YARATICI EDEBİYAT ŞEHİRLERİ BAĞLAMINDA KAHRAMANMARAŞ’IN DEĞERLENDİRİLMESİ

UNESCO tarafından 2004 yılında oluşturulan Yaratıcı Şehirler Ağı (UNESCO Creative Cities Network-UCCN), farklı ülkelerde ve farklı kültürel temalarda birleşen şehirlerin kültürel çeşitlilik ve birliktelik içinde çalışıp projelerin üretilmesi amacı dâhilinde hayata geçirilmiştir. Ağ’da edebiyat, müzik, tasarım, gastronomi, zanaat ve halk sanatları, sinema/film ve medya sanatları olmak üzere yedi tematik alan bulunmaktadır. Türkiye’nin 2023 hedeflerinde yaratıcı şehirlerin oluşturulması yer almakla birlikte Türkiye’den Ağ’a ilk katılan şehir gastronomi temasıyla Gaziantep olmuştur. Dünya bazında ise Edinburgh (Birleşik Krallık) ilk yaratıcı edebiyat şehri unvanını almıştır. Kahramanmaraş Türkiye’de Unesco Yaratıcı Şehirler Ağı’na edebiyat temasıyla başvuran ilk ve tek şehirdir. Kahramanmaraş tarih boyunca gerek bulunduğu coğrafi konum gerekse farklı medeniyet ve kültürlerin geçiş bölgesinde olması sebebiyle kadim bir şehir, kilit bir mekân konumunda olmuştur. Bu çalışmada Dünya genelinde edebiyat teması üzerinden UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı’na dâhil olan şehirler hakkında bilgiler verilmiş, Kahramanmaraş’ın Ağ’a edebiyat teması alanında dâhil olabilme durumu incelenmiştir. Çalışmada yaratıcı edebiyat şehirleri bağlamında Kahramanmaraş’ın değerlendirilmesi amacıyla nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesinden yararlanılarak durum analizi yapılmıştır.Kahramanmaraş’ın geçmişten günümüze, edebiyat kültürünü yaşatıyor oluşu, yedi güzel adam olarak isimlendirilen Erdem Bayazıt, Akif İnan, Alaaddin Özdenören, Nuri Pakdil, Sezai Karakoç, Rasim Özdenören, Cahit Zarifoğlu ve üstat olarak ifade edilen Necip Fazıl Kısakürek gibi şairlerin yanında daha birçok edebiyat şahsiyetleri, edebiyat dergileri, yayıncılık faaliyetleri, Maraş anlatıları ve edebi oluşumlar gibi hususlar şehrin ağa katılımı açısından önem taşıyan ögeler olarak belirlenmiştir. Aynı zamanda şehirdeki yedi güzel adam edebiyat müzesi, uluslararası şiir ve edebiyat günleri etkinlikleri, uluslararası kitap ve kültür fuarları, edebiyat dergileri, edebiyat kıraathanesi, Kahramanmaraş akademi gibi birçok unsur da bu durumu desteklemektedir. Kahramanmaraş’ın yaratıcı edebiyat şehirleri ağına katılmasının şehre ulusal ve uluslararası düzeyde tanınırlık sağlayıp, ekonomik boyutta yerel kalkınmaya pozitif yönde etkileri olacağı, şehrin edebiyat turizmine de önemli katkılar sunacağı düşünülmektedir.

KAHRAMANMARAS IN THE CONTEXT OF CREATIVE LITERATURE CITIES EVALUATION

The Creative Cities Network (UCCN), created by UNESCO in 2004, was implemented with the aim of working in cultural diversity and unity of cities united in different countries and different cultural themes to produce projects. There are seven thematic areas in the network: literature, music, design, gastronomy, craft and folk arts, cinema/film and media arts. While the creation of creative cities is included in Turkey's 2023 targets, Gaziantep was the first city to join the network from Turkey with the theme of gastronomy. On a world basis, Edinburgh (United Kingdom) is the first city of creative literature. Kahramanmaraş is the first and only city in Turkey to apply to the UNESCO Creative Cities Network with a literary theme. Kahramanmaraş has been an ancient city and a key place throughout history due to its geographical location and being in the transition zone of different civilizations and cultures.In this study, information was given about the cities included in the UNESCO creative cities network through the theme of literature throughout the world, and the status of Kahramanmaraş's inclusion in the field of literature theme was examined. In the study, in order to evaluate Kahramanmaraş in the context of creative literature cities, a situation analysis was made by using document analysis, one of the qualitative research methods.The fact that Kahramanmaraş keeps the literary culture alive from the past to the present, In addition to poets such as Erdem Bayazıt, Akif İnan, Alaaddin Özdenören, Nuri Pakdil, Sezai Karakoç, Rasim Özdenören, Cahit Zarifoğlu and Necip Fazıl Kısakürek, who is expressed as a master, many other literary figures, literary journals, publishing activities, literary formations and Issues such as Maraş narratives have been identified as important elements for the city's participation in the network. At the same time, many elements such as the seven beautiful men literature museum in the city, international Poetry and literature days events, international book and culture fairs, literary magazines, literature cafe, Kahramanmaraş academy support this situation.It is thought that Kahramanmaraş's participation in the network of creative literature cities will provide the city with national and international recognition, will have positive effects on local development in economic terms, and will make significant contributions to the city's literary tourism.

PDF

___

Ajanovic, E., & Çizel, B. (2015). UNESCO yaratıcı kentler ağı ile Antalya kentinin değerlendirilmesi. Mediterranean Journal of Humanities, 1-16. Doi: 10.13114/MJH.2015111365
Akdu, U., & Akdu, S. (2018). Turizm tanıtımında gastronomik değer vurgusu: UNESCO gastronomi şehirleri örneği. Journal of tourism and Gastronomy studies, 6(4), 933-952. Doi: 10.21325/jotags.2018.342
Akdu, S. (2018). Kültür turizminde yeni bir yönelim: yaratıcı turizm. Sezerel, H. ve Akdu, U. (Ed.), Güncel Turizm Eğilimleri (s. 103-133). Nobel Yayınevi.
Akkuş, Ç., & Yordam, S. (2020). Kastamonu yemek kültürünün Unesco yaratıcı şehirler ağı kriterleri kapsamında. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(2), 915-936. Doi: 10.21325/jotags.2020.587
Alyakut, Ö., & Akpulat , N.A. ( 2020). Kültür turizmi ekseninde yaratıcı turizm. Pegem Akademi.
Arcos-Pumarola, J. (2019). Assessing literary heritage policies in the context of creative cities. Journal of Spatial and Organizational Dynamics, 7(4), 275-290.
Arınç, K. (2017). UNESCO Yaratıcı kentler ağı için bir öneri: Bitlis gastronomi kenti. Electronic Turkish Studies, 12(29), 87-106. Doi: http://dx.doi.org/10.7827
Balcı, U., & Dilek, E.S., (2021). “Edebiyat turizmi (kavramlar-türler-örnekler)”. Detay Yayıncılık.
Bowen, H., Moesen, W., & Sleuwaegen, L. (2006). A composite index of the creative economy with application to regional best practices. Vlerick Leuven Gent Management School, Vlerick Leuven Gent Management School Working Paper Series.
Brouillette, S. (2020). UNESCO ve edebiyatın kaderi. Stanford Üniversitesi Yayınları.
Busby, G., & Klug, J. (2001). Movie-induced tourism: The challenge of measurement and other issues. Journal of vacation marketing, 7(4), 316-332. Doi: 10.1177/135676670100700403
Bütün, S., & Önçel, S. (2019). Comparatıve content analysıs of the websıtes of gastronomy cıtıes rewarded by unesco creatıve cıtıes network. GeoJournal of Tourism and Geosites, 26 (3), 831–848. Doi: 10.30892/gtg.26313-401
Cunningham, S. D. (2002). “From cultural to creative ındustries: theory, ındustry, and policy ımplications”, Media International Australia Incorporating Culture and Policy: Quarterly Journal of Media Research and Resources, 102(1), 54-65.
