Kuru fasulye ıslah çalışmalarında tartılı derecelendirme sisteminin kullanılması

Bu çalışmada 12 kunt fasulye çeşit ve hattına ait verim ve verim unsurları değerlendirilmiştir. Yapılan korelasyon analizinde çiçeklenme süresi ile tane verim, bitki başına bakla sayıyısı ile verim ve 100 tane ağırlığı ile verim arasında istatistiki yönden çok önemli (P < 0,01) ilişki tespit edilmiştir. Yapılan path analizinde, çiçeklenme süresinin verim üzerine % 62,1; bitki başına bakla sayısının % 22,6; baklada tane sayısının % 0,6 ve 100 tane ağırlığının % 52,1 doğrudan etkileri belirlenmiştir. Tartılı derecelendirme sisteminde kullanılmak üzere çeşit/hatların aldığı seleksiyon puanını tespit etmek amacıyla verimin % 50' si, verim unsurlarından çiçeklenme süresinin % 20' si, bitki başına bakla sayısının % 10' u, baklada tane sayısının % 5' i ve 100 tane ağırlığının da % 15' i esas alınarak yapılacak seçimin gruplama yöntemlerine alternatif olarak güvenle kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

çeşit denemeleri, path analizi, Phaseolus vulgaris, çeşitler, hatlar, verim, verim ögeleri, seleksiyon

Use of weighted scaling method in dry bean breeding programmes

In this study, yield and yield components of 12- dry bean varieties were tested. Coefficient of correlation between days to flowering and yield, pod number per plant and yield, 100 seed weight and yield were found to be very significant (P<0.01). Path analysis revealed that direct effects of yield components, days to flowering, pod number per plant, seed number per pod, and 100 seed weight on yield were 62.1 %, 22.6%, 0.6%, and 52.1 % respectively. It was found that 50% of yield, 20% of days to 'flowering, 10% of pod number per plant, 5 % of seed number per pod, and 15 % of 100 seed weight should be taken into account in weighted scaling method. It was concluded that weighted scaling method could be satisfactorily used an on alternative method when evaluating experimental results.

Keywords:

variety trials, path analysis, Phaseolus vulgaris, varieties, lines, yields, yield components, selection,

PDF

___

Akçin, A. 1988. Yemeklik dane baklagiller. Selçuk Ü. Z. F. Yay. No: 8, Konya, 377 s.
Anonymous. 1994. Kura fasulye yıllık çalışma raporları (1987-1994). T.C. Tarım ve Köy işleri Bakanlığı, Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Erzurum.
Gebeyahou, G., D. R. Knott, and R. J. Baker 1982. Relationships among duration of vegetative and grain filling phases, yield components, and grain yield in durum wheat cultivars. Crop Science 22: 287 - 290.
Hoag, W. L., M. V. Adems, and J. V. Wiersma. 1978. Differential responses of dry bean genotypes to N and P fertilization on a central American soil. Agr. J 70(4): 565 - 568.
Lusse, J., P. S Hammes, and A J Leibenberg. 1996 Effect of high day temperature on the reproductive of dry bean cutivars (Phaseolus vulgaris L ). Applied Plant Sci. 10 (2) 42 - 47.
Rols, B. M. J, V. A. Ramon, O G. Flojez, and S. H. Posada. 1994. ICA quimbaya dwarf red bean for a moderate climate. Actualidades Copoico 8 (88): 7-9, Colombia.
Yazgan, A. 1989. Bahçe bitkileri deneme tekniği semineri (14 - 25 Ağustos 1989, Erzincan). T C Tarım ve Köyışlerı Bak. Proje ve. Uyg. Gen. Müd. Bahçe Bitkileri Araşt. Enst. Müd.
Yıldız, N., ve H. Bircan. 1991. Araştırma ve deneme metotları. Atatürk Ü. Z. F. Yayınları No: 697, Erzurum.
Yurtsever, N. 1984. Deneysel istatistik metotları. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara, 623 s.