İki Dilli Türk Çocuklarına Türkçe Öğretiminde Öğretmen Yetiştirme Sorunu ve Üniversitelerdeki Mevcut Durumun Değerlendirilmesi

Yurt dışına 1960'larda başlayan Türk işçi göçü ile özellikle Avrupa ülkelerinde olmak üzere birçok ülkede dört milyonu aşkın bir Türk nüfusu oluşmuştur. Bu nüfusun Türkiye ile olan en güçlü bağı Türkçedir. Türkçe bağının devamı, sağlamlığı için öncelikle aile içinde Türkçe konuşulmalı ikinci aşamada ise iki dilli Türk çocuklarına Türkçe öğretimi yapılmalıdır. İki dilli Türk çocuklarına Türkçe öğretiminin kaliteli ve etkili bir şekilde yapılabilmesinin yolu, alana yönelik donanımlı öğretmen yetiştirmekten geçmektedir. Bu çerçeveden konuya baktığımızda "Türkiye'de iki dilli Türk çocuklarına Türkçe öğretmek için öğretmen yetiştirilmekte midir?" sorusunun cevabının önemli olduğu görülmüştür. Bu çalışmanın amacı i ki dilli Türk çocuklarına Türkçe öğretiminde öğretmen yetiştirme kapsamında lisans ve lisansüstü programlarını ihtiyacı karşılama ve içerik açısından değerlendirmektir. Çalışma tarama modelinde olup veriler doküman tarama yolu ile elde edilmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi ile analiz edilmiştir. Çalışmanın en önemli sonucu iki dilli Türk çocuklarına Türkçe öğretimi alanında bir öğretmen yetiştirme programının olmadığıdır. İki dilli Türk çocuklarına Türkçe öğretimi alanında uzman yetiştiren bir yüks ek lisans programının olduğu, doktora programının ise olmadığı diğer dikkate değer sonuçlardır

The Problem of Teacher Education in Teaching Turkishto Bilingual Turkish Children and an Evaluation of the Current Situation in Universities

Starting with the Turkish worker immigration which began in the 1960s, a population of more than four million Turkish people has come into existence in many countries, especially in European countries. Turkish is the most powerful bond between this immigrant population and Turkey. For the continuation and strengthening of this bond, the first thing to do is to speak Turkish in the family, and in the second stage Turkish education should be given to bilingual Turkish children. In order for high quality and effective teaching of Turkish to bilingual Turkish children, well-equipped teachers should be trained. Looking at the issue from this perspective, the answer to the question, "Are teachers trained in Turkey in order to teach Turkish to bilingual Turkish children?" seems to be important. The main aim of this study is to evaluate undergraduate and graduate Turkish teacher training programs for teaching Turkish to bilingual Turkish children in terms of the programs' satisfying the demand and the relevance of their content. The study uses survey research design and the data were obtained through document survey. The obtained data were analyzed, using content analysis. The most important result of the study is that there is not a teacher training program for teaching Turkish to bilingual Turkish children. That there is a Master's program which trains specialists in the field of teaching Turkish to bilingual Turkish children, but that there is not a doctoral program in the field are other notable results

PDF

___

Abalı, Ü. (2000). Almanya'daki Türk Eğitimcileri İçin Öğretmen El Kitabı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Aydoğan, İ. (2008). Yurt Dışına Görevlendirilen Öğretmenlerin Sorunları. I. Uluslararası Avrupalı Türkler Kongresi "Eğitim ve Kültür", Cilt I, 220-235.
Aytemiz, A. (2000). Almanya'da Türkçe. Avrupa'da Yaşayan Türk Çocuklarının Ana Dili Sorunları Toplantısı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Belet, Ş. (2009). İki Dilli Türk Öğrencilerin Ana Dili Türkçeyi Öğrenme Durumlarına İlişkin Öğrenci, Veli Ve Öğretmen Görüşleri (Fjell İlköğretim Okulu Örneği, Norveç). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 71-85.
Cengiz, K. ve Türk, H. (2009). Hatay'da İki Dillilik ve İki Dillilikten Kaynaklanan Dil Karışması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (12), 190-208.
Cummins, J. (2001). Bilingual Children's Mother Tongue: Why İs İt İmportant For Education?. Sprogforum, February, 7 ( 19). 15-29.
Demir, N. (2016). Bir Sivil Toplum Örgütü Olarak "Alman Türkleri Birliği". Zeitschrift für die Welt der Türken / Journal of World of Turks [ZfWT], 8(1), 7-23.
Demirbaş, H. (2014). Eğitim-Kültür Açısından Avrupa'daki Türk Çocukları - Sorunlar ve Çözümler. Ankara: Nobel Yayın.
Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü (DİGM) (2015). Yurt Dışında Görevlendirilecek Öğretmenlerin Mesleki Yeterlilik Sınavı ve Temsil Yeteneği Mülakatı Başvuru Kılavuzu. Ankara.
İnce, B. (2011). Yurt Dışındaki Türk Çocuklarının Anadilleri Türkçe'de Yaşadıkları Anlatım Sorunları: Fransa Örneği. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
Karasar, N. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikleri, (18. Baskı), Ankara: Nobel
Koçak, M. (2012). Almanya'da Yaşayan Türklerin Türkçe Dil Becerileri Üzerine Bir İnceleme. Zeitschrift für die Welt der Türken / Journal of World of Turks [ZfWT], 4 (1), 303-313.
Sarı, M. (2001). İki Dilli Çocukların Çözümleme Yöntemiyle Okuma- Yazma Öğrenirken Karşılaştıkları Güçlükler. Çukurova Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana.
Şen, Ü. (2011). Belçika'da Yaşayan Türk Çocuklarının Türkçeye Yönelik Tutumları ve Yazma Becerileri, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
Yıldız, C. (2012). Yurt Dışında Yaşayan Türk Çocuklarına Türkçe Öğretimi (Almanya örneği). Yurtdışı Türkler ve Akraba Toplulukları Başkanlığı: Ankara.
Yıldız, M., Öztürk, S. (2013). Almanya'da İlkokulda Öğrenim Gören Türk Çocuklarının Yazma Becerileri Üzerine Bir İnceleme: Stuttgart örneği. Zeitschrift für die Welt der Türken Journal of World of Turks ZfWT, 2 (5), 139- 155.