İŞ GÜVENLİĞİ ALANINDA MESLEKİ İLGİ ve OLUMLU GELECEK BEKLENTİSİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Bu çalışmada ciddi sorumluluk ve görevlerin verildiği, aynı zamanda zorlu ve yorucu bir iş temposunda çalışmak durumunda kalan iş güvenliği uzmanı olacak üniversite öğrencileri ve mezunlarından oluşan 188 katılımcıdan oluşan örneklem grubuna uygulanan ankette, mesleki ilgi ve olumlu gelecek beklentisi arasındaki ilişki ile mesleki ilginin olumlu gelecek beklentisine yordayıcılığı araştırılmaktadır. Üç bölümden oluşan ankette; birinci bölüm demografik özelliklere ilişkin sorulardan oluşurken, ikinci bölümde Kaysi (2021) tarafından geliştirilmiş olan 19 önermenin ve 4 alt boyutun olduğu ‘’Mesleki İlgi Ölçeği’’, son bölümde ise İmamoğlu’nun (2001) geliştirdiği 5 maddelik ve tek boyut olan ‘’Olumlu gelecek beklentisi ölçeği’’ne yer verilmiştir. SPSS 25.0 istatistik paket programı kullanılarak gerçekleştirilen istatistiksel analizlerde mesleki ilgi ve olumlu gelecek beklentisi puanları arasındaki ilişkileri incelemek için ise Pearson Korelasyon katsayıları hesaplanmıştır. Mesleki ilgi bileşenlerinin olumlu gelecek beklentisi üzerindeki yordama gücünü belirlemek için çoklu doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, Mesleki ilgi ölçeği toplam puanları arttıkça olumlu geçek beklentisi puanları da artış göstermiştir. Mesleki hazır bulunuşluk, meslek seçim farkındalığı ve mesleğini başkalarına önerme olumlu gelecek beklentisini pozitif yönde yordamaktadır.

EXAMINING THE RELATIONSHIP BETWEEN PROFESSIONAL INTEREST AND POSITIVE FUTURE EXPECTATION IN THE OCCUPATIONAL SAFETY FIELD

This study investigates the relationship between professional interest and positive future expectation, as well as the prediction of professional interest on positive future expectation through the questionnaire administered to a sample group of 188 participants, who are students and graduates, all of whom will be occupational safety specialist with significant responsibilities and duties, and who will have to work under intense challenging and exhausting work pressure. The questionnaire consists of three sections: the first section consists of questions about demographic characteristics, the second section includes “Professional Interest Scale” developed by Kaysi (2021), which consists of 19 items and 4 dimensions, and last section includes “Positive Future Expectation Scale” developed by İmamoğlu & Edwards (2007), which consists of 5 items and one dimension. In the statistical analyses performed using the SPSS 25.0 statistical package program, Pearson Correlation coefficients were computed to examine the associations between the professional interest and the positive future expectations scores. The predictive power of professional interest components on positive future expectation was determined using multiple linear regression analysis. Analysis results show that positive future expectation scores increased as the total scores of the professional interest scale increased. Future expectations are positively predicted by occupational readiness, awareness of one’s choice of profession, and suggesting one’s profession to others.

