Çocuğu Okul Öncesi Eğitime Devam Eden Annelerin Çocuklarına Değer Edindirme Sürecine Yönelik Görüşleri

Bu çalışma okul öncesinde değerler eğitimi ile ilgili annelerin görüşlerine başvurmak amacıyla yapılmıştır. Nitel bir çalışmadır. Araştırmada veriler 15 sorudan oluşan yarı yapılandırılmış bir görüşme formu ile toplanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2018-2019 eğitim öğretim yılında İstanbul’un Güngören ilçesindeki bir anaokulunda eğitim gören çocukların anneleri oluşturmaktadır. Araştırmada annelerin değerler eğitiminin ne olduğu ile ilgili temel düşünceden haberdar oldukları ancak tam olarak tanımlayamadıkları, bu eğitimi önemli gördükleri ancak yeterli eğitime sahip olmadıkları, çocuklarına değer edindirmede yeterli çaba gösterdikleri, dürüstlük, sevgi, saygı ve paylaşma değerlerinin annelerin öncelikle edindirmek istediği değerler olduğu, sorumluluk ve paylaşma değerlerini edindirmede zorluk çekildiği, rol model olma ile düz anlatımın sık kullanılan yöntemler olduğu, anne, baba ve aile büyüklerinden önemli ölçüde yararlanıldığı, kitaplarla çizgi filmlerden çoğunlukla yararlanıldığı, anne dışında öğretmen ve arkadaşların etkili olduğu, eş, anne ve babayla çoğunlukla çatışma yaşandığı, çoğunlukla öğretmenlerle işbirliği yapıldığı, olumsuz örnekler ve ebeveyn tutumlarının sorunlara yol açtığı, rol model olma, sabırlı olma, yeterli zaman ayırma ve eğitimin değer edindirmede anneler tarafından önerilenler arasında yer bulduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuçtan hareketle annelerin eğitim almaları, kitap seçimlerinde kitabın içeriğine dikkat etmeleri, aile büyüklerden yararlanmaları ve çocukların arkadaş çevrelerine dikkat etmelerine önem vermeleri önerisinde bulunulmuştur.

Opinions of Mothers, Whose Children Continue Their Preschool Education, Towards the Process of Having Values Acquired to Them

This study was conducted to consult the opinions of mothers about pre-school values education. It is a qualitative study. In the study, the data were collected with a semi-structured interview form consisting of 15 questions. The mothers of the children who were educated in a kindergarten in Güngören district of Istanbul in the 2018-2019 academic year constitute the study group of the research. It has been concluded that in the research, mothers are aware of the basic idea about what values education is, but they cannot define exactly, and they consider this training is important but do not have enough training, and they have made enough efforts to provide value to their children, and the values of honesty, love, respect and sharing are the values that mothers want to have their children acquire first, and they have difficulty in getting their children the values of responsibility and sharing, and being a role model and plain expression are frequently used methods, and significantly, mothers, fathers and family elders are benefited, and mostly books and cartoon are used, and except the mothers, teachers and friends are effective, and conflicts are mostly experienced with spouses, mothers and fathers, and negative examples and parental attitudes lead to problems, and role model, patience, devoting sufficient time and education are among those suggested by mothers. From this conclusion, it was suggested that mothers should be educated, pay attention to the content of the book in their book choices, benefit from their family elders and pay attention to circle of friends of their children.

