Semra GÜR

TEKSTİL YÜZEY TASARIMINDA DENEYSELLİK

Genellikle dokuma ve dokumacılıkla anılan tekstilin, günümüzde en çok giyim ve moda ile ilişkilendirildiği görülmektedir. Ancak tekstil tasarımı; tekstilin üretim yöntemlerinden dokumanın haricinde örmeyi ve bu üretim yöntemleri ile elde edilen tekstil yüzeyinin dekore edilip desenlendirilmesi olan baskı tasarımını da içermektedir. Tasarım eğitiminde, öğrencileri sektöre yönelik, yenilikçi bakış açısını kaybetmeden tasarlamaya taşıyan yeteneklerini geliştirici en etkin çalışma yöntemi; araştırmacı ve deneysel eylemlerde bulunmasını sağlayan yöntemdir. Deneysel yaklaşımda sanat ürünü veya tasarım objesi olarak model veya hedef belirtmek amaç değildir. Çalışmanın amacı; çoğunlukla baskı tasarımı ile ilgili bir eskiz süreci gibi görünen yüzey tasarımlarında deneysellik sonucu elde edilebilen farklılıkları göstermektir. Deneysellik ön planda olsa da yüzey tasarımlarında; tasarım öğelerinin, ilkeler doğrultusunda uyumlu ve dengeli bir şekilde kurgulanması araştırılmalıdır. Yüzey tasarımları tekstilin dışında seramik, ambalaj tasarımı ve aksesuar gibi farklı alanlara da uygulanabilir. Ancak birçok alanda kullanılabilmesi mümkün olsa da her alanın yapı oluşturma malzemesine göre değişen dinamikler barındırmaktadır. Bu bağlamda tekstil tasarımcılarının yaratı sürecinde; dokuma veya örme kumaştaki yapıyı oluşturan, örgü ve iplik kalınlıkları gibi etmenleri düşünmeden yaptıkları yüzey tasarımları, özgünlük açısından değerlidir. Tekstil tasarımcılarının yeniyi aramadaki en büyük destekçisinin deneysel yüzey tasarımları olacağı düşünülmektedir. Çalışmada, Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Tekstil Bölümünün temel derslerinden biri olan Buluş Kompozisyon dersinde yapılan yüzey tasarımları incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Tekstil Yüzey Tasarımı, Buluş Kompozisyon, Yaratıcılık, Deneysellik

EXPERIMENTALITY in TEXTILE SURFACE DESIGN

The textile, which is usually referred to weaving, today is mostly associated with clothing andfashion. However, textile design; in addition to weaving also knitting as a production method andprinting design which is decoration and patterning of the textile surface obtained by these productionmethods. In design education, the most effective way of working while improving the skills of thestudents with innovative perspective towards industry is to steer students towads research andexperimental actions. Aim is not to specify a model or target as an art product or design object inthe experimental approach. Purpose of this study; is to show the differences that can be obtained asa result of experimentation in surface designs which seem to be a sketch process mostly related toprinting design. Although experimentalism is in the foreground, in surface designs; design elementsshould be investigated to be in harmony and balanced in accordance with the principles. In addition to textiles, surface designs can be applied to different fields such as ceramics, packaging designand accessories. However, although it can be used in many fields, each field has dynamics that varyaccording to the construction material. The surface designs that are created without considering thefactors such as knitting and yarn thicknesses of structure in woven or knitted fabric are valuablein terms of originality during creation of designers. In this context, the biggest supporter of textiledesigners in search of the new is thought to be experimental surface designs. In this study, surfacedesigns of Creative Composition course, one of the basic courses of Textile Department of MarmaraUniversity Faculty of Fine Arts, were examined.

PDF

___

Ak, B. (2008). Sanat ve Tasarım Eğitiminde Tatbiki Güzel Sanatlar Okulu Gerçeği. İstanbul: M.Ü. Güzel sanatlar Fakültesi
Akbostancı, İ. (2014). 20. ve 21. Yüzyıllarda Tekstil Baskı Tasarımı ve Üretiminin Değişen Tanımı. Sanat Tasarım Dergisi. Sayı:5, s.31-41.
Aslıer, M. (1980). Varolmayana Biçim Vermek. İstanbul: Devlet Tatbiki Güzel Sanatlar Yüksek Okulu Yayınları.
Denel, B. (1981). Temel Tasarım ve Yaratıcılık. Ankara: ODTÜ Mimarlık Fakültesi Basım İşliği.
Denel, B. (1970). Tasarım Üzerine Bir Deneme. İstanbul: Yükselen Matbaacılık Limited Şirketi.
Doğan, N. (2007). Yaratıcı Düşünme ve Yaratıcılık. Özcan Demirel (Ed.), Eğitimde Yeni Yönelimler içinde (s.167-192). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Ergür, A. (2002). Tekstil Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Boğaziçi Yayınevi.
Güngör, İ. H. (2005). Görsel Sanatlar ve Mimarlık İçin Temel Tasar. İstanbul: Bilgisayar Destekli Baskı ve Reklam Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
Gür, S. (2014). Tekstil Yüzey Tasarımı Yaratı Sürecinde Renk. (Yayımlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi). Marmara Üniversitesi/Güzel Sanatlar Enstitüsü, İstanbul.
Kagan, M. (1993). Estetik ve Sanat Dersleri. İstanbul: İmge Kitabevi.
Miless, J. ve Beattie, V. (2011). Surface Design of Textile. Briggs-Goode, Amanda and Katherine Townsend (Ed.), Textile Design: Principles, Advances and Applications içinde (ss. 89-104). Oxford: Woodhead Publishing.
Sezgin, Ş. ve Önlü, N. (1992). Tekstilde Tasarım Olgusu. Tekstil ve Mühendis. Sayı:32, s.84-89.
San, İ. (2008). Sanat ve Eğitim. Ankara: Ütopya Yayınevi.
San, İ. (2010). Sanat Eğitimi Kuramları. Ankara: Ütopya Yayınevi.
TDK, Güncel Türkçe Sözlük. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_ gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5d9a37e0571ff0.69259629 (30 Ekim 2019)
Tunalı, İ. (2004). Tasarım Felsefesine Giriş. İstanbul: Yapı Yayın.
20. Yıl Kataloğu (1977). DTGSYO Tekstil Sanatları Bölümü. İstanbul.