ESER ÜLTAY, Ümmügülsüm DURMACI, NESLİHAN ÜLTAY

Sınıf Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimlerini İnceleyen Çalışmalara Ait İçerik Analizi

Dünyanın sürekli değişim halinde olması her alanda olduğu gibi eğitim alanında da değişimi zorunlu hale getirmiştir. Eğitim sisteminin değişimi ve nitelikli insan gücü ihtiyacının karşılanması için bilgiyi sorgulayan bireylere ihtiyaç duyulmuştur. Gelişmiş bir toplum olabilmenin yolu, problemleri çözmede ya da herhangi bir konuda karar vermede bilgiyi eleştirel bir biçimde kullanabilen bireylerden geçmektedir. Bu araştırma sınıf öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerini araştıran çalışmaların sınırlılıklar dâhilinde seçilmesini ve belirli kategorilere ayırıp derinlemesine incelenmesini amaçlayan bir içerik analizi çalışmasıdır. Çalışma bazı kriterlerle sınırlandırıldıktan sonra 33 çalışma üzerinde araştırma yürütülmüştür. Araştırmada kullanılan çalışmaların daha rahat analiz edebilmesi için incelenen her bir çalışma Ç1, Ç2, …, Ç33 şeklinde kodlanmış ve araştırmada bu kodlar kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan her bir çalışma amaç, gerekçe, yöntem, veri toplama araçları, güvenirlik ve geçerliği sağlamaya yönelik önlemler, sonuçlar ve önerilerine ilişkin bilgiler kategorileri altında toplanmıştır. Elde edilen veriler uygun kategorilere yerleştirilmeden önce benzerlik ve farklılıklarına göre gruplara ayrılmış, veriler grafik ya da tablolar halinde sunulmuştur. Kategoriler altında gruplandırılan verilerin frekans dağılımı belirtilmiştir. Sonuçları daha anlaşılır kılmak için her bir tablonun ve grafiğin altına açıklamalar yapılmıştır.

Primary School Teacher Candidates Content Analysis of the Critical Thinking Prospects of the Qualifications

It has made change in the field of education compulsory as it is in every area where the world is constantly changing. Individuals were questioned for the exchange of the education system and the need for qualified human resources. The way to be a sophisticated society is through individuals who can use the information critically to solve problems or to make decisions on any topic. This research suggests that primary school teacher candidates are limited in their search for critical thinking tendencies and a content analysis study aiming to separate and deeply examine specific categories. After the study was limited to some criteria, 33 studies were conducted. In order to be able to analyze the studies used in the research more easily, each study examined was coded as Ç1, Ç2, ..., Ç33 and these codes were used in the research. Each study used in the study was divided into categories according to purpose, need, method, data collection tools, validity reliability measures, results and suggestions. The obtained data were divided into groups according to their similarities and differences before being placed in the appropriate categories, presented in graphs or tables. The frequency distribution of the data grouped under the categories is indicated. Explanations were made under each chart and chart to make the results clearer.