DOĞAKA. (2020). Kahramanmaraş il turizm stratejisi ve eylem planı (2020 – 2024). Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı.
Durmaz, B., Yigitcanlar, T., & Velibeyoglu, K. (2008) Creative cities and the film ındustry: Antalya's Transition to a Eurasian Film Centre. The Open Urban Studies Journal, 1. 1-10. Doi: 10.2174/1874942900801010001
Gedik, S. (2020). Kahramanmaraş’tan Türk diline ve edebiyatına yansımalar. Millî mücadelenin yüzüncü yılında Kahramanmaraş, Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları.
Goldberg-Miller, S., & Heimlich, J. (2017). Creatives' expectations: The role of supercreatives in cultural district development. Cities. 62. 120-130. https://doi.org/10.1016/j.cities.2016.12.011
Gürbüz, S., Serçek, G. Ö., & Toprak, L. (2017). Mardin’in Unesco yaratıcı şehirler ağında “gastronomi kenti” olabilirliğine ilişkin paydaş görüşleri. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(1), 124-136. Doi: 10.21325/jotags.2017.63
Hatunoğlu, H. (2021). Adana’nın UNESCO yaratıcı şehirler ağı kapsamında “gastronomi kenti” olabilirliğine ilişkin paydaş görüşleri ve geleceğe yönelik öneriler (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kastamonu Üniversitesi.
Irmak, Y. (2020). Kahramanmaraş âşıklık geleneği ve yedi büyük ozan. Millî mücadelenin yüzüncü yılında Kahramanmaraş, Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları.
Ivanovici, M., & Mândruleanu, A. (2009). Creatıve Economy's Gauges. Romanıa's Case. Management & Marketing, 4(2).
İflazoğlu, N. (2019). UNESCO Gastronomi ̇şehı̇rlerı̇nde gastronomı̇turizmi ̇ ve yeni ̇ yiyecek deneme korkusu (Food Neophobıa): Hatay ve Gaziantep Örneği ̇(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mersin Üniversitesi.
Kacerauskas, T. (2015). “The Indices of Creative Cities: The Global and Local Aspects”. European Journal of Social Sciences Education and Research, 4(1), pp. 95-100. Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi (2020). https://kahramanmaras.bel.tr/ (Erişim Tarihi: 12.08.2020).
Karademir, N. (2021a). Kahramanmaraş’ta coğrafi bir mekân: edebiyat mahfilleri. MECMUA - Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi ISSN: 2587-1811 Yıl: 6, Sayı: 12, Sayfa: 238-251. https://doi.org/10.32579/mecmua.973110
Karademir, N. (2021b). Andırın’ın yavaş şehir (cittaslow) potansiyelinin belirlenmesine yönelik bir araştırma, Sosyal, Beşerî ve İdari Bilimler Dergisi, 4(12): 1223-1244. Doi:10.26677/TR1010.2021.903
Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2007).Türkiye turizm stratejisi 2023 ve eylem planı 2007-2013. Kültür ve Turizm Bakanlığı.
Landry, C. (2012). The creative city: A toolkit for urban innovators. Routledge Yayınevi.
Namyślak, B. (2014). Cooperation and forming networks of creative cities: Polish Experiences. European Planning Studies, 22(11), 2411-2427. https://doi.org/10.1080/09654313.2013.843652
Özdemir, N. (2017). Kültür bilimi ve yönetimi. Grafiker Yayınları.
Özdemir, N., & Ozdemir, E. (2020). Yaratıcı kentler ve yaşayan kültür. Uluslararası Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, 3(4), 2-23. https://dergipark.org.tr/tr/pub/uhad/issue/54670/744777
Poyraz, Y. (2020). Köklü bir muhit olarak Maraş. Millî mücadelenin yüzüncü yılında Kahramanmaraş, Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları.
Richards, G., & Marques, L. (2012). Exploring creative tourism: Editors Introduction. Journal of Tourism Consumption and Practice, 4(2), 1-11.
