Tekke Köyü Hacı Abdullah Halife Camisi Duvar Resimleri

Avrupa mimarisinde 17. ve 18. yüzyıllarda yaygın olarak uygulanan barok ve rokoko üslupla- rının 18. yüzyılın ikinci yarısından itibaren ülkemize girmesiyle sanatımızda yenileşme sürecibaşlamıştır. Bu dönem etkilerini ilk olarak saray ve çevresinde, zamanla Anadolunun pek çokyerinde kendini göstermiştir. Anadoluda özellikle Amasya ve Trabzon gibi şehzade şehirlerindebu dönem etkileriyle süslenmiş çok sayıda cami bulunmaktadır. Giresunun Yağlıdere İlçesinebağlı Tekke Köyünde yer alan ve Trabzondaki Gülbahar Hatun Vakfına bağlı olarak inşa edilenHacı Abdullah Halife Camisi de bunlardan biridir. Camide sıva üzerine kalemişi tekniği ile bazenstilize, bazen de natüralist olarak tasvir edilmiş süsleme kompozisyonları yer alır. Değişik form- lardaki vazolardan yükselen çiçek demetleri, ağaçlar, cennet ve cami tasvirleri gibi bitkisel, geo- metrik, mimari ve nesnel karakterli süslemelerden oluşan duvar resimleri bu yazının konusunuoluşturur.

The Wall Paintings of Haci Abdullah Khalifa Mosque in Tekke Village

A period of westernization started in Turkish art with the arrival of Baroque and Rococo stylesin the second half of the 18th century, which were widely used in Europe in the 17th and 18thcenturies. The period made itself felt first in the palace and in its surroundings and then inmany parts of Anatolia. In Anatolia; especially in cities of crown princes such as Trabzon andAmasya, there are many mosques ornamented with the influence of this period. Mosque ofHaci Abdullah Khalifa is one of these mosques in the village of Tekke Köy of Yağlıdere whichis a small town in the province of Giresun. The mosque was built within the body of GulbaharHatun Waqf. Done on dry coating with hand-carving technique, decoration compositionsare depicted naturalistically and stylistically in the mosque. The wall paintings created withgeometric, architectural, and concrete ornaments such as flower bouquets rising from differentforms of vases, trees, heaven and mosque depictions are the main focus of this article.

___

  • Arık, Rüçhan (1988). Batılılaşma Dönemi Anadolu Tasvir Sanatı, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Ya- yınları. Barkan, Ömer Lutfi (1942). “Osmanlı İmparatorluğunda Bir İskan ve Kolonizasyon Metodu Olarak Vakıf- lar ve Temlikler”, Vakıflar Dergisi, II, 279-386. Duran, Remzi (1992). “Seki – Tekke Camii ve Tekke Sanatı ile İlgisi Üzerine”, Dokuz Eylül Üniversitesi İla- hiyat Fakültesi Dergisi, VII, 323-349. Fatsa, Mehmet (2008). Giresun Yöresinde Osmanlı Vakıfları ve Vakıf Eserler, Giresun: Giresun Belediyesi Yayınları. İltar Gazanfer (2014). Giresun Kültür Envanteri, İstanbul: Giresun Valiliği Yayınları. Karpuz, Haşim (1982). “Giresun’un Espiye İlçesine Bağlı Tekke Köyündeki Gülbahar Hatun “Hacı Abdul- lah” Zaviyesine Bağlı Yapılar”, Vakıflar Dergisi, XV, 117-125. Okçuoğlu, Tarkan (2000). 18. ve 19. Yüzyıllarda Osmanlı Duvar Resimlerinde Betimleme Anlayışı, İstan- bul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü Sanat Tarihi Bilim Dalı Doktora Tezi. Renda, Günsel – Turan, Erol (1980). Başlangıcından Bugüne Çağdaş Türk Resim Sanatı Tarihi, İstanbul: Tiglat Sanat Galerisi Yayınları. Renda, Günsel (1977). Batılılaşma Döneminde Türk Resim Sanatı 170-1850, Ankara: TTK Basımevi. Sümer, Faruk (1992). Tirebolu Tarihi, İstanbul: Tirebolu Kültür ve Yardımlaşma Derneği. Sümerkan, Reşat – Okman, İbrahim. (1999). Kültür Varlıklarıyla Trabzon. Trabzon: Trabzon Valiliği Yayın- ları. Tekinalp, Ayşe Pelin Şahin (2002). Batılılaşma Dönemi Duvar Resimleri, Türkler, 15, 718-730. Tuluk, Ömer İskender (2007). “Araklı’nın Çok Kubbeli Camileri”, Aredamento Mimarlık, 208, 110-116. Yavuz, Mehmet (2009). “Karadeniz Köy Camilerinde Bezeme Anlayışı”, Uluslar Arası Giresun ve Doğu Karadeniz Sosyal Bilimler Sempozyumu 9-11 Ekim 2008, 2009/2, 282-294. Yüngül, Naci (1982). “Giresun’un Espiye İlçesinde Yavuz Sultan Selim’in Tesis Ettiği Gülbahar Hatun Tek- kesi Vakfına Ait Vesikaların Değerlendirilmesi”, Vakıflar Dergisi, XV, 101-116.