Serpil RECEPOĞLU, Emine KARASU AVCI, Bilgin Ünal İBRET

SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ TOPLUMSAL SORUNLARIN TESPİTİNE YÖNELİK GÖRÜŞLERİ

Bu araştırmada, Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının toplumsal sorunların tespitine yönelik görüşlerini ortaya çıkarmak amaçlanmaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını 2014-2015 eğitimöğretim döneminde öğrenim görmekte olan Sosyal Bilgiler Öğretmenliği 4. sınıf öğrencilerinden 73 gönüllü öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmada, Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarına göre toplumsal sorunların neler olduğu ve bu sorunların hangi nedenlerden kaynakladığı, Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının öğrenim görmekte oldukları Sosyal Bilgiler Öğretmenliği programının toplumsal sorunların çözümünde nasıl bir rolü olduğu ve Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının toplumsal sorunların çözümüne yönelik önerilerinin neler olduğu ortaya konulmaktadır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara bakıldığında Sosyal Bilgiler öğretmen adayları toplumsal sorunları sırasıyla eğitim, çevre kirliliği, işsizlik, terör, değerlerin kazandırılmaması, demokrasi, kültürel yozlaşma, adalet, trafik, dil, din, ırk ve cinsiyet ayrımı, şiddet (kadın, spor, hayvan), medya ve basın özgürlüğü olduğunu belirtmişlerdir. Öğretmen adayları bu sorunlara çözüm önerisi olarak; topluma değerlerin kazandırılması, bireylerin bilinçlendirilmesi ve eğitim sisteminin düzenlenmesi gerektiği gibi öneriler getirmişlerdir.

OPINIONS OF SOCIAL STUDIES PROSPECTIVE TEACHERS ON THE DETERMINATION OF SOCIAL ISSUES

This study aims to reveal opinions of Social Studies prospective teachers about determination of social issues. Research was carried out with a qualitative approach, and semi-structured interview form was used. This study determined what social issues are, what the source of issues is, how Teacher Education Program of Social Studies has a role in solving social issues according to Social Studies prospective teachers. The participants of the research constitute 73 volunteer social studies prospective teachers from 4th grade in 2014-2015 academic year. Social studies prospective teachers presented various suggestions about social issues. According to findings obtained from research at most respectively education, pollution, unemployment, terrorism, democracy, cultural degeneration, justice, traffic, language, religion, race and gender discrimination , violence (women, sport, animal), media and press freedom are seen as social issues by social studies prospective teachers . As a solution to social issues, social studies prospective teachers have made suggestions raising awareness of individuals, regulation of the education system, providing acquisition of values to society.

PDF

___

Akdağ, Hakan ve Taşkaya, S. Musa (2011). "Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitiminin Sosyal Bilgiler Öğretimindeki Yeri". Sosyal Bilgilerin Temelleri. Ed. Ankara: Pegem Akademi.
Akyüz, E. (2015). Çevre Sorunları ve İnsan Hakları İlişkisi, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(15), 427-436.
Ay, S. (2012). Türkiye'de İşsizliğin Nedenleri: İstihdam Politikaları Üzerine Bir Değerlendirme, Yönetim ve Ekonomi, 19(2), 321-341.
Baharçiçek, A. (2000). Etnik Terör ve Etnik Terörle Mücadele Sorunu, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 10 (1), 11-27.
Çakmak, Ö. (2008). Eğitimin Ekonomiye ve Kalkınmaya Etkisi, DÜ Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 33-41.
Cereci, S. (2013). Medya ve Demokrasi İlişkisi: Kısıtlama Korunu, Akademik Bakış Dergisi, 38, 1-8.
Cihan, N. (2014). Okullarda Değerler Eğitimi ve Türkiye'deki Uygulamaya Bir Bakış, Turkish Studies, 9/2, 429-436.
Çelik, Z. ve Gür, B. S. (2009). Türkiye'de Milli Eğitim Sistemi: Yapısal Sorunlar ve Öneriler. Ankara: SETA.
Çelikten, M., Şanal, M. ve Yeni, Y. (2005). Öğretmenlik Mesleki ve Özellikleri, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (2), 207-237.
Doğanay, Ahmet (2004). "Sosyal Bilgiler Eğitiminin Genel Amaçları Ne Olmalıdır?". I. Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi Kitabı. 204-215. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi ve Ankara: MEB Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü.
Doğanay, Ahmet (2009). "Değerler Eğitimi". Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ed. C. Öztürk. Ankara: Pegem Akademi.
Ekiz, D. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri (3. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık. Erdoğan, İ. (2013). Terörle Mücadele Stratejileri Bağlamında "Müzakere: Türkiye Örneği, Akademik İncelemeler Dergisi, 8(2), 347-392.
Global Education Programme of the North-South Centre of the Council of Europe (2008). Global Education Guidelines. A Hand book for Educators to Understand and Implement Global Education, Concepts and Methodologies on Global Education For Educators and Policy Makers.
Gömleksiz, M. N. ve Cüro, E. (2010). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programının Öğrencileri Toplumsal Yaşama Hazırlamada Etkililik Düzeyine İlişkin Öğretmen Görüşleri (Diyarbakır İli Örneği), Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20 (1), 247-274.
Gömleksiz M. N. ve Cüro, E. (2011). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programının Toplumsal İhtiyaçları Karşılama Düzeyine İlişkin Öğretmen Görüşleri, Milli Eğitim Dergisi, 190, 145-167.
Güney, A. (2009). İşsizlik Nedenleri, Sonuçları ve Mücadele Yöntemleri, Kamu İş, 10, 135-159 . Güven, İ. (2005). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Mesleki Gelişim ve Yeterlikleri, Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 5(60).
http://www.sosyalbilgiler.biz/forum/b42/sosyalbilgiler-ogretmenlerininmesleki-gelisim-ve yeterlikler/ adresinden 22.06.2016 tarihinde alınmıştır.
Hayta, A. B. (2006). Çevre Kirliliğinin Önlemesinde Ailenin Yeri ve Önemi, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 359-376.
İbret, B. Ü., Karatekin, K. ve Avcı, E. (2015). "Sosyal Bilgiler Dersinde Coğrafya Öğretiminin Değerler Eğitimi Açısından Önemi, Millî Eğitim Dergisi, Sayı 207, 5-20. Karataş, Z. (2015). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi 1(1), 62-80. Kocacık, F. (2001). Şiddet Olgusu Üzerine, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2 (1), 1-7.
Kösterelioğlu, İ. ve Bayar, A. (2015). Türk Eğitim Sisteminin Sorunlarına İlişkin Güncel Bir Değerlendirme, The Journal of Academic Social Science Studies, 25-I, 177-187.
Mutlu, A. (2009). Türkiye'de Çevre Sorunları Literatürünün Baskın Niteliği ve Sosyal Bilimler Yaklaşımının Gerekliliği, Ankara Üniversitesi Çevre Bilimleri Dergisi, 1(1), 71-82.
Tatlılıoğlu, K. ve Küçükköse, İ. (2015). Türkiye'de Kadına Yönelik Şiddet: Nedenleri, Koruma, Önleme ve Müdahale Hizmetleri, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (13), 194-209.
Öztürk, N. (2005). İktisadi Kalkınmada Eğitimin Rolü, Sosyoekonomi, 1, 27-44. Özdemir, N. ve Çobanoğlu, E. O. (2008). Türkiye'de Nükleer Santrallerin Kurulması ve Nükleer Enerji Kullanımı Konusundaki Öğretmen Adaylarının Tutumları, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 218-232.
Öztürk, Cemil (2012). "Sosyal Bilgiler: Toplumsal Yaşama Disiplinlerarası Bir Bakış". Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ed. C. Öztürk. Ankara: Pegem Akademi.
Rose, A. (1964). Social Problem In a Dictionary of the Social Sciences. London: Tavistock Publications. Rubington, E. & Weinberg, M. S. (2003). The Study of Social Problems. New York: Oxford.
Rwomire, A. (2001). Social problems in Africa. Greenwood Publishing Group. Salihpaşaoğlu, Yaşar (2007). Türkiye'de basın özgürlüğü. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Sarıbaş, S. ve Babadağ, G. (2015). Temel Eğitimin Temel Sorunları, Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 3 (1), 18-34.
Sönmez, Ö. F. (2010). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Topluma Hizmet Uygulamaları Dersine Yönelik Görüşlerinin Kazanım Boyutunda Değerlendirilmesi, The Black Sea Journal of Social Sciences, 2 (2), 53- 72.
Sözer, E. (2009). Sosyal Bilgiler Programının Amaçları, İlkeleri ve Temel Özellikleri. http://www.aof.anadolu.edu.tr/kitap/IOLTP/2295/unite02.pdf adresinden 23.06.2016 tarihinde alınmıştır.
Şahin, K. (2011). Kültürel Yozlaşmaya Neden Olan Bir Unsur Olarak Televizyon, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 243-277.
Şanlı, Y. (1984). Çevre Sorunları ve Besin Kirlenmesi, Selçuk Üniversitesi Vet. Fak. Dergisi, 2, 17 - 37.
Şen, Y. F. (2015). Terörün Toplumlar Üzerindeki Sosyo-Ekonomik Etkilerine Bakış: PKK Terörü ve Ağrı Gerçeği, Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2), 17-70. dergipark.ulakbim.gov.tr/aicusbed/article/download/5000130827/500013529 3 adresinden 22.06.2016 tarihinde alınmıştır
Tay, Bayram (2011). "Sosyal Bilgiler Öğretiminin Dünü Bugünü Yarını". Sosyal Bilgilerin Temelleri. Ed. R. Turan, K. Ulusoy. Ankara: Pegem Akademi. Theodorson, G. A. & Theodorson, A. G. (1969). A Modern Dictionary of Sociology. New York: Barnes and Noble Books.
Türnüklü, A. (2000). Eğitim Bilim Araştırmalarında Etkin Olarak Kullanılabilecek Nitel Bir Araştırma Tekniği: Görüşme, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 4, 543- 559.
Uyar Bozdağlıoğlu, E. Y. (2008). Türkiye'de İşsizliğin Özellikleri ve İşsizlikle Mücadele Politikaları, Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 45-65.
Yalçınkaya, E. (2012). İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Çevre Sorunları Farkındalık Düzeyleri, Marmara Coğrafya Dergisi, 25, 137-151.
Yazıcı, K. (2006). Değerler Eğitimine Genel Bir Bakış, TÜBAR-XIX, 499-522. Yılmaz Eser, B. ve Terzi, H. (2008). Türkiye'de İşsizlik Sorunu ve Avrupa İstihdam Stratejisi, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 30, 229-250.
Yılmaz, K. ve Altınkurt, Y. (2011). Öğretmen Adaylarının Türk Eğitim Sisteminin Sorunlarına İlişkin Görüşleri, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8 (1), 941- 973.
Yılmaz, F. ve Gültekin, M. (2012). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Çevre Sorunları Bağlamında Öğrenim Gördükleri Programa İlişkin Görüşleri, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 120-132.
YÖK, (2016). Yüksek Öğretim Kanunu. www.yok.gov.tr/web/denklikbirimi/2547- sayili-kanun.