Xıx. Yüzyılda Şeyh Şaban Veli Külliyesi

XVI. yüzyılda Kastamonuda Hisarardı mahallesinde, Şeyh Şaban Veli tarafından kurulan tekkeyüzyıllarca hizmet vermiştir. Şeyh Şaban Veli Tekkesi, 1845 yılında Sultan Abdülmecidin emriy- le Kastamonu Kaymakamı Salih Ağanın nezaretinde tamir ettirilmiş ve alt yapısı yenilenmiştir.Ayrıca aynı kişinin gözetiminde tekkenin ihata duvarları bu dönemde yapılmıştır. Böylece Os- manlı Devletinin sonuna kadar faaliyetlerini sürdüren Şeyh Şaban Veli tekkesinde, XIX. yüzyıldaAbdurrahman Efendi (ö.1834), Hafız Muhammed Said Efendi (ö.1889), İbrahim Şevki Efendi(ö.1897) ve Ataullah (Ata) Efendi (ö.1942) postnişinlik görevinde bulunmuşlardır. BunlardanAbdurrahman Efendi babasından icazet almış ve otuz beş sene kadar tekkede görev yapmıştır.Kendisinden sonra tekke postnişinliğine geçen Muhammed Said Efendi ise genç yaşta olma- sından dolayı kendini yeterli görmemiş ve Geredeli Halil Efendinin yanına giderek ondan ilimtahsil etmiştir. Ayrıca o Hacı Mustafa Safiyüddin Efendinin de hizmetinde bulunmuştur. SaidEfendinin 1889 yılında vefat etmesi üzerine, oğlu Ata Efendi küçük yaşta olduğundan tekke birsüreliğine boş kalmıştır. Dönemin Kastamonu Valisi Abdurrahman Paşanın delaletiyle Boludanİbrahim Şevki Efendi getirilerek şeyhlik postuna oturtulmuştur. Yaklaşık yedi yıl tekkede görevyapan İbrahim Şevki Efendi, Kastamonuda büyük saygı ve hürmete mazhar olmuş, başta AtaEfendi olmak üzere, pek çok derviş yetiştirip onlara icazet vermiştir. Bu çalışmada XIX. yüzyıldaŞeyh Şaban Veli Tekkesinde meydana gelen gelişmeler ele alınmaktadır.

Sheikh Shaban Veli Kulliye in the 19th Century

The dervish lodge which was set up by Sheikh Shaban Veli in Hisarardı neighborhood ofKastamonu province in the sixteenth century has been offering service for hundreds of years.In the year 1845, Sheikh Shaban Veli dervish lodge was repaired and its infrastructure wasrenewed by the order of Sultan Abdul-Medjid and under the supervision of Governor SalihAgha. The walls surrounding the dervish lodge were erected as well during this period underthe supervision of Governor Salih Agha. Thence, during the course of the nineteenth century,Abdurrahman Effendi (d.1834), Hafiz Muhammad Said Effendi (d.1889), Ibrahim Sevki Effendi(d.1897) and Ataullah (Ata) Effendi were appointed as the head (post-nisin) of the SheikhShaban Veli dervish lodge, which carried out its activities until the end of the Ottoman Empire.Of these, Abdurrahman Effendi, ratified by his father, served for some thirty-five years indervish lodge. His successor, Mohammed Said Effendi, due to being at a young age, did not findhimself sufficient enough to have such a post and left for Halil Effendi of Gerede so as to betutored by him. In the meantime, he was also in the service of Haji Mustafa Safiyuddin Effendi.Following the death of Said Effendi in 1889, the dervish lodge remained without a head for awhile because of the fact that his son, Ata Effendi, was at an early age. Ibrahim Şevki Effendiwas brought from the province of Bolu upon the request of Abdurrahman Pasha, Governor ofKastamonu of the period, and was appointed Sheikh for the lodge. Ibrahim Şevki Effendi servednearly seven years in the dervish lodge, achieving great respect and reverence in Kastamonu,especially for his tutoring many dervishes including Ata Effendi. This study deals with thedevelopments taking place in Sheikh Shaban Veli dervish lodge in the nineteenth century.

___

  • Kastamonu”, Büyük Lûgat ve Ansiklopedi Meydan Larouse, c.VII, İstanbul 1988, s.57-60. Abdulkadiroğlu, Abdulkerim, Halvetîlik’in Şa’bâniyye Kolu Şeyh Şa’bân-ı Velî ve Külliyesi, Ankara 1991. Aslan, Mustafa, “Kastamonulu Hattatlar”, Turkish Studies, Volume 2/4, 2007, s.144-160. Baharzâde Feride Hanım Divanı, haz. Bünyamin Çağlayan, Ankara 2006. Çatal, Celal, “Kastamonu Evliyaları-4”, http://www.boyabatgazetesi.com, Erişim 23 Mart 2012. Çatal, Celal, “Kastamonu Evliyaları-5”, www.boyabatgazetesi.com, Erişim 28 Mart 2012. Çifci, Fazıl, Gönüller Sultanı, Hakikat İlminin Üstadı Şeyh Şaban-ı Veli, Kastamonu 2011. Çifci, Fazıl, Kastamonu Camileri, Türbeleri ve Diğer Tarihi Eserleri, Ankara 1995. Demircioğlu, Ziya, Şeyh Şaban-ı Veli ve Postnişinleri, Kastamonu 1990. Duma, Abdulhalim, Evliyalar Şehri Kastamonu, Amasya 2008. Eyüpgiller, Kemal Kutgün, Bir Kent Tarihi Kastamonu, İstanbul 1999. Hacıbeyzâde Ahmed Muhtar, Şair Hanımlarımız, İstanbul 1311. İnal, İbnülemin Mahmud Kemal, Son Hattatlar, İstanbul 1970. Kankal, Ahmet, Türkmen’in Kaidesi Kastamonu (XV.-XVIII. Yüzyıllar Arası Şehir Hayatı), Ankara 2004. Taşdemir, Meral, Kastamonu Şeyh Şaban-ı Veli Camisi ve Türbesi Haziresinde Yer Alan Mezar Taşları, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2003. Yücer, Hür Mahmut, Osmanlı Toplumunda Tasavvuf (19. Yüzyıl), İstanbul 2003.