Kamu bütçesinde yapı-araç uyuşmazlığı: Kuramsal analiz

Bütçe teorisi, yirminci yüzyıla geleneksel bütçe dahil, tam altı bütçe sistemi sığdırmıştır.Ortalamada yaklaşık her onyedi yılda bir yeni bütçe sistemi anlamına gelen bu durumun esasitibariyle üç nedeni vardır: Birincisi, bütçe hakkı kavramının bu yüzyılda, ekonomik konjonktürdekideğişimlere duyarsız biçimde ve maliye politikası hakkı aleyhine, katı yorumlanmasıdır. İkincisi, buyanlış yorumda ve liberal söylem kaynaklı klasik bütçe ilkelerinde ısrar edilmesi sonucu, kamubütçesinde görülen yapı, araç ve amaç uyuşmazlıklarıdır. Bu uyuşmazlıklar tek bütçe sistemibaskısında cisimleşmiş ve bu yüzden ekonomik öncelikler değiştikçe, bütçe sistemleri de değişmiştir.Üçüncüsü ise, bahsedilen uyuşmazlıkların yapısal biçimde ele alınmaması ve bu yüzden bütçesistemlerinin ekonomik konjonktürü takip etmekte geç kalması anlamında ortaya çıkan sistemikgecikme dir. Sürecin nihai merhalesi olan Performans Esaslı Bütçeleme de bu uyuşmazlıkları yapısalolarak kavrayamadığı için, kuramsal açıdan ve uygulamada sorunl ara sebep olmaktadır.

Structure-tool discrepancies in public budget: Theoretical analysis

Throughout twentieth century, the budgetary theory has exhausted six budgeting systemsincluding the Classical one. This means one budgeting system per about seventeen years in average,and there were three main causes of these rapid changes: First, the concept of power of purse hasbeen evaluated rigidly against the power of fiscal policy , in contrast to transformations in economicconjuncture. Second, as a result of insistence on this rigid evaluation, and on classical liberalbudgetary principles, there have arisen discrepancies between budgetary structures, means and goals.These discrepancies have been reflected by one budget constraint , and thus, budgeting systemshave been changed along with economic priorities. Third, due to these discrepancies that hadn t beenhandled structu rally, systemic lags have emerged in terms of tardiness of budgeting systems infollowing economic conjuncture.

PDF

___

Bağlı, M. S. (2012) Teorik ve Tarihsel Açıdan Bütçe Hakkı, Yasama Dergi si, Sayı:20, 39 -77.
Blöndal, J. R. (2003) Budget Reform in OECD Member Countries: Common Trends, OECD Journal on Budgeting, 2(4): 7 -25.
Bobeş, F. (2013) The Applicability of the Principles That Govern the Budgetary Activity, Studies in Business and Economics, 8(1): 5- 10.
Boex, J. L. F., Maartinez- Vazquez, J. ve Mcnab, R. M. (2000) Multi- Year Budgeting: A Review of International Practices and Lessons for Developing and Transitional Economies, Public Budgeting & Finance, 20(2): 91 - 112.
Botner, S. B. (19 70) Four Years of PPBS: An Appraisal, Public Administration Review, 30(4): 423 - 431.
Burns R. C. ve Lee Jr., R. D. (2004) The Ups and Downs of State Budget Process Reform: Experience of Three Decades, Public Budgeting & Finance, 24(3): 1 - 19.
Caiden, N. (1982) The Myth of the Annual Budget, Public Administration Review, 42(6): 516- 523.
Congqin, Z. (2007) Comparison of Performance Budget and Traditional Budget, Canadian Social Science, 3(5): 71 - 75.
Coşkun, G. (2000) Devlet Bütçesi: Türk Bütçe Sistemi , 6. Baskı, Ankara: Turhan Kitabevi Yayıncılık.
Cox, G. W. (2013) The Power of the Purse and The Budgetary Reversion, http://irworkshop.sites.yale.edu/sites/default/files/Cox_2013_The%20Power%20of%20the% 20Purse%20and%20the%20Budgetary%20Reversion.pdf (21.01.2014).
Çağan, N. (2008) Modern Bütçe Sürecinde Parlamento‟nun Rolü, Bütçe Sürecinde Parlamentonun Değişen Rolü Uluslararası Sempozyumu, Afyonkarahisar.
Çatak, S. ve Çilingir, C. (2010) Performance Budgeting in Turkey, OECD Journal on Budgeting, 3: 7 -45.
Çetinkaya, Ö. (2013) Türkiye‟de Performans Esaslı Bütçelemenin Uygulamasına Eleştirel Bakış Figen AL TUĞ vd. (Ed.) Kamu Bütçesinde Yeni Yaklaşımlar, Ankara, ,Seçkin Yayıncılık.
Çetinkaya, Ö., Eroğlu, E. ve Taş, K. (2011) Türkiye‟deki Çok Yıllı Bütçeleme Uygulamasının Stratejik Planlar ve Orta Vadeli Mali Planlar Bağlamında Etkinliğinin Değerlendirilmesi, Akdeniz Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 22: 119- 164.
Dumanoğlu, S. (2011) Belediyelerde Performans Programı - Bütçe İlişkisi Sorunu ve Bir Çözüm Önerisi, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 33: 45- 64.
Fölscher, A. (2006) A Balancing Act : Fiscal Responsibility, Accountability and the Power of the Purse, OECD Journal on Budgeting, 6(2): 1 -20.
Gaeta, G. L. ve Ercolano, S. (2012) (Re)assessing the Power of Purse: A New Methodology for the Analysis of the Institutional Capacity for Legislat ive Control Over the Budget, Journal of Dynamics of Socio - Economic Systems, 3(1): 54- 75.
Havens, H. S. (1983) Integrating evaluation and Budgeting, Public Budgeting & Finance, 3(2): 102 - 113.
Joyce, P. G. (2008) Does More (or Even Better) Information L ead to Better Budgeting? A New Perspective, Journal of Policy Analysis and Management, 27(4): 945 975.
Karkatsoulis, P. (2010) The Crisis Effect on Performance Based Budgeting, Public Administration Quarterly, 34(4): 449 -478.
Kesik, A. (2008) Bütçe Uygulama Aşamasında Parlamentonun İzleme/Gözetim Fonksiyonu: Komisyonların Rolü ve Bütçe Analiz Kapasitesi, Bütçe Sürecinde Parlamentonun Değişen Rolü Uluslararası Sempozyumu, Afyonkarahisar.
Kiel, L. D. ve ELLIOTT, E. (1992) Budgets as Dynamic Systems: Change, Variation, Time, and Budgetary Heuristics, Journal of Public Administration Research and Theory, 2(2): 139 - 156.
Lewis, V. L. (1988) Reflections on Budget Systems, Public Budgeting & Finance, 8(1): 4 - 19.
Melkers, J. E. ve WILLOUGHBY, K. G. (2001) Budgeters' Views of State Performance- Budgeting Systems: Distinctions across Branches, Public Administration Review, 61(1): 54- 64.
Mikesell, J. L. ve MULLINS, D. R. (2011) Reforms for Improved Efficiency in Public Budgeting and Finance: Improvements, Disappointments, and Work- in-Progress, Public Budgeting & Finance, 31(4): 1 - 30.
Narter, R. (2012), Anayasal Açıdan Bütçe Hakkı, Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi , 16(1 - 2): 35- 52.
Oecd (2004) Is There an Optimum Legal Framework for the Budget System?, OECD Journal on Budgeting, 4(3): 125- 154.
Öner, E. (2008) Bütçe Uygulama Aşamasında Parlamentonun İzleme/Gözetim Fonksiyonu: Komisyonların Rolü ve Bütçe Analiz Kapasitesi, Bütçe Sürecinde Parlamentonun Değişen Rolü Uluslararası Sempozyumu, Afyonkarahisar.
Özgen, F. B. (1999) Cumhuriyetin 75. Yılında, Bütçe Disiplini Açısından Genellik ve Birlik İlkelerinden Sapmalar, Cumhuriyetimizin 75. Yılına Armağan (Sosyal, Siyasal ve Ekonomik Gelişmeler Üzerine Düşünceler), Aydın: Adnan Menderes Üniversi tesi Yayınları, No 8.
Pitsvada, B. T. (1983) Flexibility in Federal Budget Execution, Public Budgeting & Finance, 3(2): 83- 101.
Posner, P. ve PARK, C - K. (2007) Role of the Legislature in the Budget Process: Recent Trends and Innovations, OECD Journal on Budgeting, 7(3): 1 - 26.
Premchand, A. (2001) Public Budgeting and Economic Development: Evolution and Practice of an Idea, International Journal of Public Administration, 24(10): 1023- 1039.
Robinson, A. ve Ysander, B -C. (1982) Re- establishing Budgetary Flexibility, Public Budgeting & Finance, 2(3): 21 - 34.
Rubin, I. S. (1990) Budget Theory and Budget Practice: How Good the Fit?, Public Administration Review, 50(2): 179- 189.
Sayar, N. S. (1970) Kamu Maliyesi Bütçe Prensipleri ve Tatbikatı, II. Cilt, İstanbul: Sermet Matbaası.
Schick, A. (1966) A Road to PPB: The Stages of Budget Reform, Public Administration Review, 26(4): 243 -258.
Schick, A. (2002) Can National Legislatures Regain an Effective Voice in Budget Policy?, OECD Journal on Budgeting, 3(1), 15- 42.
Shi, J. ve Zhang, G. (2010) Multi -product Budget -Constrained Acquisition and Pricing with Uncertain Demand and Supplier Quantity Discounts, International Journal of Production Economics, 128: 322 -331.
Söyler, İ. (2006) Kamu Mali Yönetiminin Bütçe İlkeleri Açısından Değerlendirilmesi (Eleştirel ve Normatif Bir Yaklaşım), Gazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 8(1): 187 -208.
Sterck, M. ve BOUCKAERT, G. (2006) The Impact of Performance Budgeting on the Role of Parliament: A Four - Country Study, http://soc.kuleuven.be/io/performance/paper/WS1/WS1_Sterck_Bouckaert.pdf (06.01.2014).
Sundelson, J. W. (1935) Budgetary Principles, Political Science Quarterly, 50(2) : 236 -263.
Van Dooren, W.; De Caluwe, C. ve Lonti, Z. (2012) How to Measure Public Administration Performance: A Conceptual Model with Applications for Budgeting, Human Resources Management, and Open Government, Public Performance & Management Review, 35 (3): 489508.
Wildavsky, A. (1978) A Budget for All Seasons: Why the Traditional Budget Lasts?, Public Administration Review, 38(6): 501 -509.
Yılmaz, H. ve BİÇER, M. (2010) Parlamentonun Bütçe Hakkını Etkin Kullanımının Yeni Bütçe Sistemi Çerçevesinde Değerlendirilmesi, Maliye Dergisi, 158: 201 - 225.
Yılmazcan, D. (1998) Bütçe Hakkı ve Bütçe Uygulamaları, XIII. Maliye Sempozyumu: Anayasal Mali Düzen, İstanbul: T.C. Marmara Üniversitesi Maliye Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayın No: 12.