Ekonomik Karmaşıklık Düzeyi ve CO2 Emisyonu Arasındaki İlişkinin Analizi: ASEAN Ülkeleri Örneği

İkili yapının hakim olduğu gelişen ülkeler geleneksel kesimden (tarım) modern kesime (sanayi) geçiş yaparken, üretimleri de düşük katma değerli ve bilgi içeriği düşük mallardan, yüksek katma değerli mallara doğru bir geçiş sergilemektedir. Yapısal dönüşüm olarak adlandırılan bu geçiş sürecinde, üretim niteliği değişim gösterirken, ülkelerin enerji ihtiyaçları ve enerji tüketimleri de artmaktadır. Bu durum, özellikle küresel ısınma sebebiyle çevresel duyarlılığın daha da arttığı günümüzde, gelişen ülkelerin yapısal dönüşümü çevresel kötüleşme pahasına mı gerçekleştirdiği sorularını akla getirmektedir. Bu amaçla bu çalışmada, Dünya Bankası raporunda da belirtildiği gibi, 1965’ten itibaren önemli bir büyüme performansı sergilemeye başlayan ve küresel değer zincirinde önemli birer ülke konumuna gelen ASEAN’ın kurucu ülkelerinde, yapısal dönüşüm ve CO2 emisyonu arasındaki uzun dönem ilişkisi incelenmektedir. Ekonomik karmaşıklık indeksi, son dönemlerde yapısal dönüşümü temsil eden bir değişken olarak kullanılmaktadır. Söz konusu ülkeler için 1990-2014 dönemi kapsamında ekonomik karmaşıklık indeksi ve CO2 emisyonu arasındaki eşbütünleşme analizi sonuçları, ekonomik karmaşıklık indeksinin uzun dönemde Tayland, Filipinler ve Endonezya’da CO2 emisyonu üzerinde negatif etkisinin olduğunu ortaya koymaktadır. Bir diğer ifadeyle, uzun dönemde adı geçen ülkelerin ekonomik karmaşıklık düzeyi arttıkça, CO2 emisyonları azalmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Ekonomik karmaşıklık indeksi, Üretimin ve ihracatın sofistikasyonu, CO2 emisyonu, Eşbütünleşme analizi

PDF

___

Berber, M. (2011). İktisadi Büyüme ve Kalkınma. Derya Kitabevi, 4. Baskı, Trabzon.
Can, M. & Gözgör, G. (2016). Dynamic Relationship among CO2 emissions, energy consumption, economic growth, and economic complexity in France. MPRA, Paper No: 70373.
DEİK. (2008). Asya’nın Yükselen Birliği: ASEAN. https://www.deik.org.tr/uploads/asean.pdf (Erişim tarihi: 26.07.2019).
Hausmann, R., Hidalgo, C.A., Bustos, S., Coscia, M., Chung, S., Jimenez, J., Simoes, A. & Yildirim, M.A. (2011). The Atlas of Economic Complexity Mapping Paths to Prosperity.
Hidalgo, C. A. (2009). The dynamics of economic complexity and the product space over a 42 year period. Center for International Development at Harvard University, Working Paper, No:189.
Hidalgo, C.A. & Hausmann, R. (2009). The Building Blocks of Economic Complexity. PNAS, 106 (26): 10570-10575.
Jin, T. & Kim, J. (2019). A comparative Study of Energy and Carbon Efficiency for Emerging Countriesusing panel stochastic frontier analysis. Scientific Reports, 9: 6647, 1-8.
Lapatinas, A. (2016). Economic complexity and human development: A note. Economics Bulletin , 36 (3): 1441-1452.
Lapatinas, A., Garas,A., Boleti, E., & Kyriaku, A. (2019). Economic Complexity and Environmental Performance: Evidence from a World Sample. MPRA, No: 92833.
Mealy, P. & Teytelboym, A. (2018). Economic Complexity and the Green Economy. Institute for New Economic Thinking Working Paper, Paper No: 2018-03.
MIT Observatory of Economic Complexity, https://oec.world/en/rankings/country/eci/ (Erişim tarihi: 26.07.2019).
Neagu, O. & Teodoru, M.C. (2019). The Relationship between Economic Complexity, Energy Consumption Structure and Greenhouse Gas Emission: Heterogeneous Panel Evidence from the EU Countries. Sustainability, 11 (497), 1-29.
Persyn, D. & Westerlund, J. (2008). Error-correction-based cointegration tests for panel data. The Stata Journal, 8 (8), 232-241.
Pesaran, M. H. (2004). General Diagnostic Tests for Cross Section Dependence in Panels. CWPE, 0435.
Pesaran, M. H. (2006). Estimation and Inference in Large Heterogeneous Panels with a Multifactor Error Structure. Econometrica , 74 (4), 967-1012.
Taylor, M.P. & Sarno, L. (1998). The Behavior of Real Exchange Rates During the Post-Bretton Woods Period. Journal of International Economics, 46, 281-312.
Yerdelen Tatoğlu, F. (2013). İleri Panel Veri Analizi Stata Uygulamalı, 2. baskı, Beta, İstanbul.
Westerlund, J. (2007). Testing for Error Correction in Panel Data. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 69 (6), 709-748.
World Bank. (1993). The East Asian Miracle – Economic Growth and Public Policy. Oxford University Press.
World Bank, https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.PCAP.PP.KD (Erişim tarihi: 26.07.2019)
World Bank, https://data.worldbank.org/indicator/NE.EXP.GNFS.KD (Erişim tarihi: 26.07.2019).
World Bank, https://data.worldbank.org/indicator/EG.USE.COMM.FO.ZS (Erişim tarihi: 26.07.2019)