PDF

___

Akbaş, O. (2004). Türk milli eğitim sisteminin duyuşsal amaçlarının ilköğretim ıı. kademedeki gerçekleşme derecesinin değerlendirilmesi. (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
Aktepe, V. ve Yel, S. (2009). İlköğretim öğretmenlerinin değer yargılarının betimlenmesi: Kırsehir ili örneği. Türk Eğitim Bilgileri Dergisi, 7(3), 607-622.
Alpöge, G. (2011). Okul öncesi dönemde değer eğitimi. İstanbul: Bilgi.
Atabey, D. (2014). Okul öncesi sosyal değerler kazanımı ölçeğinin geliştirilmesi ve sosyal değerler eğitimi programının anasınıfına devam eden çocukların sosyal değerler kazanımına etkisinin incelenmesi. (Doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Balat Uyanık, G. (2012). Okul öncesinde değerler eğitimi içinde. G. Balat Uyanık (Ed.), Okul öncesinde değerler eğitimi ve etkinlik örnekleri (s. 2-33). Ankara: Pegem A.
Balat, G. U. ve Dağal Balaban, A. (2011). Okul öncesi dönemde değerler eğitimi etkinlikleri. Ankara: Kök Yayıncılık.
Baltacı, A. (2018). Nitel Araştırmalarda Örnekleme Yöntemleri ve Örnek Hacmi Sorunsalı Üzerine Kavramsal Bir İnceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 231-274.
Bartan, S. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin değerler ve değerler eğitimi hakkındaki görüşleri ile sınıf içi uygulamalarının incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kütahya.
Bolay, S. H. (2004). Değerlerimiz ve günlük hayat. Değerler Eğitimi Merkezi Dergisi, 1(1), 13-19
Bulach, C.R. and Butler J.D. (2002). The occurence of behaviors associated with sixteen character values. Journal of Humanistic Counseling, Education and Development, 41, 200-214.
Cevherli, K. (2014). Okul öncesinde değerler eğitimi: Boğaziçi eğitim modeli. (Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
Çağdaş, A. ve Seçer, Z. (2002). Çocuk ve ergende sosyal ve ahlak gelişimi. Ankara: Nobel.
Çağlar, A. (2005). Okul öncesi dönemde değerler eğitimi. M, Sevinç (Ed.) Erken çocuklukta gelişim ve eğitimde yeni yaklaşımlar 2 (s.304-310). İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
Demirbaş, M. ve Yağbasan, R. (2005). Sosyal öğrenme teorisine dayalı öğretim etkinliklerinin, öğrencilerin bilimsel tutumlarının kalıcılığına olan etkisinin incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 18(2), 363-382.
Dinç, B. (2011). Okul öncesi dönemde değerler eğitiminin yeri ve önemi içinde. A. Arıkan, (Ed). Okul öncesi dönemde değerler eğitimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
Doğanay, A. (2007). Değerler eğitimi içinde. C. Öztürk (Ed.), Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi Yapılandırmacı Bir Yaklaşım (ss. 255-286). Ankara: Pegem A.
Erikli S. (2016) Development and Implementation of A Value Education Program For PreSchool Children.Yüksek Lisans Tezi, Middle East Technical University The Graduate School of Social Sciences, Ankara.
Erkuş, S. (2012). Okul öncesi öğretmenlerinin okul öncesi eğitim programındaki değerler eğitimine ilişkin görüşlerinin değerlendirmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Dicle Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır.
Gander, J. M. and Gardiner, H. W. (1993). Çocuk ve ergen gelişimi. Ankara: İmge.
Güven, G. ve Azkeskin, K. E. (2010). Erken Çocukluk Eğitimi ve Okul Öncesi Eğitim. H. İ. Diken (Ed.), Erken Çocukluk Eğitimi (ss. 2-50). Ankara: Pegem Akademi.
İbiş, E. (2017). Değerler eğitimi temelli yaratıcı drama programının 5-6 yaş çocuklarının sosyal becerilerinin gelişimine etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Kantar, Ş. (2014). İlköğretim 4 ve 5. sınıf sosyal bilgiler dersinde 100 temel eser yoluyla değerler eğitimi. (Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Kara, B. (2017). İlköğretim okullarında değerler eğitimi uygulamalarına ilişkin öğretmen görüşleri. (Yüksek Lisans Tezi). Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
Karasu, M ve Aktepe, V. (2009). Öğretmenlerin Değerler Eğitimine Bakış Açıları. 8.Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu. Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir, 21-23 Mayıs, s. 397-413.
Kurtdede Fidan, N. (2009). Öğretmen adaylarının değer öğretimine ilişkin görüşleri. Kuramsal Eğitimbilim, 2(2), 1-18.
Memiş, A. ve Güney Gedik, E. (2010). Sınıf öğretmenlerinin değer yönelimleri. Değerler Eğitimi Dergisi, 8(20), 123-145.
Morgan, C. (1998). Psikolojiye giriş. (H. Arıcı ve Diğerleri, Çev.), Ankara: Hacettepe Üniversitesi Psikoloji.
Neslitürk, S. ve Deniz M. E. (2013). Anne değerler eğitimi programının 5- 6 yaş çocuklarının sosyal beceri düzeylerine etkisi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 4(4), 103-116.
Neslitürk, S., Özkal N. ve Dal, S. (2015). 5-6 yaş çocuklarının değer kazanım süreçlerine anne değerler eğitimi programının etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 883-899.
Oruç, C., Tecim, E. ve Özyürek, H. (2011). Okul öncesi dönem çocuğunun kişilik gelişiminde rol modellik ve çizgi filmler. Ekev Akademi Dergisi, 15(48), 281-299.
Özgüven, İ. E. (2000). Evlilik ve aile terapisi. Ankara: PDREM.
Özgüven, İ. E. (2003). Psikolojik testler. Ankara: PDREM.
Öztürk Samur, A. (2011). Değerler Eğitimi Programının altı yaş çocuklarının sosyal ve duygusal gelişimlerine etkisi. (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Patton, Q. M. (1987). How to use qualitative methods in evaluation. London: Sage.
Sapsağlam, Ö. (2015). Anasınıfına devam eden çocuklara uygulanan sosyal değerler eğitimi programının sosyal beceri kazanımına etkisinin incelenmesi. (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Senemoğlu, N. (2013). Gelişim, öğrenme ve öğretim kuramdan uygulamaya. Ankara: Yargı.
Şahin, F. N. (2010). Okul müdürü ve öğretmenlerin okul kültürü ile değer sistemlerine ilişkin algıları. Eğitim ve Bilim, 35 (156), 71-83.
Şen, Ü. (2007). Millî Eğitim Bakanlığının 2005 yılında tavsiye ettiği 100 temel eser yoluyla Türkçe eğitimde değerler öğretimi üzerine bir araştırma. (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Tonga, D. (2017). Rol Model Olarak Sosyal Bilgiler Öğretmeni. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2). 17-29.
Tokdemir, M. A. (2007) Tarih öğretmenlerinin değerler ve değer eğitimi hakkındaki görüşleri. (Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
Tuzcuoğlu, N. (2003). Bir aile olmak: anne baba olmanın altın kuralları. İstanbul: Morpa Kültür.
Türk, İ. (2009). Değerler eğitiminde saygı. (Yüksek Lisans Tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
Uzunkol, E. (2014). Hayat Bilgisi Öğretiminde Uygulanan Değerler Eğitimi Programının Öğrencilerin Özsaygı Düzeyleri, Sosyal Problem Çözme Becerileri ve Empati Düzeylerine Etkisi. (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Üner, E. (2011). Okul öncesi eğitim programındaki 36-72 aylık çocuklara farklılıklara saygı eğitimi kazandırmanın öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
Yaka, Ş. Yalçın, D. ve Denizli, E. (2014). Okul öncesi eğitimde verilecek öncelikli değerlere ilişkin veli görüşleri. Değerler Eğitimi Dergisi, 12(28), 169-192.
Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayınevi.