Adile TÜMER, Sevilay HEBCAN ÖRS, Havva AKPINAR

Yetişkinlerin Ruhsal Hastalığa/Hastalara Yönelik Tutumları

Çalışmada yetişkinlerin ruhsal hastalığa/hastalara yönelik tutumlarının incelenmesi amaçlandı. Tanımlayıcı ve kesitsel tipte tasarlanan bu araştırmada, veriler 15 Mart-15 Mayıs 2016 tarihleri arasında, bir il merkezindeki Aile Sağlığı Merkezi’nden sağlık hizmeti alan ve çalışmaya gönüllülük esasıyla katılan, 312 yetişkin bireyden anket yöntemi ile yüz yüze görüşerek toplandı. Bu araştırmadaki veriler, Tanımlayıcı Özellikler Formu ve Ruhsal Sorunlu Bireylere Yönelik Toplum Tutumları Ölçeği kullanılarak toplandı. Veriler, SPSS 20.0 programıyla değerlendirildi. Tanımlayıcı istatistikler (sayı, yüzde, ortalama, standart sapma) ve nonparametrik testler (Kruskall-Wallis Testi, Mann-Whitney U Testi) kullanıldı. Araştırmaya katılan kişilerin %51.3’ü kadın ve katılımcıların yaş ortalaması 39.32±11.51’dir. Toplum ruh sağlığı ideolojisi alt ölçek puan ortalaması 29.0±4.0, iyi niyet alt ölçek puan ortalaması 27.8±3.8, korku/dışlama alt ölçek puan ortalaması 6.1±1.7 ve toplam ölçek puan ortalaması 63.0±7.3’tür. Kadınların, iyi niyet, korku/dışlama ve toplam ölçek puan ortalamalarının; erkeklere göre, üniversite mezunu olanların toplam puan ortalamasının, ilkokul ve lise mezunu olanlara göre, kentsel çevrede yetişenlerin korku/dışlama alt ölçek puan ortalamasının, kırsal çevrede yetişenlere göre anlamlı düzeyde yüksek olduğu ve bu sonuçların istatistiksel açıdan anlamlılık taşıdığı saptandı (p<0.05). Araştırmaya katılanlardan kadınların ruhsal hastalığı erkeklere göre daha çok kabullendiği, erkeklere göre ruhsal hastalıklardan daha çok korktuğu, kentsel çevrede yetişenlerin kırsal çevrede yetişenlere göre, ruhsal hastalığa karşı daha çok olumsuz tutum gösterdikleri, üniversite ve lise mezunlarının ruhsal hastalığı daha çok kabullendiği belirlendi. Toplumun ruhsal hastalıklar konusunda görüşlerinin belirlenmesi ve olumsuz görüşlerinin değişimine yönelik bilgilendirici eğitimlerin yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Yetişkin, Ruhsal hastalık, Tutum

Adults Attitudes to Mental Diseases/Patients

The aim of this study was to investigate the attitudes of adults towards mental diseases and patients. In this descriptive and cross-sectional study. The data were collected by face-to-face interviews with 312 adult volunteers from a Family Health Center in a provincial center between 15 March-15 May 2016. Data in this research were collected using Specifications Form and Scale of the Community Attitudes Towards the Mentally. Data were evaluated with SPSS program. Descriptive statistics, Kruskall-Wallis Test and Mann-Whitney U Test were used. 51.3% of the participants were women, mean age of the participants was 39.32±11.51. The mean score of the community mental health ideology subscale was 29.0±4.0, goodwill subscale was 27.8±3.8, fear/exclusion subscale was 6.1±1.7, the mean total score was 63.0±7.3. Women's mean scores of goodwill, fear/exclusion, total scale; it was found that the mean score of the university students who graduated from primary school and high school graduates was significantly higher than those who grew up in urban environment compared to those who grew up in rural environment and these results were statistically significant (p<0.05). It was determined that the women were more likely to accept mental diseases than men, feared more from mental diseases than men, and those who grew up in urban environment had more negative attitudes towards mental diseases than those who grew up in rural environment, and university and high school graduates were more likely to accept mental diseases. It is recommended to determine the views of the society on mental diseases and to provide informative trainings to change the negative views of the society.

Keywords:

