Hatice Vatansever BAYRAKTAR, Seda ARDIÇ ÇİLLER

ÖĞRETMENLERİN ÖRGÜTSEL AİDİYET DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Bu araştırmanın temel amacı farklı kademe ve branşlarda görev yapan öğretmenlerin örgütselaidiyet düzeylerinin incelenmesi ve konunun çeşitli değişkenler açısından anlamlı bir farklılıkoluşturup oluşturmadığını incelemektir. Araştırma betimsel tarama modeliyle gerçekleştirilmiştir.Bu çalışmanın evreni 2021-2022 eğitim öğretim yılı İstanbul ili Avrupa yakasında bulunan devlete ait resmi ilkokul, resmi ortaokul, resmi mesleki ve teknik Anadolu lisesi, resmi çok programlıAnadolu, resmi Anadolu lisesi, resmi fen lisesi kademelerinin herhangi birinde görev yapan sınıföğretmenleri, ilkokul branş öğretmenleri, ortaokul branş öğretmenleri, lise kültür öğretmenleri velise meslek öğretmenlerinden oluşmaktadır. Örneklem ise İstanbul ili Avrupa yakası Bakırköy,Küçükçekmece, Esenler ve Bağcılar ilçelerinde yukarıda sayılan farklı kademe ve branşlarda görevlibasit örneklem seçme yöntemiyle belirlenmiş 312 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmakapsamındaki veriler demografik bilgi formu ve Mesleki Aidiyet Ölçeği kullanılarak elde edilmiştir. Formlar aracılığıyla elde edilen veriler SPSS 21 programıyla analiz edilerek aritmetik ortalama vestandartsapma değerleri hesaplanmıştır. Örneklemi oluşturan katılımcılara ait demografik verilerinfrekans ve yüzde değerleri hesaplanmıştır. Veriler incelenirken normal dağılım göstermeyen puanların dönüşümleri yapılarak parametrik testlerden yararlanılmış, bağımsız iki örneklem t testi,ANOVA testi, LSD post hoc testi ve Pearson korelasyon testinden yararlanılmıştır. Verilerin analizi sonucunda öğretmenlerin mesleki aidiyet düzeylerinin yüksek seviyede olduğu görülmüştür. Yaş, aynı kurumda çalışma süresi, öğrenim durumu, medeni durum, branş değişkeni puanlarına göre anlamlı farklılıklar elde edilmiştir. Katılımcıların örgütsel aidiyet düzeylerine yönelik algılarının cinsiyet, mezun olunan fakülte, görev yapılan okul kademesi, meslekteki toplam hizmet süresine göre değişmediği tespit edilmiştir.

EXAMINATION OF TEACHERS’ ORGANIZATIONAL AFFILIATION LEVELS

The main purpose of this research is to examine the organizational belonging levels of teachers working in different levels and branches and to examine whether the subject creates a significant difference in terms of various variables. The research was carried out with a descriptive survey model. The population of this study; Classroom teachers, primary school branch teachers, who work in any of the public primary school, official secondary school, official vocational and technical Anatolian high school, official multi-program Anatolian, official Anatolian high school, official science high school in the European side of Istanbul in the 2021-2022 academic year, consists of secondary school branch teachers, high school culture teachers and high school vocational teachers; The sample consists of 312 teachers who work in different levels and branches listed above in Bakırköy, Küçükçekmece, Esenler and Bağcılar districts on the European side of Istanbul, determined by the simple sampling method. The data within the scope of the research were obtained by using the demographic information form and the Occupational Belonging Scale. The data obtained through the forms were analyzed with the SPSS 21 program and the arithmetic mean and standard deviation values were calculated. The frequency and percentage values of demographic data of the participants forming the sample were calculated. While analyzing the data, parametric tests were used by making transformations of non-normally distributed scores, independent two-sample t-test, ANOVA test, LSD post hoc test and Pearson correlation test were used. As a result of the analysis of the data, it was seen that the professional belonging levels of the teachers were at a high level. Significant differences were obtained according to age, working time in the same institution, educational status, marital status, and branch variable scores. It has been seen that the professional management belonging of the groups over 40 years old, the professional organization belonging of the undergraduate graduates, the professional management belonging scores of the married teachers compared to single teachers, the professional organization belonging scores of the teachers from different branches participating in the study are significantly higher than the high school vocational teachers. It has been determined that the perceptions of the participants about the organizational belonging levels do not change according to gender, faculty graduated, school level, and the total service period in the profession.