PDF

___

Açışlı, S. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının öğrenme stilleri ile eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 15(1), 273-285.
Alkın Şahin, S. & Tunca, N. (2015). Felsefe ve eleştirel düşünme. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 192-206.
Aldan Karademir, Ç. (2013). Öğretmen adaylarının sorgulama ve eleştirel düşünme becerilerinin öğretmen öz yeterlik düzeyine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
Brad, R. (1994). Eleştirel düşünme becerilerini öğretme. (Çev: Güzin Büyükkurt). Eğitim ve Bilim, 18(91).
Branch, J. B. (2000). The relationship among critical thinking, clinical decision-making, and clinical practica: A comparative study. University of Idaho, Idaho, Unpublished doctoral dissertation.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Can, Ş. & Kaymakçı, G. (2015). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri. NWSA: Education Sciences, 10(2), 66-83.
Çalık, M., Ayas, A. & Ebenezer, J. V. (2005). A review of solution chemistry studies: Insights into students’ conceptions. Journal of Science Education and Technology, 14(1), 29-50.
Çalık, M. & Sözbilir, M. (2014). Parameters of content analysis. Education and Science, 39(174), 33-38.
Çekiç, S. (2007). Matematik öğretmenliği lisans öğrencilerinin eleştirel düşünme gücü düzeylerinin bazı değişkenlere göre düzenlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Çepni, S. (2014). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş. (7. baskı). Trabzon: Celepler
Çubukçu, Z. (2004). Öğretmen adaylarının düşünme stillerinin öğrenme biçimlerini tercih etmelerindeki etkisi. XIII.Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı
Dinçer, B. (2009). Öğretmen adaylarının düşünme stilleri profillerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
Doğan, N. (2010). Yaratıcı Düşünme ve Yaratıcılık. Özcan Demirel (Ed.), Eğitimde Yeni Yönelimler içinde (s.167-192). Ankara: Pegem Akademi.
Doğanay, A. & Yağcı, R. (2011). İlköğretim beşinci sınıf sosyal bilgiler öğretiminde öğretmenlerin eleştirel düşünme becerilerini geliştirmek için uyguladıkları etkinliklerin değerlendirilmesi. E-Journal of New World Sciences Academy Education Sciences, 6(2), 1679-1702.
Dutoğlu, G. & Tuncel, M. (2008). Aday öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilimleri ile duygusal zeka düzeyleri arasındaki ilişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 11-32.
Ekinci, Ö. & Aybek, B. (2010). Öğretmen adaylarının empatik ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 9(2), 816-827.
Elias, M. J. & Kress, J. S. (1994). Social decision-making and life skills development: a critical thinking approach to health promotion in the middle school. Journal of School Health, 64(2), 62-66.
Emir, S. (2012). Eğitim Fakültesi öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), 336-350.
Güler, N. (2017). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. 11.baskı, Pegem Akademi:Ankara.
Kalelioğlu, F. (2011). Çevrimiçi tartışma yapısının öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri ile gerçek ve yansıyan eleştirel düşünme performanslarına etkisi.Yayımlanmamış Doktora Tezi,Ankara Üniversitesi, Ankara.
Korkmaz, Ö. (2009). Eğitim Fakültelerinin öğrencilerin eleştirel düşünme eğilim ve düzeylerine etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(4), 879-902.
Kurnaz, A. (2011). Eleştirel Düşünme Öğretimi Etkinlikleri(Planlama-Uygulama-Değerlendirme). Konya: Eğitim Kitabevi.
Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis. London: Sage.
Ocak, G., Eymir, E. & Ocak, İ. (2016). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 63-91.
Özdemir, M. S. (2005). Üniversite öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(3), 297-316.
Paul, R., & Elder, L. (2001). Critical thinking: tools for taking charge of your lerning and your life. Upper Saddle River, Nj: Prentice Hall.
Seferoğlu, S. S. & Akbıyık, C. (2006). Eleştirel düşünme ve eğitim. H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi (H.U. Journal of Education), 30, 193-200.
Semerci, N. (1999). Öğretmenin görevi: düşünmeyi geliştirmek. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 209-216.
Susar Kırmızı, F., Fenli, A. & Kasap, D. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri ile okuma alışkanlıklarına yönelik tutumları arasındaki ilişki. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 3(1), 354-367.
Şen, Ü. (2009). Türkçe öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme tutumlarının çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. ZfWT (Journal of World of Turks), 1(2), 69-89.
Tok, E. &Sevinç, M. (2010). Düşünme becerileri eğitiminin eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerine etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 67-82.
Uysal, Ş. (1976). Verilerin çözümlenmesi ve yorum. Ruşen Keleş (Ed.), Toplum Bilimlerinde Araştırma ve Yöntemiçinde (s.113-147). Ankara: Sevinç Matbaası.
Ültay, E. & Aydın, M. (2017). Fen bilimleri eğitiminde yapılmış nitel çalışmaların içerik analizi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 701-720.
Ültay, E., Dönmez Usta, N., & Durmuş, T. (2017). Eğitim alanında yapılan zihinsel model çalışmalarının betimsel içerik analizi. Yaşadıkça Eğitim, 31(1), 21-40.
Ültay, E. & Uludüz, Ş. M. (2018). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimi öz yeterlik inançları üzerine yapılan çalışmaların incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(1), 129- 143.
Ültay, N. & Çalık, M. (2012). A thematic review of studies into the effectiveness of context-based chemistry curricula. Journal of Science Education and Technology, 21(6), 686-701.
Yenen, İ. (2015). Sosyal kuram ve din bağlamında İslam’a göre insanın temel özellikleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(37), 650-658.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011).Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yıldırım, H. İ. & Şensoy, Ö. (2017). Fen Bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(2), 611-648.
Yüksel, N. S., Sarı Uzun, M. & Dost, Ş. (2013). Matematik öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (1), 393-403.