Adult, Mental Diseases, Attitude,

PDF

___

Avcil C., Bulut H., Sayar G.H. (2016). Psikiyatrik hastalıklar ve damgalama. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi;2(2);175-202.
Bağ B. & Ekinci M. (2006). Ruhsal sorunlu bireylere yönelik toplum tutumları ölçeğinin (RSTTÖ) Türk toplumunda geçerlilik ve güvenirliğinin değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi;(5):63-83.
Beşiroğlu L. & Ağargün M.Y. (2006) The correlates of healthcare seeking behavior in obsessive-compulsive disorder: a multidimensional approach. Türk Psikiyatri Dergisi;17:213-22.
Birdoğan S.Y. & Berksun E.O. (2002). Tıp fakültesi 1. sınıf ve 6. sınıf öğrencilerinde psikiyatrik hastaya yönelik tutumlar. Kriz Dergisi;10(2):1-7.
Çam O. & Bilge A. (2011). Türkiye’nin batısında yaşayan halkın ruhsal hastalığa ve hastalara yönelik inanç ve tutumlarının belirlenmesi. New Symposium Journal;49(3):131-140.
Çam O. & Bilge A. (2013). Türkiye’de ruhsal hastalığa/hastaya yönelik inanç, tutum ve damgalama süreci: Sistematik derleme. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi;4(2):91-101.
Çam O. (2014). Ruh Sağlığı ve Hastalıklarına Genel Bakış. Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Bakım Sanatı, (O. Çam, E. Engin, Ed.) içinde, 1. Basım, İstanbul Tıp Kitapevi, İstanbul; 05-19.
Çam O.M., Bilge A., Engin E., Akmeşe Z.B., Turgut E.Ö., Çakır N. (2014). Muhtarlara verilen ruhsal hastalığa yönelik damgalama ile mücadele eğitiminin etkililiğinin araştırılması. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi;5(3):129-136.
Gür K., & Küçük L. (2016). Females’ attitudes toward mental illness: A sample from rural Istanbul, Turkey. Iran Red Crescent Med J.; 18(5):e22267.
Işık I., Nurdan S., Zeren C., Yılmaz Z. (2019). İletişim fakültesi öğrencilerinin ruhsal hastalıklara sahip bireylere yapılan stigma konusundaki düşünce ve önerilerinin belirlenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi;10(1):1-11.
Kara N. (2015). Sosyal hizmet bölümü öğrencilerinin ruhsal hastalıklara yönelik inançları ve ruhsal hastalıklara yönelik verilen teorik eğitimin etkileri. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi;2:69-77.
Kuş S.E. (2010). Ruhsal hastalara yönelik damgalamaya ilişkin psikiyatrist görüşleri ve öneriler. Türk Psik Dergisi; 21(1):14-24.
Oban G. & Küçük L. (2011-a). Damgalama erken yaşlarda başlar… Gençlerde ruhsal hastalıklara yönelik damgalamayla mücadelede eğitimin rolü. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi;2(3):141-148.
Oban G. & Küçük L. (2011-b). Ergenlerde ruhsal hastalıklara yönelik damgalamayı etkileyen etmenler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi;2(1):31-39.
Oran N.T. & Şenuzun F. (2008). Toplumda kırılması gereken bir zincir: HIV/AIDS stigması ve baş etme stratejileri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi;(5)1:1-16.
Özyiğit E.Ş., Savaş H.A., Ersoy M.A.., Yüce S., Tutkun H., Sertbaş G. (2004). Hemşirelerin ve hemşirelik öğrencilerinin şizofreniye ilişkin tutumları. New Symposium Journal;42:105-112.
Petrus N.G. & Kai-fong C. (2000). Sex differences in opinion towards mental illness of secondary school students in Hong Kong. Int J Social Psychiatry;46:79–88.
Reta Y., Tesfaye M., Girma E., Dehning S., Adorjan K. (2016). Public stigma against people with mental ıllness in Jimma town, southwest Ethiopia. PLOS One.; 11(11):1-14. e0163103. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0163103.
Sağduyu A., Aker T., Özmen E., Uğuz Ş., Ögel K., Tamar D. (2003). Şizofrenisi olan hastaların yakınlarının şizofreniye yönelik tutumları. Türk Psikiyatri Dergisi;14(3): 203-212.
Telles-Correia D., Gama Marques J., Gramaça J., Sampaio D. (2015). Stigma and attitudes towards psychiatric patients in Portuguese medical students. Acta Med Port.;28(6):715-719.
Ünal S., Hisar F., Çelik B., Özgüven Z. (2010). Üniversite öğrencilerinin ruhsal hastalığa yönelik inançları. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi;23:145–50.
Yıldız M., Önder M.E., Tural Ü., Balta H.İ., Koçalım N. (2003). Birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan pratisyen hekimlerin psikotik bozukluklar ve tedavisine yönelik tutumları. Türk Psikiyatri Dergisi;14:106-115.
Yuan Q., Abdin E., Picco L., Vaingankar J.A., Shahwan S., Jeyagurunathan A., et al. (2016). Attitudes to mental illness and its demographic correlates among general population in Singapore. Plos One. PLoS ONE 11(11):1-13. e0167297. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0167297.
Yüksel G.E. & Taşkın E.O. (2005). Türkiye’de hekimler ve tıp fakültesi öğrencilerinin ruhsal hastalıklara yönelik tutum ve bilgileri. Anadolu Psikiyatri Dergisi;6:113-21.
Yüksel N., Yılmaz M., Temel G.Ö. (2015). Öğretim elemanlarının ruhsal hastalıklara ve hastalara ilişkin görüşleri. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi;6(1):26-32.