Senem NART

17623

İş ortamında şiddet, tükenmiilik ve iş tatmini ilişkileri:Sağlık çalışanları üzerinde bir araştırma

Bu araştırma, şiddet davranışlarının sağlık çalışanlarının tükenmişliği ve iş tatmini üzerineetkisinin incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Derinlemesine bir araştırma yapmak amacıylaşiddet konusu; fiziksel, sözel ve psikolojik olmak üzere üç boyutta ele alınmıştır. Konunun özellikle sonyıllarda artan önemi dikkate alınarak, çalışmada Güney Marmara Bölgesinde, dört kamuhastanesinde farklı görevlerde (doktor, hemşire, hasta bakıcı vb.) çalışan toplam 213 sağlık çalışanıüzerinde uygulamalı bir çalışma gerçekleştirilmiştir. Araştırmada elde edilen veriler doğrultusunda, işyerinde yaşanan sözel, psikolojik ve fiziksel şiddet olaylarının, duygusal tükenme ve duyarsızlaşmaolmak üzere tükenmişliğin iki boyutu üzerinde doğrudan etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Benzerşekilde, iş yerinde yaşanan herhangi bir şiddet olayının, iş tatmini üzerinde de doğrudan etkili olduğutespit edilmiştir.

The relation between workplace violence burnout and job satisfaction: A study on health workres

This research was carried out to examine the effect of violence behaviors on burnout and jobsatisfaction of health workers. To make an in- depth research, the issue of violence was considered inthree dimensions as physical, verbal and mobbing . Taking into consideration the importance of thesubject, this research investigated to 213 health staff whose are doctors, nurses, etc. in four publichospitals of Southern Marmara Region. According to results, verbal, mobbing and physical violencehas direct effect on two burnout dimensions, emotional exhaustion and depersonalization. Similarlyany work place violence has direct effect on job satisfaction.
PDF

