İbrahim TÜRKMEN, Ramazan Rüçhan KAYA, Hale ERSAN

Sağlık Kurumları İşletmeciliği Programlarının Ders Çeşitliliğinin Analizi

Sağlık Kurumları İşletmeciliği ön lisans programları, sağlık kurumlarının orta ve alt düzey idari pozisyonları için profesyonel insan kaynağı yetiştirmek üzere faaliyet göstermektedir. Bu araştırmayla Türkiye’de önlisans düzeyinde eğitim vermekte olan Sağlık Kurumları İşletmeciliği programlarının güncel ders programlarında yer alan ders çeşitliliği incelenerek, bu programlardan yetişen mezunların aldıkları dersler açısından yetkinliklerinin ortaya çıkarılması hedeflenmektedir. Araştırma, Sağlık Kurumları İşletmeciliği programlarında müfredat geliştirme çalışmaları için yol gösterici olması ve sağlıkta insan kaynakları planlaması üzerine öneriler sunması açısından önemli görülmektedir. Araştırmada ikincil verilerden yararlanılmış, bu kapsamda YÖK önlisans atlası ve üniversitelerin Bologna bilgi paketleri kullanılmıştır. Araştırma kapsamında Sağlık Kurumları İşletmeciliği programı bulunan ve örgün eğitim vermekte olan 34 devlet, 14 vakıf olmak üzere 48 üniversite tespit edilmiştir. Gerekli verilere ulaşılamayan 12 üniversite örneklemden çıkarılmış, 26 devlet ve 10 vakıf olmak üzere 36 üniversitenin Sağlık Kurumları İşletmeciliği programlarının müfredatında yer alan derslerin çeşitliliği incelenmiştir. Araştırma sonucunda Türkiye’de Sağlık Kurumları İşletmeciliği programlarında ders sayılarının 24 ile 70 arasında çok geniş bir aralıkta değiştiği tespit edilmiştir. Devlet üniversitelerinde ortalama 36 ders bulunurken vakıf üniversitelerinde ortalama 40 ders bulunmaktadır. Devlet üniversitelerinde daha çok zorunlu dersler, vakıf üniversitelerinde ise daha çok seçmeli dersler bulunmaktadır. Sağlık Kurumları İşletmeciliği programları müfredatlarında yer alan 196 ders tespit edilmiştir. Söz konusu derslerin, içerikleri ve kapsamları incelendiğinde; “sağlık bilimleri, hukuk, matematik, ekonomi ve finansman, sosyoloji, yönetim ve strateji, iletişim, teknoloji, araştırma yöntemleri, mesleki uygulama, sanat, mesleki İngilizce, beden eğitimi, psikoloji, işletme, pazarlama, kalite, dokümantasyon” olmak üzere 18 farklı alan içerisinde değerlendirilmişlerdir. Bu durum Sağlık Kurumları İşletmeciliği mezunlarının başta yönetimsel dersler olmak üzere, sağlık bilimleri, ekonomi ve hukuk gibi önemli alanlarda dersler aldıklarını ve sağlık kurumlarının ilgili idari birimlerinde görev alabilecek yetkinlikte olduklarını göstermektedir

Analysis of Course Diversity of Management of Health Instituations Programs

Management of Health Instituations associate degree programs operate to train professional human resources for middle and lower level administrative positions of health health facilities. With this research, it is aimed to examine the variety of courses included in the current curriculum of Management of Health Instituations programs that are providing associate degree education in Turkey and to reveal the competencies of graduates who are trained in these programs in terms of the courses they receive. The research is seen as important for guiding curriculum development in Management of Health Instituations programs and providing recommendations on human resource planning in health. Secondary data was used in the study, and in this context, the associate degree atlas of YÖK and the Bologna information packages of universities were used. Within the scope of the research, 48 universities were identified, including 34 public universities and 14 foundation universities, which have Management of Health Instituations programs and provide formal education. 12 universities that did not have the necessary data were removed from the sample and the variety of courses included in the curriculum of Management of Health Instituations programs of 36 universities consisting of 26 public universities and 10 foundation universities was examined. As a result of the research, it was found that the number of courses in Management of Health Instituations programs in Turkey varies from 24 to 70 in a very wide range. Public universities have an average of 36 courses, while foundation universities have an average of 40 courses. Compulsory courses are more common in public universities, and elective courses are more common in foundation universities. 196 courses included in the curricula of Management of Health Instituations programs have been identified. Examined the content and scope of the courses in question; “health sciences, law, mathematics, economics and finance, sociology, management and Strategy, Communication, Technology, Research Methods, Professional Practice, Art, English, vocational, physical education, psychology, business, marketing, quality, documentation” fields, including 18 different areas were evaluated. This indicates that graduates of the Management of Health Instituations program take courses in important areas such as health sciences, economics and law, especially management courses, and are competent to work in the administrative units of health institutions.

