Sıradışı Bir Amerikalının Ermeni Olaylarına Bakışı: Francis Hopkinson Smith

Batı dünyasında tarihi sürece bakıldığında Türk, genellikle öteki olarak algılana gelmiştir. Böyle bir algının oluşmasında birtakım unsurların etkili olduğu söylenebilir. Özellikle 19. Yüzyılın sonu ve 20. Yüzyılın başında Ermeni Sorunu bu unsurlardan biri haline gelmiştir. Bilhassa Amerika’da Türk imgesini olumsuz yönde etkileyen en önemli unsurların başında Ermeni sorunu algısı gelir. Amerika’da böyle bir algının oluşmasında seyyah, gazete ve misyoner gibi unsurların etkisi olmuştur. Büyük çoğunluğu Ermeni Sorunu’nda Osmanlı Devleti’ne menfi yaklaşmış ve Türkleri ötekileştirmişken bazen istisnalar da olmuştur. Bunlardan biri olan ve sıradışı kişiliği ile dikkat çeken Francis Hopkinson Smith, Ermeni Sorunu’nda çoğunluğun tersine düşünen ve hareket eden bir kişi olarak dikkat çeker. Yazar, ressam, mühendis, iş adamı, gezgin gibi çok farklı uğraşları olan Smith, İstanbul’a yaptığı seyahatler neticesinde Türkleri ve Ermenileri tanımış, yaşanan olaylara da şahit olmuştur. 1890’lı yıllarda meydana gelen olayların bazıları esnasında Dersaadet’te bulunan bu ilginç Amerikalı ülkesine dönüşünde Ermeni propagandasından kaynaklanan menfi duruma karşı Osmanlı yanlısı, II. Abdülhamid’i savunur bir tavır sergilemiştir. Gazetelerde çıkan haber ve röportajlarında bu olayları derinlemesine ele alarak, Ermeni komitelerini ve misyonerleri olayların asıl müsebbibi olarak gördüğünü dile getirmiştir. Bu çalışmada Francis Hopkinson Smith’in Ermeni Sorunu ile ilgili tutumu ve meseleye yaklaşımı, daha ziyade Amerikan gazeteleri üzerinden ele alınacak olup bu sıradışı şahsiyetin konuyla ilgili değerlendirmelerinin analiz edilmesi hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler:

II. Abdülhamid, Ermeni Sorunu, ABD, Basın

An Exclusive American's Overview Of Armenian Events: Francis Hopkinson Smith

When we look at the historical process in the Western world, Turks are generally perceived as the other. It can be said that some elements are effective in the formation of such a perception. At the turn of the 19th and very beginning of the 20th centuries, the Armenian Question became one of these elements. The most important elements that affect the Turkish image negatively specifically in America are the perception of the Armenian Question. Travellers, newspapers and missionaries were the major elements in the formation of this perception in America. The vast majority of them accused the Ottoman State about the Armenian Question and alienated Turks. But sometimes, there has been exceptions. Being one of them and attracted attention with his extraordinary personality, Francis Hopkinson Smith stands out as a person thinking and acting in the opposite direction of the great majority on the Armenian Question in the Western world. Bearing various titles such as writer, painter, engineer, business man and traveller, Smith was acquainted with Turks and Armenians as a result of his travels to Istanbul and witnessed some of the Armenian events. This extraordinary American, who was in Istanbul during some of the events taking place in the 1890's, displayed a pro-Ottoman attitude towards the negative image of Turks in America stemming from the Armenian propaganda, when he went back to his country. In the news and his interviews in American newspapers, he dealt with these events in depth and expressed that he has regarded the Armenian committees and missionaries were the main instigators of the events. In this study, it is aimed to deal with Francis Hopkinson Smith's attitude and approach towards the Armenian Question widely through the American newspapers and to analyze the evaluations of this extraordinary American on the question.

Keywords:

Abdulhamid II, Armenian Question, The USA, Press,

PDF

___

Akalın, Berrin, "Ottoman-American Relations, Francis Hopkinson Smith and Armenian Issue", Journal of International Education and Leadership, Vol. 5, Issue: 1, Spring 2015, s. 1-28. BOA. Y.PRK. GZT. 10-51. BOA. HR. SYS. 65-6. BOA., Y.A. HUS. 349-15. Bridgeport Evening Farmer, "F. Hopkinson Smith, Builder of First Breakwater Here, Noted Author, is Death at 76", April 08, 1915, s. 1-2. Cedar Rapids, "Armenian Seek to Suppress Free Speech in America", Dec. 07, 1896, s. 8. Daily Kennebec Journal, "Garrulous Know-it-Alls", Dec. 14, 1895, s. 4. Daşçı, Semra, Dersaadet'te Bir Türk Dostu Francis Hopkinson Smith 1838-1915, Bilge Kültür Sanat, İstanbul 2012. Erdoğan, Dilşen İnce, "XIX. Yüzyılda Ermeni Milliyetçiliğinin Doğuşunda Amerikan Etkisi", Hoşgörüden Yol Ayrımına Ermeniler, Cilt.1, Kayseri 2009, s. 461-486. Evening Bulletin, "The Brutal Turk", Sep. 10, 1896, s. 7. Honolulu Star-Bulletin, "Famous Engineer Dies at Ripe Age", April 08, 1915, s. 12. Irish Standard, December 19, 1896, s. 4. Little Falls Weekly Transcript, (Little Fall, Minn.) December 06, 1895, s. 3. Morning Telegram, "Are the Armenians Blamable", Jan. 24, 1896, s. 4. New York Herald, "Light Thrown Upon the Condition of Affairs in Turkey", 1 November 1896, s. 3. New York Times, "A Good Word for Sultan: F. Hopkinson Smith in Turks' Defense", Jan. 16, 1896, s.? New York Times, "Defending the Sultan", Nov. 9, 1896, s. 4. New York Times, "Hopkinson Smith and the Armenians to the Editor of the New York Times", Jan. 23, 1897, s. 6. New York Times, "F. Hopkinson Smith, Author-Artist, Dies", April 8, 1915, s. 13. New York Times, "To Aid the Armenians", Nov. 10, 1896, s. Osmanlı Belgelerinde Ermeni-Amerikan İlişkileri (1839-1895), Belge No. 84, Cilt I, s. 203-204. Sacramento Daily Record Union, 02 January, 1896, s. 2. Sacramento Daily-Record Union, "The Other Side of It: Are the Armenians Entitled to Our Sympathy", Nov. 11, 1896, s. 6. Sheffield Daily Telegraph, "Armenians In Turkey, An Independent Witness, Striking Statements", November, 03, 1896, s. 5. South Wales Echo, "Mr. Hopkinson Smith Interviewed, Every Armenian an Anarchist", November 2, 1896, s. 3. South Wales Daily News, "Mr. Hopkinson Smith Interviewed, Every Armenian an Anarchist", November 3, 1896, s. 5. The Argus, "The Other Side", s. 20 February 1896, s. 4. The Armenian Troubles and Where the Resposibility Lies, By A Correspondent, New York 1895, s. 34-35. The Black Hills Union, "He Defends The Turk", 07 February 1896, s. 1, Estherville Democrat, "He Defends the Turks: F. Hopkinson Smith on the Armenian Troubles", Feb. 05, 1896, s. The Daily Morning Journal and Courier, 12 December 1895, s. 4. The Herald, "The Consul is Denounced", November 26, 1895. The Indianapolis Journal, "A Friend of the Turk", 2 December 1895, s. 4. The Indianapolis Journal, "F. Hopkinson Smith's Inconsistencies", 5 December 1895, s. 4. The Madisonian, (Virginia City), 14 December 1895, s. 3. Watertown Republican, "The Armeian Troubles", 05 February, 1896, s. 1. Winnipeg Free Press, "Gifted Author and Painter is Dead", Apr. 09, 1915, s. 11. Yavuz, Fikrettin, II. Abdülhamid Döneminde Bir Amerikan Elçisi Alexander Watkins Terrell 1893-1897, Babıali Kültür Yay., İstanbul 2016.