___

  • Adaş, E. B., Elbek, O. ve Bakır, K. (2008) “Sağlık Sektöründe Şiddet: Hekimlere Yönelik Şiddet ve Hekimlerin Şiddet Algısı”, Gaziantep: Gaziantep Kilis Tabip Odası Yayını.
  • Alkan E., Yıldız, S.M. ve Bakır, M. (2011) “ Mobbingin Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenlerinin Tükenmişliği Üzerine Etkisi”, S.Ü.B.S.B. Dergisi, 13(3): 270 –280.
  • Annagür, B. (2010) “Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet: Risk Faktörleri, Etkileri, Değerlendirilmesi ve Önlenmesi”, Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 2(2):161 - 173.
  • Aslan, Ö. Lofçalı, A. Uğur, Ş. ve Tuğlu, A. (2005). “Hemşirelerin Acil Serviste Şiddet İçeren Olgu Senaryolarına Yaklaşımları”, Gülhane Tıp Dergisi, 47(1): 18- 23.
  • Aydın M. (2008) “Isparta- Burdur Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet ve Şiddet Algısı”, TTB Isparta- Burdur Tabip Odası Başkanlığı, Isparta.
  • Ayrancı, Ü., Yenilmez, Ç., Günay, Y. ve Kaptanoğlu, C. (2002) “Çeşitli Sağlık Kurumlarında ve Sağlık Meslek Gruplarında Şiddete Uğrama Sıklığı”, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 3: 147 - 154.
  • Aytaç, S., Bozkurt, V., Bayram, N. ve Bilgel, N. (2009) “Violence Against Health Workers at a University Hospital in Turkey”, Journal Of The World Universities Forum, 2: 35 - 52.
  • Aytaç, S., Bilgel, N. ve Yıldız, S. (2011a) “İşyerinde Şiddet”, (Editörler: Serpil Aytaç ve Nuran Bayram), İstanbul: Beta Yayınevi, 27- 72.
  • Bedi, A. ve Schat, A. C. H. (2007) “Customer Aggression: Theoretical And Meta- Analytic Review”. http://ojs.acadiau.ca/index.php/ASAC/article/, (20.06.2013).
  • Bilgin, N. (1995) “Sosyal Psikolojide Yöntem ve Pratik Çalışmalar”, İstanbul:Sistem Yayıncılık. Bingöl, D. (1997) “Personel Yönetimi”, İstanbul: Beta Yayıncılık, 3.Baskı.
  • Brayfield, A. H. ve Harold, F. R. (1951) “An Index of Job Satisfaction”, Journal of Applied Psychology, 5: 307- 311.
  • Browning, L. ve Greenberg , M. (2003) “Cross -Sectional Survey of B urnout in Emergency and Nonemergency Nurses”, Journal of Emergency Nursing, 29(5):408.
  • Budak, G. ve Sürgevil, O. (2005) “Tükenmişlik ve Tükenmişliği Etkileyen Örgütsel Faktörlerin Analizine İlişkin Akademik Personel Üzerinde Bir Uygulama”, D.E.Ü.İ.İ.B.F Dergisi, 20(2): 95- 108.
  • Allison, N. , Canton, B., Martin, F. S.(2008) “Violence in the Home Healthcare Setting”,Columbia University Mailman School of Public Health.
  • Chappell, D. ve Di Martino, V. (2006) “Violence at Work, International Labour Organization”, Third Edition, Geneva.
  • Cooper, C. L. (2002) “Introduction In: Cary L and Naomi Swanson (Eds)”, Workplace Violence in The Health Sector State of the Art. WHO.
  • Çöl, S.Ö. (2008) “İşyerinde Psikolojik Şiddet: Sağlık Çalışanlarına Yönelik Bir Uygulama”, Çalışma ve T oplum, 4:107- 134.
  • Deckard, G.J., Hicks, L.L. ve Hamory, B.H. (1992) “The Occurrence And Distribution Of Burnout Among Infectious Disease Physicians”. J Infect Dis, 165: 224 - 228.
  • Dierendonck, D. V. ve Mevissen, N. (2002) “Aggressive Behavior of Passengers, Conflict Management Behavior and Burnout Among Trolley Car Drivers”, International Journal of Stress Management, 9(4): 345- 355.
  • Dikmetaş, E., Top, M. ve Ergin, G. (2011) “Asistan Hekimlerin Tükenmişlik ve Mobbing Düzeylerinin İncelenmesi”, Türk Psikiyatri Dergisi , 22(3): 137 -149.
  • Di Martino, V. (2002) “Workplace Violence in the Health Sector: Country Case Studies, Brazil, Bulgaria, Lebanon, Portugal, South Africa, Thailand, an Australian study: Synthesis Report”, Geneva: ILO/ICN/WHO/PSI Joint Programme on Workplace Violence in the Health Sector, Forthcoming Working Paper, http://www.who.int/ , (29.06.2013).
  • Dursun, S. ve Aytaç, S. (2011) “İş yerinde Şiddet Davranışlarının Çalışanlar Üzerindeki Etkisi: Bir Uygulama”, TİSK Akademi, 1:8.
  • Dursun, S. (2012) “İşyeri Şiddetinin Çalışanların Tükenmişlik Düzeyi Üzerine Etkisi: Sağlık Sektöründe Bir Uygulama”, Çalışma İlişkileri Dergisi, 3(1): 105 - 115.
  • Einersan, S. M., Berge, S. ve Anders, S. (1998) “Bullying, Burnout and Well- Being Among Assistant Nurses”, J. Occup Health Safety, 6 (14): 563.
  • Ergin, C. (1992) “Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin Uyarlanması”, VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları. Ankara: VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Düzenleme Kurulu ve Türk Psikologlar Derneği Yayını.
  • Ergün, F. S. ve Karadakovan, A. (2005) “Violence Towards Nursing Staff in Emergency Departments in One Turkish City”, Int. Nurs. Rev., 52: 154- 160.
  • Fernandes, C. M., Bouthillette, F. ve Raboud, J.M. (1999) “Violence in the Emergency Department: A Survey of Health Care Workers”, CMAJ, 161: 1245 -1248.
  • Hegney, D., Tuckett, A., Parker, D. ve Eley, R. (2010) “Workplace Violence: Differences in Perceptions of Nursing Work Between Those Exposed and Those Not Exposed: A Cross - Sector Analysis”, International Journal of Nursing Practice, 16: 188–202.
  • Tarja Heponiemi,T., Anne Kouvonen, A., Virtanen,M., Vänskä, J. ve Elovainio, M. (2014) “The Prospective Effects of Workplace Violence on Physicians’ Job Satisfaction and Turnover Intentions: The Buffering Effect of Job Control”, Heponiemi et al. BMC Health Services Research, 14:19.