PDF

___

Altunkaya, G. (2019). Motivasyon ve örgütsel aidiyet ilişkisi: Batman Üniversitesinde bir araştırma. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Batman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Atmaca, T. (2021). Öğretmenlerin örgütsel sessizlik davranışları ve örgütsel özdeşleşmeleri arasındaki ilişki. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 11(1), 367-389.
Bağcıoğlu, Z. (2017). Çalışanlarda motivasyon ve örgütsel bağlılık. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Balay, R. (2000). Özel ve resmi liselerde yönetici ve öğretmenlerin örgütsel bağlılığı. [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Balçık, E. (2018). Örgüt kültürü, psikolojik güçlendirme ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkiler. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Beck, K., & Wilson, C., (2000). Development of affective organizational commitment: a cross- sequential examination of change with tenure. Journal of Vocational Behavior, 56 (1), 114-136.
Becker, H. S. (1960). Notes on the concept of commitment. American Journal of Sociology, 66(1), 32-42.
Buckho, A. A. Weinzimmer, L. G. Ve Sergeyev, A. V. (1998). Effects of cultural context on the antecedents, correlates and consequences of organizatıonal commintment: a study of Russian workers, Journel of Business Research, 43(3), 109–116. https://doi.org/10.1016/S0148-2963(97)00182-3
Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (14. Baskı). Pegem Akademi.
Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Demirel, F., Karadeniz, Ş., & Çakmak, E. K. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri (19. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
Cohen, A. (1992). Antecedents of organizational commitment across occupational groups: A meta analysis.Journal of Organizational Behavior, 13(6), 539-554.
Çağlar, Ç. (2013). Okulların akademik iyimserlik düzeyinin öğretmenlerin örgütsel bağlılığı üzerindeki etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 260-273.
Dağlı, A., & Gençdal, G. (2018). Öğretmenlerin örgütsel bağlılığa ilişkin algılarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Electronic Journal of Education Sciences, 7(14), 164-175.
Dere, G., Kılıç, E. (2016). Aidiyet perspektifinden çatışma yönetimi üzerine kuramsal bir çalışma. Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, 26(2), 127-154.
Dönmez, E. (2018). Okul müdürlerinin örgütsel yenilik yönetimi davranış düzeyi ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Erdem, F. & İşbaşı Özen, J. (2001). Eğitim kurumlarında örgüt kültürü ve öğrenci alt kültürünün algılamaları. Akdeniz İİBF Dergisi, 1(1), 33-57.
Güler, G., Çıkrıkçı, R. N., & Akçay, P. (2020). Öğretmenlerin etkili okul algıları ve mesleki aidiyet düzeyleri arasındaki ilişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(3), 1499-1511.
Güney, S., (2011), Örgütsel davranış. Nobel Yayınevi, 1.Basım. İbicioğlu, H. (2000). Örgütsel bağlılıkta paradigmatik uyumun yeri, Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 15(1). 13-22
İlişen, E. (2017). Öğretmenlerin örgütsel destek algıları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
İnce, M., Gül, H. (2005). Yönetimde yeni bir paradigma örgütsel bağlılık. Çizgi Kitabevi. İstanbul MEM. (2021, Kasım). http://www.meb.gov.tr/baglantilar/okullar/index.php?ILKODU=34
Kanter, R.M. (1968). Commitment and social organization: a study of commitment mechanisms in utopian communities. American Sociological Review. 33(4), 499-517.
Kaplan, V. (2020). Öğretmenlerin kişilik özellikleri ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin bazı değişkenlere göre incelenmesi (Kayseri ili örneği). [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Karayağız, K. (2018). İlkokul öğretmenlerinin kurumsal aidiyet algısı ve mesleki yeterlilik algısı arasındaki ilişkinin incelenmesi, [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Yeditepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Kaya, A., Balay, R., & Tınaz, S. (2014). Yönetici ve öğretmenlerin yönetsel etkililik ve örgütsel bağlılık algıları arasındaki ilişki. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(2), 79-97.
Keskin, R., & Pakdemirli, M. N. (2016). Mesleki aidiyet ölçeği: bir ölçek geliştirme, geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Journal of International Social Research, 9(43). 2580-2587.
Kolay, A. (2012). Endüstri meslek liselerinde görev yapan öğretmenlerin örgütsel sessizlik ve örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kurşunoğlu, A., Bakay, E. & Tanrıöğen, A. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeyleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28), 101-115.
Meyer, J. P. ve Allen N.J. (1991). “A three - component conceptualization of organizational commitment”. Human Resources Management Review, 1, 61-89.
Newton, L. A., Shore, L.M. (1992). A model of union membership: ınstrumentality, commitment, and opposition. Academy of Management Review. 17(2), 275-298.
Norşenli, F. (2021). Öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerinin incelenmesi. [Yayınlanmamış Doktora Tezi].Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Olıver, N. (1990). Work reward, work values and organizational commitment in an employee-owned firm: Evidence from the U. K. Human Relations, 43( 6), 513-526.
O’Reılly, C., & Caldwell, D. F. (1981). The commitment and job tenure of new employees: Some evidence of postdecisional justification. Administrative Science Quarterly, 26(4), 597-616.
O’Reilly, C., A, (1989), Corporations, culture, and commitment: motivation and social control in organizations, California Management Review, 31(4), 9-25.
Öztaş, S. (2010). Kadrolu, sözleşmeli ve ücretli statüye göre öğretmenlerin mesleki aidiyet duygusunun değerlendirilmesi (Antalya ili, Alanya ilçesi ilköğretim okulları örneği). [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Özyavuz, M. V. (2021). Öğretmenlerin duygusal zeka ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Sabahattin Zaim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
Penley, L.E., Gould, S. (1988). Etzioni's model of organizational ınvolvement: A perspective for understanding commitment to organizations. Journal of Organizational Behavior, 9, 43-59.
Senter, J. L. & Martin, J. E. (2007). Factors affecting the turnover of different groups of part-time workers, Journal Of Vocational Behavior, 71(1). 45-68.
Sevinç, İ., & Şahin, A. (2012). Kamu çalışanlarının örgütsel bağlılığı: karşılaştırmalı bir çalışma. Maliye Dergisi, 162, 266-281.
Sönmez, M. (2016). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin örgütsel bağlılıklarının çeşitli değişkenler açısında incelenmesi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Bahçeşehir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Stamper, C. L., Masterson, S. S. ve Knapp, J. (2009). A typology of organizational membership: Understanding differentmembership relationships through the lens of social exchange. Management and Organization Review, 5(3), 303-328.
Suliman, A. & Iles, P. (2000). Is continuance commitment beneficial to organizations? Commitment-performence relationship: a New Look. Jounal of Managerial Psychology, 15 (5), 407-426.
Uyguç, N., & Çımrın, D. (2004). DEÜ araştırma ve uygulama hastanesi merkez laboratuarı çalışanlarının örgüte bağlılıklarını ve işten ayrılma niyetlerini etkileyen faktörler. Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 19(1), 91–99.
Yaşa, R. (2018). Liselerde görev yapan öğretmenlerin görüşlerine göre örgütsel özdeşleşme ile örgütsel muhalefet arasındaki ilişki, [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yiğitel, S. (2014). Öğretmen ve akademisyenlerin algıladıkları liderlik tarzları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Zeyrek, A. O. (2008). Millî Eğitim Bakanlığı 2005 öğretmenlik kariyer basamakları yükselme sınavında öğretmenlerin başarı durumları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi (İstanbul örneği). [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.