burnout and job satisfaction among Turkish physicians. Q J Med 2006; 99:161-169.

20. Gautam M. Women in medicine: stresses and solutions. West J Med 2001; 174:37-41.

21. Freeborn DK. Satisfaction, commitment and physiological well-being among HMO physicians. West J Med 2001; 174:13-18.

22. Bertges Yost W, Eshelman A, Raoufi M, Aboul-joud MS. A national study of burnout among American transplant surgeons. Transplant Proc 2005; 37:1399-1401.

23. Campbell DA, Sonnad SS, Eckhauser FE, Campbell KK, Greenfield LJ. Burnout among American surgeons. Surgery 2001; 130:696-702.

24. Johnson JT, Wagner RL, Rueger RM, Goepfert H. Professional burnout among head and neck surgeons: results of a survey. Head Neck 1993;15:557-560.

25. Rosenberg T, Pace M. Burnout among mental health professionals: special considerations for the marriage and family therapist. J Marital Fam Ther 2006; 32:87-99.

26. Gopal R, Glasheen JJ, Miyoshi TJ, Prochazka AV. Burnout and internal resident work-hour restrictions. Arch Intern Med 2005; 165:2595-2600.

27. Myers JS, Bellini LM, Morris JB, Graham D, Katz J, Potts JR, et al. Internal medicine and general surgery residents’ attitudes about the ACGME duty hours regulations: a multicenter study. Acad Med 2006; 81:1017-1020.

28. Martini S, Arfken CL, Balon R. Comparison of burnout among medical residents before and after the implementation of work hours limits. Acad Psychiatry 2006; 30:352-355.

29. Barrack RL, Miller LS, Sotile WM, Sotile MO, Rubash HE. Effect of duty hour standards on burnout among orthopaedic surgery residents. Clin Orthop Relat Res 2006; 449:134-137.

30. Faragher EB, Cass M, Cooper CL. The relationship between job satisfaction and health: a metaanalysis. Occup Environ Med 2005; 62:105-112.

31. Becker JL, Milad MP, Klock SC. Burnout, depresssion and career satisfaction: cross-sectional study of obstetrics and gynecology residents. Am J Obstet Gynecol 2006; 195:1444-1449.

32. Mc Knight JD, Glass DC. Perceptions of control, burnout and depressive symptomatology: a replication and extension. J Consult Clin Psychol 1995;63:490-494.

33. Nyklicek I, Pop VJ. Past and familial depression predicts current symptoms of professional burnout. J Affect Disord 2005; 88:63-68.

34. Ahola K, Honkonen T, Isometsa E, Kalimo R, Nykyri E, Aromaa A, et al. The relationship between jobrelated burnout and depressive disorders-results from the Finnish Health 2000 Study. J Affect Disord 2005; 88:55-62.

35. Ahola K, Honkonen T, Kivimaki M, Virtanan M, Isometsa E, Aromaa A et al. Contribution of burnout to the association between job strain and depresssion: the health 2000 study. J Occup Environ Med 2006; 48:1023-1030.

36. Bilici M, Mete F, Soylu C, Bekaroğlu M, Kavakçı Ö. Bir grup akademisyende depresyon ve tüken-me düzeyleri. Türk Psikiyatri Dergisi 1998; 9:181-189.

37. Thomas NK: Resident burnout. JAMA 2004; 292: 2913-2915.
Anadolu Psikiyatri Dergisi-Cover
  • ISSN: 1302-6631
  • Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
  • Başlangıç: 2000
  • Yayıncı: -
Sayıdaki Diğer Makaleler

Baş ağrısı tipi ile psikiyatrik eş tanı, depresyon ve anksiyete düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Güleç Demet ÖYEKÇİN, Özyıl SARIKAYA, Meltem DURAKLI, Almıla EROL

Hemodiyaliz hastalarının yalnızlık ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişki

Nimet OVAYOLU, Seda PEHLİVAN, Özlem UÇAN, DÖNDÜ ÇUHADAR

Fizik tedavi ve rehabilitasyon polikliniğine ilk kez başvuran ve fibromiyalji tanısı konan hastalarda depresif bozuklukların görülme sıklığı ve aleksitimi ile ilişkisi

E. Oryal TAŞKIN, CANAN TIKIZ, Gürlek Ebru YÜKSEL, Altınay FIRAT, Çiğdem TÜZÜN, Ömer AYDEMİR

Primer hiperparatiroidinin neden olduğu duygudurum bozukluğu: Olgu sunumu

İbrahim EREN, Ali Metehan ÇALIŞKAN, Çivi İkbal İNANLI

Hemodiyaliz hastalarında anksiyete, depresyon ve cinsel yaşam

Aynur BAHAR, A. Haluk SAVAŞ, Emine YILDIZGÖRDÜ, Halide BARLIOĞLU

Elektrokonvulsif tedavinin klinik kullanımı: Bir gözden geçirme

Nesrin Buket TOMRUK, Timuçin ORAL

Hastalık Algısı Ölçeğinin Türkçe uyarlamasının geçerlilik ve güvenilirlik çalışması

Nazmiye KOCAMAN, Mine ÖZKAN, Zeynep ARMAY, Sedat ÖZKAN

Bipolar duygudurum bozukluğu tanısı konan bireylerin etkilenmemiş birinci derece akrabalarındaki şizotipal özellikler

Murat EMÜL, Erhan KURT, Özkan GÜLER, Gazi ALATAŞ, Ömer ÖZBULUT, Ömer GEÇİCİ

Asistan hekimlerde tükenmişlik: İş doyumu ve depresyonla ilişkisi

Almıla EROL, Aybala SARIÇİÇEK, Şeref GÜLSEREN

Bir grup üniversite öğrencisinde sosyal fobi yaşama durumlarının ve başa çıkma stratejilerinin değerlendirilmesi

GÜLSEREN KESKİN, FATMA ORGUN