PDF

___

Akdaş, A., Sur, H., Şişman, N. ve Gemlik, N. (2008). İdari görevi bulunan hekimlerin sağlık yönetimine bakış açıları. SD Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Dergisi, 2(5), 40-45.
Aktan, C. C. ve Vural, İ. (2016). Bilgi toplumu, yeni temel teknolojiler ve yeni ekonomi. Yeni Türkiye Dergisi, Bilim ve Teknoloji Özel Sayısı, 1(88), 1-37.
Alkan, R. M., Suiçmez, M., Aydınkal, M. ve Şahin, M. (2014). Meslek yüksekokullarındaki mevcut durum: sorunlar ve bazı çözüm önerileri. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 4(3), 133-140.
Arslan, M. M. ve Bahadır, H. (2007). Bologna süreci ve Türkiye. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2, 222-229.
Çelik, Z. (2012). Bologna süreci’nin avrupa yükseköğretim sistemi üzerine etkileri. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2(2), 100-105.
Dalğar, H., Tunç, H. ve Kaya, M. (2009). Bölgesel kalkınmada yükseköğretim kurumlarının rolü ve Bucak örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(1), 39-50.
Elmas, M. (2012). Bologna süreci: uygulama veya uygulayamama. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2(3), 137-141.
Eichhorst, W., Rodriguez-Planas, N., Schmidl, R. and Zimmermann, K. (2012). A roadmap to vocational education and training systems around the world. IZA Discussion Paper No.7110, 1-43.
Ersoy, K. ve Kavuncubaşı, Ş. (1995). Hastane yönetimi: nereden başlamalı. Toplum ve Hekim Dergisi, 10(69-70), 6-9.
Fişek, N. (1968). Sağlık yönetiminde modern eğilimler. 20.Milli Türk Tıp Kongresi Zabıtları, İstanbul. https://www.ttb.org.tr/n_fisek/kitap_1/8.html adresinden 10.09.2020 tarihinde erişilmiştir.
Günay, D. ve Özer, M. (2016). Türkiye’de meslek yüksekokullarının 2000’li yıllardaki gelişimi ve mevcut zorluklar. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 6(1), 1-12.
Güneş F. (2012). Bologna süreci ile yükseköğretimde öngörülen beceri ve yetkinlikler. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2(1), 1-9.
Joffe, M. and MacKenzie-Davey, K. (2012). The problem of identity in hybrid managers: who are medical directors?. International Journal of Leadership in Public Services, 8(3), 161 – 174.
Kavuncubaşı, Ş. ve Yıldırım, S. (2015) Hastane ve sağlık kurumları yönetimi. Ankara: Siyasal Kitabevi.
Kaya, A. (2014). Meslek yüksekokulunda öğrenim gören öğrencilerin eğitim öğretim ve geleceğe yönelik düşünceleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 349-356.
Kaya, R.R. ve Kaya, E. (2021). Yönetici Hekimlerin Melez İş Kimliği Deneyimleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 24(2), 275-294.
Kippist, L. and Fitzgerald, A. (2009). Organisational professional conflict and hybrid clinician managers. Journal of Health Organization and Management, 23(6), 642 – 655.
Mintzberg, H. (1979). The structuring of organisations. New Jersey: Prentice-Hall.
Sarvan, F. (1995). Hastane yönetimi eğitimi. Toplum ve Hekim Dergisi, 10, 69-70.
Spehar, I., Frich, J. C. and Kjekshus, L. E. (2014). Clinicians in management: a qualitative study of managers’ use of influence strategies in hospitals. BMC Health Services Research, 14(1), 251.
Sur, H. (2017). Hastaneleri kim yönetsin? Doktorlar mı sağlık yönetimi uzmanları mı?. http://www.medikalnews.com/hastaneleri-kim-yonetsin-doktorlar-mi-saglik-yonetimiuzmanlari-mi/ adresinden 10.09.2020 tarihinde erişilmiştir.
Taştan, R. (2017). Türkiye’de önlisans sağlık meslekleri eğitimi 35 yaşında: sevgiçiçeği açan tarlalardan, portakal çiçeği kokan bereketli topraklara kısa bir sağlık meslekleri eğitimi tarihi yolculuğu. Marmara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 1, 1-12.
Tengilimoğlu, D., Akbolat, M. ve Işık, O. (2018). Sağlık işletmeleri yönetimi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Turner, B. S. (2011). Tıbbi güç ve toplumsal bilgi. (Ü. Tatlıcan, Çev.). Bursa: Sentez yayıncılık.
Türk Tabipleri Birliği (TTB). (1995). Kamu Hastaneleri Yönetim Sorunları, Grup Çalışması Sonuç Raporu. Ankara: Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi.
Türkiye Yeterlilikler Veri Tabanı (2016-2019). Sağlık Kurumları İşletmeciliği ön lisans diploması. https://tyc.gov.tr/yeterlilik/saglik-kurumlari-isletmeciligi-on-lisans-diplomasi TR00308315.html, adresinden 12.09.2020 tarihinde erişilmiştir.
Türkiye Yeterlilikler Veri Tabanı (2016-2019). Sağlık Kurumları İşletmeciliği ön lisans diploması. https://tyc.gov.tr/yeterlilik/saglik-kurumlari-isletmeciligi-on-lisans-diplomasiTR00305581.html, adresinden 12.09.2020 tarihinde erişilmiştir.
Wachter, B. (2004). The Bologna process: developments and prospects. European Journal of Education, 39 (3), 265-273.
Yılmaz, B. (2018). Türkiye’de bilgi ve belge yönetimi bölümleri ders programlarının arşivcilik ve belge yönetimi eğitimi açısından değerlendirilmesi. Bilgi Yönetimi Dergisi 1(1), 44-62.
Yükseköğretim Kurulu, (2019). https://yokatlas.yok.gov.tr/tercih-sihirbazi-t3.php adresinden 05.06.2020 tarihinde erişilmiştir.
Yükseköğretim Kurulu, (2007). Türkiye’nin yüksek öğretim stratejisi. https://www.yok.gov.tr/Documents/Yayinlar/Yayinlarimiz/Turkiyenin-yuksekogretimstratejisi.pdf adresinden 09.10.2020 tarihinde erişilmiştir.
Yükseköğretim Kurulu, (2010). Türkiye yükseköğretim yeterlilikler çerçevesi. http://tyyc.yok.gov.tr/?pid=20, adresinden 09.10.2020 tarihinde erişilmiştir.