SANATIN İŞLEVSELLİĞİ BAĞLAMINDA KAMUSAL ALAN ÖRNEKLEMELERİ

Sanatın ne olduğu, kapsamı, işlevi ve amacı antik dönemden beri tartışılagelmektedir. Modern çağla birlikte sanatın özerkliği konusu, sanatın herhangi bir amaç veya araç olarak kullanımı sorunu tekrar gündeme gelmiştir. Sanat sadece kendisi için yapılır veya kendine hizmet eder düşüncesine karşı sanatın başından beri kültürün ve kamusal alanın ayrılamaz bir parçası olduğu, kamusal alanda kullanılabileceği ve sonuçta sanatın kamusal alanı etkileyen ve bu alandan etkilenen bir doğasının olduğunu savunan görüşler iki farklı çerçevede günümüzde karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışma, kamusal alanda duyusal ihtiyaçların fiziksel ihtiyaçlardan bağımsız olarak düşünülemediği noktada, bireyin kent içinde kendini bulamaması veya özgürce ifade edememesine karşı gündelik hayattaki alışılagelmiş bazı davranış biçimlerinin yaratıcı ve katılıma dayalı sanatsal ve mimari çalışmalarla nasıl değiştirilebileceği konusunu incelemeyi amaçlamaktadır. Bireyin kamusal alandaki özgürlükleri ve kendini özgürleştirme yolunda arayış biçimleri ele alınarak daha çok sanatın toplum için olduğu görüşünü destekleyen akımdan hareketle farklı ülkelerdeki kamusal alanda sanatın işlevselliğini ön plana çıkaran çeşitli somut örnekler üzerinde durulmuştur. Söz gelimi A.B.D.’de Michael Rakowitz, Krzysztof Wodiczko ve Gregory Kloehn’in Evsizlere Yardım etme amacıyla kamusal alanda tasarladıkları projeler, çocukların, gençlerin ve aynı zamanda yetişkinlerin gündelik rutin davranışsal biçimlerinin değişimini hedefleyerek hayatlarına neşe ve eğlence katabilmenin yanı sıra sağlıklı bir yaşama da teşvik amacıyla kamusal alanda İsveç’ten ve A.B.D’den çeşitli sanatçılar tarafından oluşturulmuş Oyuncu Alanlar ve bazı gereçlerle oluşturulmuş insanların cep telefonlarını veya bilgisayarlarını ücretsiz olarak şarj edebilecekleri, yerel imkânlarla sınırlı veri paylaşımında veya saklamasında bulunabilecekleri, bununla birlikte farklı amaçlarla da kullanabilecek kamusal alandaki Muhtelif Diğer Örneklemeler’de incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kamusal alan, Sanat, İşlevsellik, Evsizlere yardım, Oyuncu alanlar

Public Space Samples in The Context of Art Functionality

The nature, scope, function, and purpose of art have been discussed since ancient times. With the modern age, the issue of the autonomy of art, the question of the use of art as any purpose or tool has unveiled again. The idea that art is only made for itself or serves itself can be assessed in two different contexts in terms of art as an inseparable part of the culture and public space since the beginning as the nature of art affects public space, and in return, it is also affected by the public realm. The aim of this study is to examine how some common forms of behavior in daily life can be changed by creative and participatory artistic and architectural studies against the fact that the individual cannot find himself or express himself freely in the city where the sensory needs in the public sphere cannot be thought independently of the physical needs. With a view supporting the idea that art is for society, the freedoms of the individual in the public sphere and the ways of seeking self-liberation are the main focus of this work while documenting various concrete examples that emphasize the functionality of art in the public sphere in different countries. In the United States, for example, projects designed by Michael Rakowitz, Krzysztof Wodiczko and Gregory Kloehn in the public sphere called Help The Homeless, another project that aims to change the daily routine behavioral patterns of children, young people and adults, as well as to bring joy and fun to a healthy life called Playful Spaces created by various artists from Sweden and the United States, and moreover for the purpose of encouragement, people created with some apparatus where users can charge their mobile phones or computers free of charge or even share and store data locally untapped by anyone called Miscellaneous Other Samples in the public domain.

PDF

___

Akbulut, D. (2018). Halkla İlişkilerde “Oyunlaştırma” Yaklaşımının Kullanımı. Uluslararası Dijital Çağda İletişim Sempozyumu Bildiriler E-Kitabı (içinde 105). Mersin: İletişim Araştırmaları Derneği (İLAD). ISBN: 978-605-81001-0-7.
Arkitera (2005). Evsizler İçin Geçici Bir Çözüm. Knut Birkholz, Derleyen: Gülin Şenol-Arkitera. 8 Mayıs 2019. http://v3.arkitera.com/v1/haberler/2005/03/31/parasite.htm
Azzarello, N. (2014). Gregory Kloehn Repurposes Trash into Vibrant Houses for the Homeless. Designboom. 12 Nisan 2019. https://www.designboom.com/art/gregory-kloehn-trash-housesfor-the-homeless-05-07-2014/ Berkman, İ., Wong, D. Ç. ve Bozkurt, M. (2017). Web’e Özgü Bir Sanat Biçimi Olarak Internet Art. The Turkish Online Journal of Design Art and Communication. 7 (2). (s.n.y) DOI NO: 10.7456/10702100/017.
Çil, H. ve Alp, S. (2018). Kamusal Alanda Heykelin Sosyal Çevre İle İlişkisi. Ulakbilge. 6 (27). 991. DOI NO: 10.7816/ulakbilge-06-27-02.
Dorne, G. (2011). Fabrique-Hacktion (RE)Fabrique La Ville. (s.n.y.). 14 Haziran 2019. http://owni. sabineblanc.net/fabrique-hacktion-refabrique-la-ville.pdf
Fabrique-Hacktion. resmi web sayfası. 14 Haziran 2019. https://www.fabrique-hacktion.com/n4.php
Fabrique-Hacktion resmi web sayfası. Manifesto. 14 Haziran 2019. https://www.fabriquehacktion.com/manifest.php
Federico-O’Murchu, L. (2014). Tiny Houses: A Big Idea to End Homelessness. 16 Eylül 2019. https:// www.nbcnews.com/business/real-estate/tiny-houses-big-idea-end-homelessness-n39316
Gordon, Z. M. (2013). Hikaye Anlatan Su Oyunları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü.
Habermas, J. (2004). “Kamusal Alan,” Kamusal Alan, (Ed. Meral Özbek). İstanbul: Hil Yayın,), s.95.
Hern, A. (2015). Dead Drops: what to do if you see a USB stick sticking out of a wall. 16 Haziran 2019. https://www.theguardian.com/artanddesign/shortcuts/2015/mar/08/dead-drops-what-todo-if-you-see-a-usb-stick-sticking-out-of-a-wall
Kruger, R. (2017). Design Education As Woke Work. 14th National Design Education Conference. 126. 12 Nisan 2019.
Mikhak, B., Lyon, C., Gorton, T., Gershenfeld, N., McEnnis, C. Ve Taylor, J. (2002). Fab Lab: An Alternate Model of ICT For Development. 16 Eylül 2019. http://cba.mit.edu/events/03.05. fablab/fablab-dyd02.pdf (Fab-Lab kelime tanım). https://www.academia.edu/36567689/ Design_education_as_woke_work_2017_
Miller, A. (2014). Crown Fountain, Millenium Park, Chicago. 3-4. 20 Mayıs 2019.https:// amandarmillerportfolio.weebly.com/uploads/4/2/5/4/42545451/crown_fountain.pdf
Milliyet (2016). “Askıda Elbise”ye Yoğun İlgi. Eskişehir, Yerel Haber. 20 Haziran 2019. http://www. milliyet.com.tr/askida-elbise-ye-yogun-ilgi-eskisehir-yerelhaber-1473187/