Ali Paşazâde Mustafa Hamdî ve Dîvânı

Yaklaşık altı yüz yıl devam eden Klasik Türk edebiyatının bugünkü nesillere bıraktığı edebî mirasların başında dîvânlar gelmektedir. Bugüne kadar yüzlerce dîvân üzerine çalışmalar yapılmış ve yapılmaya devam etmektedir. Dîvân şiiri geleneğinde yetişen sanatçılardan biri de bu çalışmaya konu olan XVIII. yüzyıl şairlerinden Ali Paşazâde Mustafa Hamdî’dir. Mustafa Hamdî Bey 1180 (1766-1767) yılında doğmuştur. Yegen Ali Paşazâde Hamdî’nin asıl adı Mustafa’dır. Mustafa Kâ’il Efendi’den Arapça ve Farsça dersler alan Hamdî, 1207 (1792-1793) yılında 27 yaşındayken vefat etmiştir. Şu an için bilinen tek eseri ise Dîvân’ıdır. Dîvân’ın ulaşabildiğimiz tek nüshası ise Medine Ârif Hikmet Kütüphanesi Türkçe Yazmalar 205/811 arşiv numarasıyla kayıtlıdır. 30 varaktan oluşan Dîvân’da sırasıyla 102 gazel, 1 müseddes, 1 tahmis, 11 kıt’a, 1 kaside ve 8 müfred olmak üzere toplam 124 şiir bulunmaktadır. Çalışmada öncelikle şair hakkında kaynaklardan elde edilen bilgiler verilecek, ardından Hamdî’nin bilinen tek eseri olan Dîvân tanıtılacaktır. Yazının sonunda Dîvân’dan seçilen örnek şiirlerin transkripsiyonlu metni verilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Klasik Türk Edebiyatı

Literature as an Experience

Experience is all of the information and experiences that the individual gains throughout life. In human life, experiences that start from the birth of human, constitutes a cognitive process untill his/her death. Experiences that plays an important role in embodying knowledge regarding life and world, change and shape human for better or for worse. Due to the fact that experience not having a precise definition as a term, its classification, identifying its features, and distingu-ishing its types; provides convenience to identify the term’s framework of meaning. Literature in case, is a field of art that reflects world, life, feelings and events through language. Literature contains informations about life either. These infor-mations are related to the reality eventhough they belong to a fictitious world. Literature, could teach individual a life lesson or a moral lesson, support his/her imagination or give aesthetic pleasure, change and shape mentally. Not only as an artistic way but also as a vital production; literature, appears as an experience. Moreover, literature exists both as an aesthetic experience and as an experience in general meaning. In this study, the relationship between literature and expe-rience will be discussed.

Keywords:

Literature, Experience Aesthetic experience,

PDF

___

Aykurt, Çetin (2015). III. Selim’in Fikrî Yapısı. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yayınları, 7, 439-447. Beydilli, Kemal (2009). Selim III. TDV İslam Ansiklopedisi (C. 36, S. 420-425). Ankara: TDV. Çınarcı, M. Nuri (hzl.) (2007). Şeyhülislam Ârif Hikmet Bey’in Tezkîretü’ş-Şu’arâ’sı ve Transkripsiyonlu Metni. Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi.
Demirel, Şener (2008). Antepli Aynî Divanı’ndaki Tarih Manzumeleri Üzerine Bir İnceleme. Turkish Studies, S. 3/4, s. 372-398. Devellioğlu, Ferit (2004). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat. Ankara: Aydın Yayınları.
Hamdî, Dîvân-ı Hamdî, Medine Ârif Hikmet Kütüphanesi, Türkçe Yazmalar, 205/811. İpekten, Haluk vd., (1988), Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Karabey, Turgut (2011). Tarih Düşürme. TDV İslam Ansiklopedisi (C. 40, S. 80-82). Ankara: TDV
Mengi, Mine, (1999). Eski Türk Edebiyatı Tarihi. Ankara: Akçağ Yayınları.
Özcan, Nuri (2009). Selim III. TDV İslam Ansiklopedisi (C. 36, S. 425-426). Ankara: TDV. Saraç, Yekta (2007). Klasik Edebiyat Bilgisi Biçim-Ölçü-Kafiye. İstanbul: 3F Yayınları.
Tuman, Mehmed Nâil (2001). Tuhfe-i Nâilî-Dîvân Şairlerinin Muhtasar Biyografileri II. (Haz: Cemal Kurnaz, Mustafa Tatcı), Ankara: Bizim Büro Yayınları.