Mustafa Çiftci'nin Öykülerinde Evliliğe Bakış

İnsana ait en güçlü ve en güzel duygulardan biri olan aşk, Türk Edebiyatı’nın birçok eserine konu olmuştur. Aşk, Divan Edebiyatı ve Halk Edebiyatı eserlerinde âşıkların kavuşamadığı ölçüde değerli olurken, modern edebiyatla birlikte; iyi, kötü, güzel, çirkin tüm yönleriyle eserlerde kendisine yer bulmuş ve toplumsal hayatta karşımıza çıkan tüm yönleri ile edebiyat içerisinde de değerlendirilmeye başlanmıştır. Aşk sonucu ortaya çıkan en önemli olgu ise evlilik kavramıdır. Birbirine aşk ve sevgi bağıyla bağlı erkek ve kadının, bu sevgi sonucu kalan hayatlarını bir arada geçirme isteği olarak tanımlayabileceğimiz evlilik akdi, karşılıklı sevgi ve iki kişinin de isteği neticesinde gerçekleşen yahut gerçekleşmesi gereken bir eylemdir. Ancak hem toplumumuzda hem de dünyada birçok evliliğin, her iki kişinin ya da taraflardan birinin rızası olmadan gerçekleştiği görülür. Bazı kişiler ise ailevi, toplumsal ya da sosyo kültürel nedenlerden ötürü sevdikleri kişi ile evlenememektedir. İnceleyeceğimiz Mustafa Çiftci öykülerinde de odak noktasında aşk olmayan ve farklı sebeplerle gerçekleştirilen evliliklere değinilecektir.
Anahtar Kelimeler:

Mustafa Çiftci, Evlilik, Aşk, Aile

A Review on Hancerli Hikaye-i Garibesi, Intibah and Zehra

This article examines the frame of rewriting practice, which I applied on novels of Namık Kemal’s İntibah (Awakening), Nabizâde Nâzım’s Zehra (Zehra) and an anonymous folktale Hançerli Hikâye-i Garîbesi (The Strange Story of the One with the Dagger) together. This paper explains how ambivalent narrator positions are sustained and how the “liminality” of these works can be evaluated with the help of close reading practice on these texts. I will expose that the relationship among Hançerli Hikâye-i Garîbesi, İntibah and Zehra is based on the concept of a “creative imitation” in accordance with the expectations of the historical addressee under the influence of social, political and historical circumstances in the Ottoman Empire. I will position “the reader” as the person who is expected to understand and expound the text according to his own background. And, I will interpret the intervening narrator as the one who meets the expectations of the historical addressee of the Ottoman society and who serves anti-adultery propaganda. I will demonstrate that in the texts in which the elements of preternaturalness and comedy are gradually disappearing and the signs of realism are increasingly strengthened, there is an ambivalent narration which is neither fully rooted in tradition nor in romanesque realism.

___

  • Aydın, Okan; Baran, Gülen (2010). “Toplumsal Değişme Sürecinde Evlenme ve Boşanma”. Toplum ve Sosyal Hizmet. 21(2): 117-126.
  • Çağ, Pınar; Yıldırım, İbrahim (2013). “Evlilik Doyumunu Yordayan İlişkisel ve Kişisel Değişkenler”. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 4(39): 13-23.
  • Çiftci, Mustafa (2015). Adem’in Kekliği ve Chopin. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Çiftci, Mustafa (2017). Ah Mercimeğim. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Çiftci, Mustafa (2018). Bozkırda Altmışaltı. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Kacıroğlu, Murat (2016). “Mustafa Çiftci’nin Öykülerinde Yozgat”. Uluslararası Bozok Sempozyumu Kitabı. 3: 199-203.
  • Sakallı, Fatih (2017a). “Mustafa Çiftçi’nin ‘Ah Mercimeğim’ Adlı Öyküsünde Aşkın Gücü”. I. Uluslararası Bilimsel ve Mesleki Çalışmalar Sempozyumu (BİLMES) Tam Metin Bildiri Kitabı. 406-408.
  • Sakallı, Fatih (2017b). “Mustafa Çiftçi’nin Öykülerinde ‘Baba Figürü’”. Gazi Türkiyat Türkoloji Araştırmaları Dergisi. 21: 19-29.
  • Taylan, Hasan Hüseyin (2009). “Türkiye'de Köy Ailesinde Aile İçi İlişkiler”. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 22: 117-138.
  • Üncü, Serap (2007). Duygusal Zeka ve Evlilik Doyumu İlişkisi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi.