AHMET HAMDİ TANPINAR’IN BEŞ ŞEHİR DENEMESİNDE MİLLÎ KÜLTÜR

Değerlerin yozlaştığı, ayrışmanın arttığı modern çağda içinde farklı etnik unsurların bulunduğu ülkelerin huzur ve güvenliği risk altındadır. Aynı kültürel değerlere sahip olmalarına rağmen farklı etnik gruplardan oluşan ülkelerde yaşanan iç çatışmalar ve ayrışmalar bu gerçeği açıkça göstermektedir. Toplumların yıkımına sebep olacak ayrışmayı ve iç çatışmayı engellemenin en etkili yolu, ortak kültürel değerleri sosyal hafızada canlı tutmaktır. Bu anlamda millî kültür temasını içeren edebî eserlerden mümkün olduğu ölçüde yararlanmak gerekmektedir. Türk edebiyatında millî kültür unsurlarını içeren oldukça çok sayıda hikâye edici ve bilgilendirici metin bulunmaktadır. Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Beş Şehir denemesi bu tür eserlerden sadece bir örneklemi oluşturmaktadır. Bu çalışmanın amacı Beş Şehir’in millî kültüre bakan yönünü ortaya çıkarmaktır. Çalışmanın giriş bölümünde millî kültür ve Beş Şehir hakkında açıklayıcı bilgi verilmektedir. Elde edilen veriler çalışmanın bulgular bölümünde değerlendirilmektedir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılmıştır. Yapılan değerlendirme sonuncunda Beş Şehir’in Türk Milli Eğitim Programında yer alan “bayrak, tarihî şahsiyetler, tarihî mekânlar, dinî ve millî bayramlar, gelenekler, insan ilişkileri, kültürel miraslar” gibi çok sayıda millî kültür unsurlarını içerdiği tespit edilmiştir. Makalede tespit edilen bulgulardan sadece tarihî şahsiyetlere ve tarihî mekânlara yer verilmiştir. Türk edebiyatının seçkin eserlerinin Beş Şehir örnekleminde olduğu gibi millî kültür bağlamında analiz edilmesi bu konudaki kaynak arayışlarına katkı sağlayacaktır.

NATIONAL CULTURE IN THE AHMET HAMDI TANPINAR'S BEŞ ŞEHİR ESSAY

Values degenerate, In the modern age of increasing segregation, the peace and security of countries with different ethnic elements are at risk. Despite having the same cultural values, the internal conflicts and divisions experienced in countries consisting of different ethnic groups clearly show this fact. The most effective way to prevent the separation and internal conflict that will cause the destruction of societies is to keep common cultural values alive in social memory. In this sense, it is necessary to benefit as much as possible from literary works containing the theme of national culture. There are many narrative and informative works in Turkish literature that contain elements of national culture. Ahmet Hamdi Tanpınar's Beş Şehir essay is only a sample of such works.The aim of this study is to reveal the aspect of the Beş Şehir facing national culture. In the introduction part of the study, explanatory information is given about the national culture and the Beş Şehir. The data obtained are evaluated in the findings section of the study. Document analysis, one of the qualitative research methods, was used in the study. As a result of the evaluation, it has been determined that the Beş Şehir include many national cultural elements such as "flag, historical figures, historical places, religious and national holidays, traditions, human relations, cultural heritages" in the Turkish National Education Program. Among the findings identified in the article, only historical figures and historical places are included. Analyzing the distinguished works of Turkish literature in the context of national culture, as in the sample of Beş Şehir, will contribute to the search for resources on this subject.

___

  • Akün, Ömer Faruk (1963). “Ahmet Hamdi Tanpınar”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, 12. 1-32.
  • Aydoğan, Fatih (2016). “Beş Şehir’in Hafıza Mekânları”, Türklük Bilim Araştırmaları, 39. 29-60.
  • Ayvazoğlu, Beşir (2016). Ahmet Hamdi Tanpınar, Beş Şehir, İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Tanpınar, Ahmet Hamdi (2016). Beş Şehir. İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Tanpınar, Ahmet Hamdi (2017). Hep Aynı Boşluk, Ed.: Erol Gökşen, İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Uçar, Zofie (2014). “Türk Kültüründe Geyik ve Geyikli Baba Üzerine Gözlemler”, Kültür Evreni Dergisi, 6.21.129-146.
  • Ülken, Hilmi Ziya (1953). ”Medeniyetimizin Değerler Sistemi”, Türk düşüncesi Mecmuası, 1.1.1953. 13.