İlkokul Öğrencilerinin Bilinçli Farkındalık Temelli Öz-Yeterlik Düzeylerinin İncelenmesi

Bilinçli farkındalık temelli özyeterlik, bilinçli bir farkındalık ile davranabilmeye olan inanç ve yeterlik hissi olarak tanımlanmaktadır. Bu araştırmada ilkokul öğrencilerinin bilinçli farkındalık temelli öz-yeterlik düzeylerinin belirlenmesi ve cinsiyet, yaş ve okul türü bazında değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Tarama modelinin kullanıldığı araştırmanın örneklemini İstanbul ili Çekmeköy ilçesinde bulunan devlet okulu ve özel okulda öğrenim gören yaşları 9-12 arasında değişen 134’u kız, 150’si erkek toplam 284 ilkokul öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri Bilinçli Farkındalık Temelli Öz-Yeterlik Ölçeği-Yenilenmiş ile toplanmıştır. Bu çalışmada elde edilen verilerin analizi sonucunda, öğrencilerin ‘’Bilinçli Farkındalık Temelli Öz-Yeterlik Ölçeği-Yenilenmiş (BFÖÖ-Y)’’ ortalama puanları arasındaki fark bağımsız örneklem t-testi ile incelenmiştir. Analiz sonucunda öğrencilerin bilinçli farkındalık temelli öz-yeterlik puanları cinsiyet değişkenine göre incelenmiş ve kız öğrenciler ile erkek öğrenciler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı görülmüştür. Genel anlamda alınan puanlar incelendiğinde ise erkek öğrencilerin bilinçli farkındalık temelli özyeterlik düzeylerinin kız öğrencilere göre çok az farkla daha güçlü olduğu söylenebilir. Diğer taraftan öğrencilerin bilinçli farkındalık temelli öz-yeterlik puanları okul türü değişkenine göre incelenmiş ve özel okulda öğrenim gören öğrenciler ile devlet okulunda öğrenim gören öğrenciler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı görülmüştür. Ölçeğin alt boyutlarından alınan puanlar incelendiğinde ise özel okulda öğrenim gören öğrenciler ile devlet okulunda öğrenim gören öğrenciler arasında yalnızca Sıkıntı Tahammülü alt boyutunda iki okul türü açısından anlamlı düzeyde bir fark olduğu görülmüştür.

Examination of Mindfulness-Based Self-Efficacy Levels of Primary School Students

Mindfulness based self-efficacy is defined as a sense of belief and competence to act with conscious awareness. In this study, it is aimed to determine mindfulness-based self-efficacy levels of primary school students and to evaluate them on the basis of gender, age and school type. The sample of the research using the descriptive method is composed of 284 elementary school students in total of 134 girls and 150 boys aged between 9-12 who are studying in state and private schools in Çekmeköy, İstanbul province. The data of the study were collected by Mindfulness Based Self-efficacy Scale-Revised. As a result of the analysis of the data obtained in this study, the difference between the mean scores of the students' Mindfulness Based Self-efficacy Scale -Revised (MSES-R) scale was examined by independent sample t-test. As a result of the analysis, mindfulness based self-efficacy scores of the students were examined according to gender and there was no statistically significant difference between female students and male students. When the scores obtained in the general sense are examined, it can be said that male students' mindfulness based self-efficacy are slightly stronger than female students. On the other hand, mindfulness based self-efficacy of the students were examined according to the type of school type, and there was no statistically significant difference between the students in the private school and the students in the public school. When the scores from the subscales of the scale were examined, it was seen that there was a significant difference between the students in the private school and the students in the state school only in terms of the two types of schools in the stress tolerance subscale.

PDF

___

Arseven, A. (2016). Öz Yeterlilik: Bir Kavram Analizi, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 11/19 Fall 2016, p. 63-80.
Atalay, Z. ve diğerleri. (2017).Bilinçli Farkındalık Temelli Öz-Yeterlik Ölçeği-Yenilenmiş (BFÖÖ-Y): Türkiye Uyarlama Çalışması, İlköğretim Online, 16(4), 1803-1815.
Atalay, Z. (2018). Mindfulness Şimdi ve Burada, Psikonet Yayınları, İstanbul.
Brown, K. W., Ryan, M. R., (2003). TheBenefits of BeingPresent: MindfulnessandIts Role in PsychologicalWell-Being, Journal of PersonalityandSocialPsychology.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F.(2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Cayoun, B. A., Francis, S. E., Kasselis, N., & Skilbeck C. (2012). Mindfulness-Based Self Efficacy Scale - Revised.
(MSES-R). Retrieved from: http://www.mindfulness.net.au/mindfulness-based-self-efficacyscale.htm
Chang, V. Y., Palesh, O., Caldwell, R., Glasgow, N., Abramson, M., Luskin, F., & Koopman, C. (2004). The effects of a mindfulness-based stress reduction program on stress, mindfulness self-efficacy, and positive states of mind. Stress and Health, 20(3), 141-147.
Creswell, J. W. (2013). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (4th edition). USA, Sage publications.
Çatak, P. D., Ögel, K., (2010a). Farkındalık Temelli Terapiler ve Terapötik Süreçler, Derleme.
Çatak, P. D., Ögel, K., (2010b). Bir Terapi Yöntemi Olarak Farkındalık, Nöropsikiyatri Arşivi Dergisi, Galenos Yayınevi
Çetin, B. (2012). Çocuklar için Öz-Yeterlik Ölçeğinin İlköğretim 4.ve 5.Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarısını Yordaması, Cilt:21 No:3 Kastamonu Eğitim Dergisi 1117-1132.
Çorbacı Serin, G.E. (2012) Zihinsel Engelli Ergenlerin Sosyal Beceri Düzeyleri ve Davranış Problemleri ile Ebeveynlerin Genel Öz Yeterlilik Algı Düzeylerinin Karşılaştırılarak İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İzmir, (Danışman: Yrd.Doç.Dr. Alev GİRLİ).
Değer, M. (2013). Eğitim Psikolojisi, (Ed.) Yıldırım, İ., Anı Yayıncılık, Ankara.
Demir, V. (2014). Bilinçli Farkındalık Temelli Hazırlanan Eğitim Programının Bireylerin Depresyon ve Stres Düzeyleri Üzerine Etkisi, İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
Deniz, M. E.,Erus, S. M., Büyükcebeci, A. (2017). Bilinçli Farkındalık ile Psikolojik İyi Oluş İlişkisinde Duygusal Zekanın Aracılık Rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi.
Gülüm, İ. V. (2017). Farkındalık Eğitim ve Uygulamalarının Terapistlerin Kişisel Yaşamlarına Etkisi: Bir MetaSentez Çalışması, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi.
Hazır Bıkmaz, F. (2006). Eğitimde Bireysel Farklılıklar, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
Kalkan, M. (2008). Eğitim Psikolojisi, (Ed.) Özbay, Y., Erkan, S., Pegem Akademi, Ankara.
Karabacak, A., Demir, M. (2016). Özerklik, Bağlanma Stilleri, Bilinçli Farkındalık ve Duygu Düzenleme Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi, Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi.
Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
Korkmaz, İ. (2006). Eğitim Psikolojisi Gelişim-Öğrenme-Öğretim, (Ed.) Yeşilyaprak, B.,Pegem Akademi, Ankara.
Korkut, K.,Babaoğlan, E., (2012). Sınıf Öğretmenlerinin Öz Yeterlik İnançları, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt 8, Sayı 16.
Özerkan, E. (2007). Öğretmenlerin Öz-Yeterlik Algıları ile Öğrencilerin Sosyal Bilgiler Benlik Kavramları Arasındaki İlişki, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
Özyeşil, Z. ve ark. (2011a). Bilinçli Farkındalık Ölçeğini Türkçeye Uyarlama Çalışması, Eğitim ve Bilim 2011, Cilt 36, Sayı 160.
Özyeşil, Z. (2011b). Üniversite Öğrencilerinin Öz-Anlayış Düzeylerinin Bilinçli Farkındalık Kişilik Özellikleri ve Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
Özyeşil, Z. (2012). Mindfulnessandpsychologicalneeds: A cross-culturalcomparison. ElementaryEducation Online, 11(1), 151-160.
Punch, K. F. (2013). Introduction to social research: Quantitative and qualitative approaches. Sage.
Senemoğlu, N. (2007). Gelişim, Öğrenme ve Öğretim, Gönül Yayıncılık, Ankara.
Snel, E. (2016). Bir Kurbağa Gibi Sakin ve Dikkatli, Pegasus Yayıncılık, İstanbul.
Ülgen G. (1997). Eğitim Psikolojisi. Alkım Yayınevi. s: 85-87, İstanbul.
Yavuzer, H. (2000). Okul Çağı Çocuğu, Remzi Kitabevi, İstanbul