Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Üstbiliş Becerileri ile Akademik Erteleme Davranışları Arasındaki İlişki

Bu araştırmada lise son sınıf öğrencilerinin üstbiliş becerileri ve akademik erteleme davranışları arasındaki ilişkiler öğrencilere ait bazı değişkenler açısından incelenmiştir. Çalışma ilişkisel tarama modeline uygun olarak tasarlanmıştır. Araştırmanın evreni 2017-2018 eğitim öğretim yılı içerisinde İç Anadolu Bölgesindeki bir il merkezinde bulunan ortaöğretim kurumlarının (liselerin) son sınıf öğrencilerinden oluşmaktadır. Araştırma örneklemi kolayda örnekleme yöntemi yardımı ile belirlenmiş ve araştırmaya gönüllü olarak katılmış 492 lise son sınıf öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırma verileri araştırmacı tarafından hazırlanan bir kişisel bilgi formu, “Üstbiliş Becerileri Ölçeği” ve “Akademik Erteleme Ölçeği” ile toplanmıştır. Veriler SPSS 22.00 paket programı kullanılarak çözümlenmiştir. Çözümlemede frekans ve yüzde, madde ortalamaları, Kolmogrov-Smirnov Testi, Kruskal Wallis-H testi, Mann-Whitney U Testi ve Spearman Brown Sıra Farkları Korelasyon Analizi tekniklerinden yararlanılmıştır. Elde edilen bulgular lise son sınıf öğrencilerinin üstbiliş becerileri ile akademik erteleme davranışı puanlarının genel olarak orta düzeyde olduğunu göstermektedir. Üstbiliş beceri puanları öğrencilerin cinsiyet ve anne-baba eğitim düzeyi değişkenine göre değişmezken, ailenin sosyo-ekonomik düzeyi ve devam edilen lise türüne göre anlamlı farklılıklar arz etmektedir. Akademik erteleme puanları ailenin sosyo-ekonomik düzeyi, annenin eğitim düzeyi ve babanın eğitim düzeyi değişkenine göre değişmezken; öğrencilerin cinsiyet ve devam ettikleri lise türü değişkenine göre anlamlı farklılıklar arz etmektedir. Öğrencilerin üstbiliş puanları ile akademik erteleme davranışı puanları arasında .18 düzeyinde pozitif yönlü düşük bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonuçları ilgili literatür temelinde tartışılmış ve bulgulara dayalı bazı öneriler sunulmuştur.

Relationship Between Metacognition Skills and Academic Procrastination Behaviors of the High School Students

In this study, the relationships between metacognition skills and academic procrastination behaviors of senior high school students were examined in terms of some variables of students. The study was designed in accordance with the relational survey model. The population of the research consists of the last year students of secondary schools (high schools) in a city center in the Central Anatolia Region in the 2017-2018 academic years. The sample of the study consisted of 492 high school senior students who volunteered to participate in the study. The research data were collected with “Metacognition Skills Scale” and “Academic Procrastination Scale. The data were analyzed by using SPSS 22.00 package program. Frequency and percentage, item averages, Kolmogrov-Smirnov Test, Kruskal Wallis-H test, Mann-Whitney U Test and Spearman Brown Rank Differential Correlation Analysis techniques were used in the analysis. Findings indicate that metacognition skills and academic procrastination scores of high school senior students are generally at medium level. While metacognition skill scores do not change according to the gender and parental education level of the students, they show significant differences according to the socio-economic level of the family and the type of high school in which they are attending. Academic procrastination scores did not change according to the socio-economic level of the family, the education level of the mother and the education level of the father; there are significant differences according to gender and high school type of students. It was found that there was a low positive correlation between the metacognition scores of the students and the academic procrastination scores .18. The results of the research were discussed on the basis of the relevant literature and some recommendations based on the findings were presented.

PDF

___

Ackerman, D. S. and Gross, B. L. (2005). My instructor made me do it: Task characteristics of procrastination. Journal Of Marketing Education, 27(1), 5-13.
Adıgüzel, A. ve Orhan, A. (2016). Öğrencilerin üstbiliş beceri düzeyleri ile İngilizce dersine ilişkin akademik başarıları arasındaki ilişki. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 5-14.
Altındağ, M. (2008). Öğrencilerin yürütücü biliş becerileri. (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Altındağ M. ve N. Senemoğlu (2013) Yürütücü biliş becerileri ölçeği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 15-26.
Arıcan Demir, H. (2013). Beşinci sınıf öğrencilerinin matematiksel üstbiliş düzeylerinin cinsiyet ve başarı değişkenleri açısından incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Bülent Ecevit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
Arslan, A. (2013). Lise öğrencilerinin akademik erteleme davranışlarının karar verme stilleri ile ilişkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Üniversitesi, Gaziantep.
Aydın, S. A. ve Koçak, S. (2016). Üniversite öğrencilerinin zaman yönetimi becerileri ile akademik erteleme düzeylerinin incelenmesi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(3), 17-38.
Aykut, Ç., Karasu, N. ve Kaplan, G. (2016). Özel eğitim öğretmen adaylarının üstbiliş farkındalıklarının tespiti. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 17(3), 231-245.
Baloğlu, N. ve Demir, M. F. (2017). Sekizinci sınıf öğrencilerinin aile ilişkileri ve üstbiliş becerileri arasındaki ilişkiler. International Journal Of Eurasia Social Sciences, 30(8), 1891-1905.
Burka, J. B. and Yuen, L.M. (1983). Procrastination: Why you do it, what to do about it. New York: Addison-Wessley.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Çakıcı, D. C. (2003). Lise ve üniversite öğrencilerinde genel erteleme ve akademik erteleme davranışının incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Çetin, N. (2016). Lise öğrencilerinin akademik erteleme davranışlarının incelenmesi. Yayınlanmamış (Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Demir, Ö. ve Kaymak-Özmen, S. (2011). Üniversite öğrencilerinin üstbiliş düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Ç. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(3), 145-160.
Deniz, D., Küçük, B., Cansız, Ş., Akgün, L., ve İşleyen, T. (2014). Ortaöğretim matematik öğretmeni adaylarının üstbiliş farkındalıklarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(1), 305-320.
Doğan, E. (2009). Meslek liselerinde çalışan öğretmenlerin üstbiliş becerileri ile sosyal uyumları arasındaki ilişki (İstanbul Anadolu Yakası örneği). (Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Eerde Van, W. (2003). Procrastination at work and time management training. The Journal Of Psychology, 137(5), 421-434.
Efklides, A. (2006). Metacognition And Affect: What can metacognitive experences tell us about the learning process? Educational Research Review, 1(1), 3-14.
Ekinci, E. (2011). Ortaöğretim öğrencilerinin akademik özyeterlik düzeyleri ve akademik erteleme davranışlarının öğrenilmiş çaresizlik düzeylerini yordama gücü. (Yüksek Lisans Tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
Flavell, J. H. (1976). Metacognitive aspects of problem solving. İçinden Resnick, L. (Ed.), The nature of intelligence (ss. 231-236). New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
Flavell, J. H. (1979). Metacognition and cognitive monitoring: A new area of cognitive developmental inquiry. American Psychologist, 34(10), 906-911.
Gül, Ş., Özay-Köse, E. ve Sadi-Yılmaz, S. (2015). Biyoloji öğretmeni adaylarının üstbiliş farkındalıklarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 83-91.
Gürültü, E. (2016). Lise öğrencilerinin sosyal medya bağımlılıkları ve akademik erteleme davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Hertzog, C. and Robinson, A. E. (2005). Metacognition and intelligence. İçinden Wilhelm, O. ve Engle, R. W. (Eds.), Handbook of understanding and measuring intelligence (ss. 101-123). London: Sage.
Kacar, M. ve Sarıçam, H. (2015). Sınıf öğretmen adaylarının üstbiliş farkındalıkları ile matematik kaygı düzeyleri üzerine bir çalışma. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 137-152.
Kandemir, M. (2010). Akademik erteleme davranışını açıklayıcı bir model. (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
Karslı, T. A. (2015). İlköğretim dönemindeki ergenlerde üst-biliş işlevleri ile karar verme ve denetim odağı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(55), 16-31.
Knaus, W. J. (1998). Do it now! Break the procrastination habit. (2. Baskı). New York: John Wiley&Sons, Inc.
Lay, C. H. (1986). At last, my research article on procrastination. Journal Of Research In Personality, 20(4), 474-495.
Memiş, A. ve Arıcan, H. (2013). Beşinci sınıf öğrencilerinin matematiksel üstbiliş düzeylerinin cinsiyet ve başarı değişkenleri açısından incelenmesi. Karaelmas Journal of EducationalSciences, 1(2013), 76-93.
Milgram, N. N. and Tenne, R. (2000). Personality correlates of decisional and task svoidant procrastination. European Journal Of Personality, 14(2), 141-156.
Nazik, F., Sönmez, M. ve Güneş, G. (2014). Hemşirelik öğrencilerinin üstbiliş düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(55), 16-31.
Oran, S. (2016). Anadolu lisesi öğrencilerinde akademik erteleme davranışlarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Üniversitesi, Mersin.
Özsoy, F. ve Kuloğlu, M. M. (2017). Major depresif bozukluk ve panik bozukluk hastalarında üstbiliş işlevlerinin değerlendirilmesi. Journal Of Contemporary Medicine, 7(1), 42-49.
Özsoy, G. (2007). İlköğretim beşinci sınıfta üstbiliş stratejileri öğretiminin problem çözme başarısına etkisi. (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Öztürk Ova, N. (2011). Güzel sanatlar lisesi öğrencileri ile fen lisesi öğrencilerinin eleştirel düşünme ve üstbiliş eğilimlerinin karşılaştırılması. (Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Üniversitesi, İstanbul.
Paris, S. and Parecki, A. (1993). Metacognitive aspects of adult literacy. Philadelphia, PA: National Center On Adult Literacy.
Pintrich, P. R. (2002). The role of metacognitive knowledge in learning, teaching and assessing. Theory Into Practice, 41(4), 219-225.
Pintrich, P. R., Wolters, C. A. and Baxter, G. P. (2000). Assessing metacognition and self-regulated learning. İçinde Schraw, G. ve Impara, J. C. (Ed.), Issues in the measurement of metacognition (43-97). Lincoln, NE: The University of Nebraska Press.
Saraç, S. (2010). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin üstbiliş düzeyleri, genel zeka ve okuduğunu anlama düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Sarpkaya, G., Arık, G. ve Kaplan, H. A. (2011). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının üstbiliş stratejilerini kullanma farkındalıkları ile matematiğe karşı tutumları arasındaki ilişki. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 6(2), 107-122.
Sarıoğlu, F. A. (2011). Öğretmen adaylarının akademik erteleme eğilimi ile mükemmeliyetçilik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Senecal, C., Julien, E. and Guay, F. (2003). Role conflict and academic procrastination: A self-determination perspective. Europen Journal Of Social Psychology, 33(1), 135-145.
Senecal, C., Koestner, R. and Vallerand, R. J. (1995). Self-regulation and academic procrastination. Journal Of Social Psychology, 135(5), 607-619.
Schouwenburg, H. C. and Lay, C. H. (1995). Trait procrastination and the big-five factors of personality. Personality And Individual Differences, 18(4), 481-490.
Schraw, G. and Moshman (1995). Metacognitive theories. Educational Psychology Review, 4(4), 351-371.
Solomon, L. J. and Rothblum, E. D. (1984). Academic procrastination: Frequency and cognitive-behavioral correlates. Journal Of Counseling Psychology, 31(4), 503-509.
Tanrıkulu, M. (2013). Ergenlerin akademik erteleme davranışlarıyla benlik saygılarının incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Yiğit, R. ve Dilmaç B. (2011). Ortaöğretimde öğrencilerinin sahip oldukları insani değerler ile akademik erteleme davranışlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (31), 159-178.