Çekişmeli Boşanma Sürecindeki Bireylerin Empatik Eğilim Düzeyleri ve Bilişsel Esneklik Düzeylerinin Bazı Değişkenlere göre İncelenmesi

Bu araştırma İstanbul İli Anadolu Adalet Sarayı’nda çekişmeli boşanma davası devam etmekte olan bireylerin empatik eğilim düzeyleri ve bilişsel esneklik düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi amacı ile gerçekleştirilmiş nicel bir araştırmadır. Araştırmanın evrenini 2018-2019 yıllarında İstanbul Anadolu Adalet Sarayı 1,2,3,…23. Aile Mahkemeleri’nde çekişmeli boşanma sürecinde olan 98 (%59.4) kadın 67 erkek (%40.6) toplamda 165 kişi oluşturmuş olup katılımcılara Kişisel Bilgi Formu aracılığı ile sorular sorulmuş ardından Empatik Eğilim Ölçeği ve Bilişsel Esneklik Ölçeği uygulanmıştır. Verilerin analizi için SPSS 24.0 kullanılmış olup analizlerde puanların normal dağılıma uygunluğunun belirlenmesi için basıklık ve çarpıklık katsayıları incelenmiştir. Basıklık ve çarpıklık puanının normal olduğu görülmüş olup ölçek puanlarının normal dağıldığı belirlenmiştir. Bu kapsamda hipotez testlerinde parametrik test teknikleri kullanılmıştır. Puanların sosyodemografik özelliklere göre anlamlı farklılık gösterme durumunun incelenmesi için t testi ve ANOVA testi k (k>2) gruplu değişkenlerin analizinde kullanılmıştır. Aynı zamanda puanlar arasındaki ilişkiyi incelemek amacı ile Pearson Korelasyon Testi kullanılmıştır. Yapılan analizler ve elde edilen bulgular doğrultusunda bireylerin empatik eğilim düzeyiyle cinsiyet, herhangi bir işte çalışma durumu ve boşanma kararı veren tarafın kim olduğu konularında anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Bilişsel esneklik düzeyleri ile ise cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi, diğer eşin eğitim düzeyi, evlenme şekli, çocuk sayısı, boşanmaya karar veren tarafın kim olduğu, boşanma sürecinde diğer eşin talep ve beklentileri anlama durumu arasında anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

aile, evlilik, boşanma, empatik eğilim, bilişsel esneklik

The Investigation of Empathetic Tendency Level and Cognitive Flexibility Level Among Individuals Having Ongoing Process of Contested Divorce According to Some Variables

This is a quantitative research aimed to analyze the investigation of empathetic tendency level and cognitive flexibility level among individuals having ongoing process of contested divorce according to some variables at Anadolu Justice Palace, in the city of Istanbul. The population of the research is composed by 165 individuals 98 female (% 59,4) and 67 male (% 40,6) having ongoing process of contested divorce in family courts number 1, 2, 3, ..., 23 of Istanbul Anadolu Justice Palace in the years 2018-2019. Several questions were asked to the participants via Personal Information Form, then Empathetic Tendency Scale and Cognitive Flexibility Scale were given. In data analysis SPSS 24.0 was used, in order to identify suitability of the scores to normal distribution kurtosis and skewness were analyzed. It was seen that kurtosis and skewness were normal, and it was also found that scores of the scales were normally distributed. In this context, parametric test methods were used for the hypothesis testings. T-test was used for analyzing whether the scores would show significant difference according to sociodemoghraphic characteristics, and ANOVA was used for the analysis of k-grouped (k>2) variables. Pearson Correlation Test was used in the analysis of relationship between scores. Findings having through these analysis show that significant relationship between empathetic tendency and the issues of gender, having a job, party deciding to divorce. It was found out that there is a significant relationship between individuals’ cognitive flexibility level and gender, age, educational level, his/her spouse’s educational level, type of the marriage, number of children, party deciding to divorce, the level of understanding other party’s expectations through divorce process.

Keywords:

Divorce, Empathic Tendency, Cognitive Flexibility, Family,

PDF

___

Akıntürk, T. (1996). Aile hukuku. Ankara: ÖSYM Basım Matbaası.
Allemand, M., Steiger, A.E., & Fend, H.A. (2015). Empathy development in adolescence predicts social competencies in adulthood. Journal of Personality, 83(2), 229-241.
Altunkol, F. (2011). Üniversite öğrencilerinin bilişsel esneklikleri ile algılanan stres düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Çelikkaleli, Ö. (2014). The validity and reliability of the cognitive flexibility scale. Egitim ve Bilim, 39(176), 339-346.
Dağgeçen Başsu, A. (2016). Öğretmenlerin bazı demografik özelliklerine göre bilişsel esneklik düzeyleri ile öğrencilerinin bilişsel esneklik düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
DeCarlo, L.T. (1997). On the meaning and use of kurtosis. Psychological Methods, 2(3), 292.
Dinçyürek, S. (2004). Üniversite öğrencilerinin empatik becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 10, 95-116.
Dökmen, Ü. (1988). Empatinin yeni bir modele dayanılarak ölçülmesi ve psikodrama ile geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 21(1-2), 155-190.
Dökmen, Ü. (2014). Sanatta ve günlük yaşamda iletişim çatışmaları ve empati. (52.Baskı) İstanbul: Remzi Kitapevi.
Ekinci, Ö. (2009). Öğretmen adaylarının empatik ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
Ekinci, Ö., & Aybek, B. (2010). Öğretmen adaylarının empatik ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 9(2), 3-14.
Erdener, N., (2003). Eğitimde yaratıcı düşünme-tasarım ve öngörü yeteneğinin geliştirilmesi.www.kho.edu.tr/yayinlar/btym/bilgibankasi/genelkon/114_ nusreterdener.htm. Erişim tarihi: 07.09.2011.
Grattan, L.M., Bloomer, R.H., Archambault, F.X., & Eslinger, P.J. (1994). Cognitive flexibility and empathy after frontal lobe lesion. Neuropsychiatry, Neuropsychology, & Behavioral Neurology, 7(4), 251-259.
Groeneveld, R.A., & Meeden, G. (1984). Measuring skewness and kurtosis. Journal of the Royal Statistical Society: Series D (The Statistician), 33(4), 391-399.
Gülle, M. (2015). Beden eğitimi ve yüksekokulu öğrencilerinin bölümlerine göre eleştirel düşünme ve empati kurma düzeylerinin incelenmesi. Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Hopkins, K.D., & Weeks, D.L. (1990). Tests for normality and measures of skewness and kurtosis: Their place in research reporting. Educational and Psychological Measurement, 50(4), 717-729.
Kapıkıran, N.A. (2009). Öğretmen adaylarının empatik eğilim ve kendini ayarlama açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 81-91.
Kiraz, C. (2011). Eğitim fakültesi öğrencilerinin empatik eğilimleri ile narsistik kişilik özellikleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
Kite, M.E., Deaux, K., & Haines, E.L. (2008). Gender stereotypes. In F.L. Denmark & M. A. Paludi (Eds.), Psychology of women: A handbook of issues and theories (2nd ed., pp.205-236). Westport, CT: Praeger.
Kocabaş, Ş.B. (2016). Sosyal bilimler lisesi ve fen lisesi öğrencilerinde duygusal zeka ve empati düzeylerinin karşılaştırılması: Kesitsel bir çalışma. Yüksek Lisans Tezi, Mersin: Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Köseoğlu, S. (1994). Psikolojik danışmanların empatik becerilerinin ve kişilik özelliklerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Martin, M.M., & Rubin, R.B. (1995). A new measure of cognitive flexibility. Psychological Reports, 76, 623-626.
Mert, Ö. (2017). Anlaşmalı ve çekişmeli boşanan bireylerin empatik eğilim düzeylerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Moors, J.J.A. (1986). The meaning of kurtosis: Darlington reexamined. The American Statistician, 40(4), 283-284.
Öz, S. (2012). Ergenlerin cinsiyet, sosyo-ekonomik ve öğrenim kademesi düzeylerine göre bilişsel esneklik, uyum ve kaygı puanları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Şahin, M., & Özbay, Y. (1999). Üniversite öğrencilerinin empatik sınıf atmosferine ilişkin algılamaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 74-83.
Tanrıdağ, Ş.R. (1992). Ankara'daki ruh sağlığı hizmetlerinde çalışan personelin empatik eğilim ve empatik beceri düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Thurston, B.J., Runco, M.A., (1999). Flexibility. Encyclopedia of creativity: Volume 1.S. R. Pritzker (Ed.), USA: Elsevier Inc.
Türkarslan, N. (2007). Boşanmanın çocuklar üzerine olumsuz etkileri ve bunlarla başetme yolları. Aile ve Toplum Dergisi, 3(11), 99-107.
Yetişen, A. (2018). Üniversite öğrencilerinde empatik eğilim düzeyi ile bağlanma stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yıldırım, İ. (1992). Evli bireylerin uyum düzeylerini etkileyen bazı etmenler. Yayınlanmamış Doktora Tezi Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
Yılmaz, İ., & Akyel, Y. (2008). Beden eğitimi öğretmen adaylarının empatik eğilim düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(3), 27-33.