Rosi, Mauro (2014). Branding or sharing ?: The dialectics of labeling and cooperation in the UNESCO Creative Cities Network. City, Culture and Society, 5(2), 107-110. https://doi.org/10.1016/j.ccs.2014.05.002
Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2013) Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı, strateji ve bütçe başkanlığı, Onuncu Kalkınma Planı (2013-2018). Kalkınma Bakanlığı.
Somuncu, S. (2020). Cumhuriyet döneminde Kahramanmaraş’ın özgül edebi birikimi. Millî mücadelenin yüzüncü yılında Kahramanmaraş, Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları.
Şahin, E., & Ünlüönen, K. (2021). Adana’nın Unesco yaratıcı şehirler ağı gastronomi teması kapsamında değerlendirilmesi, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 9(2), 1204-1231. Doi:10.21325/jotags.2021.836
Şen, Ö. (2022). The creativity function of provinces: An assessment for the provinces of Turkey. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 45, 266-285. http://dx.doi.org/10.32003/igge.973595
Tan, S. K., Kung, S. F., & Luh, D. B. (2013). A model of ‘creative experience’in creative tourism. Annals of Tourism Research, 41, 153-174. 10.1016/j.annals.2012.12.002
TÜİK, (Türkiye İstatistik Kurumu), (2021). https://www.tuik.gov.tr/. (Erişim Tarihi: 19.12.2021).
URBACT. (2011). Creative-based strategies in small and medium-sized cities: guidelines for local authorities, INTELI, http://urbact.eu/sites/default/files/import/Projects/Creative_Clusters/documents_media/ URBACTCreativeClusters_TAP_INTELI_Final_01.pdf, Erişim Tarihi: 28.01.2022
URL-1: http: //en.unesco.org/creative-cities/home (Erişim Tarihi: 07.09.2021).
URL-2 https://en.unesco.org/creative-cities/content/annual-conferences (Erişim Tarihi: 08.04.2021).
URL-3: https://en.unesco.org/creative-cities/content/use-logo (Erişim Tarihi: 15.07.2021).
URL-4: https://www.unesco.org.tr/ (Erişim Tarihi: 18.09.2021).
URL-5: https://www.cityofliterature.com.au/ (Erişim Tarihi: 23.11.2021).
URL-6: https://en.unesco.org/creative-cities/Edinburg (Erişim Tarihi: 13.10.2021).
URL-7 https://en.unesco.org/creative-cities/Nottingham (Erişim Tarihi: 25.09.2021).
URL-8: https://en.unesco.org/creative-cities/Iowa (Erişim Tarihi: 20.09.2021).
URL-9: https://en.unesco.org/creative-cities/Dublin (Erişim Tarihi: 15.12.2021).
URL-10: https://en.unesco.org/creative-cities/Reykjavik (Erişim Tarihi: 04.11.2021).
URL-11-https://en.unesco.org/creative-cities/Bucheon (Erişim Tarihi: 09.12.2021).
URL-12-https://en.unesco.org/creative-cities/obidos (Erişim Tarihi: 01.05.2021).
URL-13-https://en.unesco.org/creative-cities/Ulyanovsk (Erişim Tarihi: 11.10.2021).
URL-14-https://www.aa.com.tr/tr/kultur-sanat/unesco-turkiye-milli-komisyonu-baskani-oguz-edebiyatiyla kahramanmaras-zengin-bir-yer/1215962 (Erişim Tarihi: 03.11.2021).
(URL-15). https://www.trt1.com.tr/arsiv/yedi-guzel-adam (Erişim Tarihi: 02.06.2021).
(URL-16).https://www.haberler.com/kahramanmaras-kurgu-ve-gercek-belgesel-filmi-14617002-haberi/ (Erişim Tarihi: 05.10.2021).
Yalçınkaya, P. (2018). Çanakkale’nin UNESCO yaratıcı şehirler ağı gastronomi teması kapsamında potansiyelinin değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2003). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık