ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNE GÖRE ÖRGÜN EĞİTİM VE YAŞAM BOYU ÖĞRENME SÜRECİNDE ÇEVRE EĞİTİMİ
Öğretmenlerin örgün eğitimde uygulanan ve yaşam boyu öğrenme sürecinde uygulanması gereken çevre eğitimine ilişkin görüşlerinin belirlenmesi bu araştırmanın amacını oluşturmaktadır. Araştırma nitel veri toplama yöntemlerinden görüşme tekniği ile yapılmıştı r. Yapılandırılmış görüşme formu ile amaçlı örnekleme yöntemiyle seçilmiş, Sakarya ilindeki anaokulu, ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan 20 öğretmenle görüşmeler yapılmıştır. Görüşmelerden elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle çözümlenmişt ir ve şu sonuçlar elde edilmiştir: 1 - Öğretmenlerin Türkiye’de en önemli gördükleri çevre sorunu çarpık kentleşmedir. 2 - Öğretmenler çevre sorunlarının çözümünde en etkili kurumun belediyeler, en etkili kuruluşun sivil toplum kuruluşları ve en etkili olabi lecek kişilerin ise politikacılar olduğunu belirtmişlerdir. 3 - Çevre eğitimini en iyi okulların verebileceğini ifade etmişlerdir. 4 - Öğretmenlere göre okullarda uygulanan/uygulanması öngörülen çevre eğitimi yeterli bulunmamaktadır. 5 - Öğretmenlerin çoğunlu ğu, kendi branşlarında yer alan çevre eğitimi ile ilgili kazanımların yeterli olmadığı görüşündedir. Bununla birlikte kazanımların kısmen uygulandığı ya da hiç uygulanmadığı ifade edilmiştir. Kazanımların uygulanmasında kullanılan yöntem/teknik/etkinlikler içerisinde ilk sırada gezi - gözlem, ikinci sırada proje ve üçüncü sırada anlatım yöntemi tercih edilmektedir. Kazanımların uygulanmasında karşılaşılan sorunların başında kazanımların yaparak - yaşayarak öğrenmeye dönük olmaması gelmektedir. 6 - Öğretmenlerin y arısından fazlası, yaşamımız boyunca muhtaç olduğumuz çevrenin korunması için çevre eğitiminin yaşam boyu öğrenme kapsamında uygulanmasının gerekli olduğu görüşündedir.
ENVIRONMENTAL EDUCATION IN FORMAL EDUCATION AND LIFELONG LEARNING ACCORDING TO TEACHERS’ VIEWS
Detecting teachers’ opinions on the environmental education, which is applied in formaleducation and should be applied in lifelong learning process, generates the aim of the study. Thestudy was made with interview technique, which is one of the qualitative data collectionmethods. Interviews were made by using structured interview form with 20 teachers, who areselected by purposeful sampling method, from kindergartens, primary schools, middle schoolsand high schools in Sakarya province. The obtained data by interviews were analyzed withdescriptive analysis. According to the interviews made with teachers, the results of the researchare: 1- The most important environmental issue in Turkey is irregular urbanization 2-Municipalities are the most efficient institutions, non-governmental organizations are the mostefficient organizations and politicians are the most efficient persons in solving the environmentalissues, 3- The best environmental education can be provided by schools. 4- The applied/plannedenvironmental education is not sufficient. 5- Learning outcomes related with environmentaleducation in their own branches are insufficient. In addition to this, the outcomes are appliedpartly or never. The most preferred method is travel-observation, the second one is project andthe third one is narration in the method/ technique/activities, which are used to apply thelearning outcomes. Being not directed to learning by practicing and experience is the leadingencountered problem while practicing the learning outcomes. 6- Environmental education shouldbe applied in lifelong learning process to protect the environment that is needed throughout life.
___
- Akınoğlu O. ve Sarı A. (2009). “İlköğretim Programlarında Çevre Eğitimi”. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim
Bilimleri Dergisi, 30: 5-29.
- Barratt S. R. (2006). “Meeting Lifelong Learning Needs By Distance: Teaching E-Clean Technology”. Journal of
Cleaner Production, 14: 906-915. doi:10.1016/j.jclepro.2005.11.050
- Çavuş, A. (2013). Ortaokul 7.Sınıf Fen Ve Teknoloji Dersinin Çevre Eğitimi Açısından Etkililiğine İlişkin Öğretmen
Görüşlerinin Değerlendirilmesi (Bingöl İli Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi,
Malatya.
- Erten, S. (2004). “Çevre Eğitimi Ve Çevre Bilinci Nedir, Çevre Eğitimi Nasıl Olmalıdır?”. Çevre ve İnsan Dergisi,
65(66): 1-13.
- Ilgar R. (2007). “Çevre Eğitiminde Yaygın Eğitimin Rolü Ve Önemi”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Dergisi, 23: 38-50.
- Glesne, C. (2012). Becoming Qualitative Researchers-Nitel Araştırmaya Giriş. Çev., P. Yalçınoğlu ve A. Ersoy.
Ankara: Anı Yayıncılık.
- Gülay, H. ve Ekici, G. (2010). “MEB Okul Öncesi Eğitim Programının Çevre Eğitimi Açısından Analizi”. Türk Fen
Eğitimi Dergisi, 7(1): 74-84.
- Güven, E. (2014). “Fen ve Teknoloji Öğretmen Ve Öğretmen Adaylarının Çevre Eğitimine İlişkin Metaforik
Algıları”. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(3): 26-37.
- Kahyaoğlu, M. (2009). Öğretmen Adaylarının Fen Ve Teknoloji Dersinde Çevresel Problemlerin Öğretimine
Yönelik Bakış Açıları, Hazır Bulunuşlukları Ve Öz-Yeterliliklerinin Belirlenmesi. Mehmet Akif Ersoy
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(17): 28- 40.
- MEB, (2015). Ortaokul Çevre Eğitimi Dersi Öğretim Programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye
Kurulu Başkanlığı.
- Ogelman H. G. ve Güngör H. (2015). “Türkiye’deki Okul Öncesi Dönem Çevre Eğitimi Çalışmalarının İncelenmesi:
2000-2014 Yılları Arasındaki Tezlerin Ve Makalelerin İncelenmesi”. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(32): 180-194.
- Özbuğutu, E., Karahan, S. ve Tan, Ç. (2014). “Çevre Eğitimi Ve Alternatif Yöntemler-Literatür Taraması”.
Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(25): 393-408.
- Özmen, H. ve Özdemir, S. (2016). “Fen ve Teknoloji Öğretmen Adaylarının Çevre Eğitimine Yönelik
Düşüncelerinin Tespiti”. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(4): 1691-1712.
- Öztürk T. ve Öztürk F. Z. (2015). “Öğretmen Adaylarının Çevre Ve Çevre Eğitimi İle İlgili Görüşleri”. Balıkesir
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(33): 115-132.
- Öztürk T. ve Öztürk F. Z. (2016). “Sosyal Bilgiler Öğretim Programının Çevre Eğitimi Açısından Analizi”.
Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(3): 1533-1550.
- Sever, R. ve Samancı, O. (2002). “İlköğretimde Çevre Eğitimi”. Doğu Coğrafya Dergisi, 7: 153-163.
- Soni, S. (2012). “Lifelong Learning - Education and Training: Knowing to Manage The Territory, Protect The
Environment, Evaluate The Cultural Heritage”, FIG Working Week 6-10 May, Rome, Italy.
- Tanrıverdi B. (2009). “Sürdürülebilir Çevre Eğitimi Açısından İlköğretim Programlarının Değerlendirilmesi”.
Eğitim ve Bilim, 34(151): 89-103.
- Tekkeşin N. (2012). Sivil Toplum Örgütleri İle Çevre Ve Orman Bakanlığı’nın Düzenlediği Çevre İçin Halk Eğitimi
Etkinlikleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
- Tüysüzoğlu, B. (2005). Yeşil Kutu Projesi Türkiye’de Çevre Eğitimi Ve Sürdürülebilir Kalkınma İçin Eğitim Ön
Araştırma Raporu. 17 Nisan 2017 tarihinde http://www.yesilkutu.net adresinden alınmıştır.
- Uzun, N. ve Sağlam, N. (2007). “Orta Öğretimde Çevre Eğitimi Ve Öğretmenlerin Çevre Eğitimi Programları
Hakkındaki Görüşleri”. Eurasian Journal of Educational Research, 26: 176-187.
- Yangın S. ve Filik-İşçen C. (2013). “Çevre Eğitimi: Mevcut Durum Ve Yaşanan Sorunlar (Recep Tayyip Erdoğan
Üniversitesi Ve Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Örneği)”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(46): 131-
150.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (9. Baskı). Ankara: Seçkin
Yayıncılık.