  • Hershcovis, M. S. ve Barling, J. (2009) “Towards A Multi -Foci Approach to Workplace Aggression: A Meta- Analytic Review of Outcomes from Different Perpetrators”, Journal of Organizational Behavior, 31: 24–44.
  • İlhan, M . N. , Durukan E . , Taner , E . , Maral , I . ve Bumin, M .A. (2008) “Burnout and Its C orrelates Among Nursing Staff: Questionnaire Survey ”, Journal of Advanced Nursing , 6(1):100- 106
  • Jackson, E. S., J. A. Turner ve A. P. Brief (1987) “Correlates of Burnout among Public Service Lawyers”, Journal of Occupational Behaviour, 8: 339 – 349.
  • Jelic, Z. J. , Stoini, E. ve Bunikic, S. (2005) “The Effect of Mobbing on Medical Staff Performance” , Acta Clin Croat,4: 347- 352 December, Zagreb
  • Kalaycı Ş. vd., (2006) SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, 4.Baskı, Asil Yayın Dağıtım, Ankara.
  • Karcıoğlu, F. ve Akbaş, S. (2010) “İşyerinde Psikolojik Şiddet ve İş Tatmini İlişkisi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24 (3).
  • Kaukiainen, A., Salmivalli, C., Björkqvist, K., Österman, K., Lahtinen, A., Kostamo, A. ve Lagerspetz, K. (2001) “Overt and Covert Aggression in Work Settings in Relation to the Subjective Well- Being of Employees”, Aggressive Behavior, 27: 360–371.
  • Kaya, Y. ve Özdevecioğlu, M. (2008) “Organizasyonlarda Algılanan Mağduriyetin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”, Afyon Kocatepe Üniversitesi, D.D.B.F. Dergisi, 10(1): 1 9- 37.
  • Keser, A., (2009) “Çalışma Psikolojisi”, Bursa: Ekin Yayınevi, Birinci Baskı.
  • Kowalenko, T., Walters, B.L., Khare, R.K., vd. (2005) “Workplace Violence: A Survey of Emergency Physicians in the State of Michigan”, Ann Emerg Med, 46: 142 -7.
  • Locke, E. ( 1976) “A; The nature and causes of job satisfaction”, In M. D. Dunnette (Ed.), Handbook of Industrial and Organizational Psychology, Chicago, IL: Rand McNally: 1297- 1349.
  • Maslach, C. ve Jackson, S. E. (1981) “The Measurement Of Experienced Burnout”, Journal Of Occuational Behavior, 2:99- 113.
  • Merecz, D., Drabek, M. ve Mościcka, A. (2009) “Aggression at the Workplace- Psychological Consequences of Abusive Encounter With Coworkers And Clients”, International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health, 22(3): 243 - 260.
  • Özcan, N. K. ve Bilgin, H. (2011) “Türkiye’de Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet: Sistematik Derleme”, Turkiye Klinikleri J Med Sci, 31(6): 1442- 56.
  • Özen, Ç. S. (2008) “İşyerinde Psikolojik Şiddet: Hastane Çalışanları Üzerine Bir Araştırma”, Çalışma ve Toplum, 4: 107 -134.
  • Özkalp, E. ve Kırel, Ç. (2005) “Örgütsel Davranış”, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. Quı ne, L. (2003) “Cambridge Quarterly of Healthcare Ethics ”, 12: 91 -101 Published Online by Cambridge University Press.
  • Schultz, D. P. ve Schultz, S. E. (1990) “Psychology and Industry Today”, An Introduction to Industrial and Organizational Psychology Macmillan, New Jersey: Prentice Hall, Inc. p.334.
  • Stanko, E.A. (2002) “Knowledge about the Impact of Violence at Work in the Health Sector”, In: Cooper CL and Swanson N. (Eds). Workplace Violence in the Health Sector State of the Art . (http://www.who.int/violence_injury_prevention/injury/en/WVstateart.pdf, (22.8.2011).
  • Tosun, N. (2012) “Sağlık Çalışanlarına Yönelik Artan Şiddet Olaylarının Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu Raporu”, Türkiye Büyük Millet Meclisi, No:454.
  • Vaananen, M. V. (2003) “Workplaces Bullying- A Study on the Work Environment”, Well- Being and Health, University of Helsinki.
  • Wells, J. ve Bowers, L.(2002) “How Prevalent is Violence Towards Nurses Working in General Hospitals in the UK?” ,J Adv Nurs, 39: 230- 40.
  • Winstanley, S. ve R. Whittington (2002) “Anxiety, Burnout and Coping Styles in General Hospital Staff Exposed to Workplace Aggression: A Cyclical Model of Burnout and Vulnerability to Aggression”, Work & Stress, 16(4): 302- 315.
  • Wiskow, C. (2003) “Guidelines on Workplace Violence in the Health Sector: Comparison of Major Known National Guidelines and Strategies: United Kingdom, Australia, Sweden, USA”, http://www.who.int/violence_injury_prevention/violence/interpersonal , (11.05.2013).
  • World Health Organization (2002), “World Report On Violence And Health: Summary” http://www.who.int/violence, (30.06.2013).
  • Verdon, M . , Merlani, P. , Perneger , T . ve Ricou, B. (2008) “Burnout in A Surgical ICU T eam”, Intensive Care Medicine, 34(1):152 -156.
  • Yağbasan, M. ve Çakar, F. (2006) “Doktor -Hasta İlişkisinde Dile ve Davranışa Dayalı İletişimsel Sorunları Belirlemeye Yönelik Bir Alan Araştırması”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15: 609 -629.
  • Yıldırım, H.H., Kalem, M., Seyran, F. ve Demiray, F.N.(2011) “Sağlık İşyeri Ortamında Şiddet: Halkın Şiddet Algısı ve Değerlendirmeleri”, Sağlık İşyeri Ortamında Şiddet, Ön Bulgular Raporu – 2.
Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi-Cover
  • ISSN: 2148-029X
  • Başlangıç: 2013
  • Yayıncı: Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F.
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Türkiye borsasının gelişmekte olan ülkeler borsaları ile eşbütünleşme analizi

Yasemin KESKİN BENLİ

Büyüme imkanı göstergelerinin firma büyümesi tahminindeki başarısı: Bıst örneği

Aysa İpek ERDOĞAN

İllerin toplam faktör verimliliğinin kamu müzeleri açısından ölçülmesi:Malmquı st-tfv endeksi uygulaması

Ramazan Eyüp GERGİN, Birdoğan BAKİ, İlker Murat AR

Adli muhasebede uzman tanıklık mesleği: Muhasebe meslek mensupları üzerine bir araştırma1

Fikret ÇANKAYA, Engin DİNÇ, Yurdagül ÇOBAN

Türkiye ve başlıca ab pay piyasaları arasında asimetrik volatilite yayılımı 1

İbrahim Yaşar GÖK, Hakan DEMİRGİL

Küresel kriz sonrası uluslararası para birimi olarak euro ve geleceği

Umut EVLİMOĞLU, Yasemin BOZDAĞLIOĞLU

Karar verme stratejilerinin öğrencilerin iiletme seçimi üzerindeki etkisi

Metin KOZAK, Yeşim COŞAR

Elektronik ticaretin transfer fiyatlandırmaya etkisi

Sedat POLAT, Levent Yahya ESER

Muhasebe verilerinin işletmelerin stratejik yönetim ve karar alma sürecinde kullanımı ve önemi 1

Çağrı İZCİ

Bulanık hedef program lama ile menü planlama

Kenan Oğuzhan ORUÇ