PDF

___

6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, Resmi Gazete, S: 28339, 30.06.2012.
Aslan, M. & Uğraş, S. (2021). The Relationship Between the Anxiety About Finding A Job and the Career Beliefs of the Sports Management Department Students, International Journal of Education Technology and Scientific Researches, 6(15), pp. 1149-1178.
Atli, A., & Keldal, G. (2017). Mesleki Kişilik Tipleri Envanterinin Geliştirilmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Vol. 18 Issue 1, p73-93. https://doi.org/10.17494/ogusbd.330743
Boerchi, D., & Magnano, P. (2015). Iconographic professional interest inventory (3IP): A new validation. Europe’s Journal of Psychology, 11 (4), 571-596. DOI: 10.5964/ejop.v11i4.927
Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pagem Yayınları. Csikszentmihalyi, M., & Schneider, B. (2000). Becoming adult: How teenagers prepare for the world of work. Basic Books.
Dewey, J. (1913). Interest and effort in education. Houghton, Mifflin and Company.
Ehrhart, K. H., & Makransky, G. (2007). Testing vocational interests and personality as predictors of person– vacation and person–job fit. Journal of Career Assessment, 15, pp. 206-226. DOI: 10.1177/1069 072706298105
Frank, L. K. (1939). Time perspectives. Journal of Social Philosophy, 4, 293-312
Furnham, A. (2001). Vocational preference and P–O fit: reflections on Holland’s theory of vocational choice. Applied Psychology, 50 (2001), pp. 5-29. https://psycnet.apa.org/doi/10.1111/1464-0597.00046
Guennoc, F., Chauvin, C., & Le Coze, J. C. (2019). The Activities of Occupational Health and Safety Specialists In A High-Risk Industry. Safety Science. 112. 71-80. doi: 10.1016/j.ssci.2018.10.004
Guthrie, W., & Herman, A. (1982). Vocational maturity and its relationship to Holland’s Theory of Vocational Choice. Journal of Vocational Behaviour, pp.196-205. https://psycnet.apa.org/doi/10.1016/0001- 8791(82)90029-X
Güleri, M. (1999), İşçi ve üniversiteli gençliğin gelecek beklentileri ile kötümserlik iyimserlik düzeyleri (III. Sosyal Psikiyatri Sempozyumunda sunulan bildiri), Ankara Üniversitesi Kriz Dergisi. pp.88.
Holland, J.L. (1985). Making Vocational Choices: A Theory of Vocational Personalities and Work Environments (2nd ed.), Prentice Hall, Englewood Cliffs, NJ (1985)
Israeli, N. (1930). Some aspects of the social psychology of futurism. Journal of Abnormal and Social Psychology, 25, 121-132. https://doi.org/10.1037/h0073258
İmamoğlu. E. O., & Edwards. A. G. (2007). Geleceğe ilişkin yönelimlerde benlik tipine bağlı farklılıklar (Self- related differences in future time orientations). Türk Psikoloji Dergisi, 22, pp.115-138
Johnson S. R. L., Blum R.W., & Cheng T. L. (2014). Future Orientation: A Construct with Implications for Adolescent Health and Wellbeing. International Journal of Adolescent Medicine and Health 26 (4), pp.459-468. doi: 10.1515/ijamh-2013-0333
Kalaycı, Ş. (2017). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (8. Baskı). Asil Yayın Dağıtım.
Krapp, A. (2002). An educational-psychological theory of interest and its relation to SDT. In E. L. Deci & R.M. Ryan (Eds.), The handbook of self-determination research pp. 405–427. Rochester: University of Rochester Press.
Krapp, A., Hidi, S., & Renninger, K. A. (1992). The Role of Interest in Learning and Development, Erlbaum, Hillsdale, NJ, pp. 3–25.
Lewalter, D., & Krapp, A. (2004). The Role of Contextual Conditions of Vocational Education for Motivational Orientations and Emotional Experiences. European Psychologist, 9(4), pp.210–221. https://doi.org/10.1027/1016-9040.9.4.210
Lewin, K. (1939). Field theory and experiment in social psychology: concepts and methods. The American Journal of Sociology, 44, pp.868-897.
Low, K. S. D., Yoon, M., Roberts, B. W., & Rounds, J. (2005). The Stability of Vocational Interests from Early Adolescence to Middle Adulthood: A Quantitative Review of Longitudinal Studies. Psychological Bulletin, 131(5), pp.713–737. DOI: 10.1037/0033-2909.131.5.713
MacLeod, A. K., & Byrne, A. (1996). Anxiety, depression, and the anticipation of future positive and negative experiences. Journal of Abnormal Psychology, 105(2), pp.286–289. https://doi.org/10.1037/0021- 843X.105.2.286
Mitchell, M. (1993). Situational interest: Its multifaceted structure in the secondary school mathematics classroom. Journal of Educational Psychology, 85(3), pp.424–436. https://doi.org/10.1037/0022- 0663.85.3.424
Nurmi, J., E. (2001). Navigating through adolescence: introduction. In J. E. Nurmi (Ed.), Navigating through adolescence. Routledge.
Polatcı, S., & Gültekin, Z. (2019). Meslek yüksekokulunda okuyorum seçtiğim mesleğe uygun muyum? Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(21), pp.384-396.
Seginer, R. (2003). Adolescent Future Orientation: An Integrated Cultural and Ecological Perspective. Online Readings in Psychology and Culture. 6(1). DOI: 10.9707/2307-0919.1056
Shobe, M., & Page-Adams, D. (2001). Assets, Future Orientation, and Well-Being: Exploring and Extending Sherraden’s Framework. Journal Of Sociology And Social Welfare 28 (3), pp.109-127.
Song, Z., & Chon, K. (2012). General self-efficacy’s effect on career choice goals via vocational interests and person–job fit: A mediation model. International Journal of Hospitality Management, 31(3), pp.798– 808. https://psycnet.apa.org/doi/10.1016/j.ijhm.2011.09.016
Su, R. (2012). The power of vocational interests and interest congruence in predicting career success. University of Illinois at Urbana-Champaign. ProQuest Dissertations Publishing, 3600736. http://hdl.handle.net/ 2142/34329
Super, D. E. (1974). Measuring Vocational Maturity for Counseling and Evaliation. American Personnel and Guidance Association.
Şanlı, K., & Saraç, T. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Gelecek Kaygısı. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(33), pp.227-242.
Şekerli, E. B., Taslak S. & Çetinel M. H. (2016). Mesleki Bağlılığın Çalışanların İhbarcılık Eğilimleri Üzerindeki Etkisinin İncelenmesine Yönelik Görgül Bir Çalışma, International Journal Of Eurasia Social Sciences, Vol: 7, Issue: 25, pp.1-21.
Şimşek, H. (2010). Güneydoğu Anadolu bölgesindeki lise öğrencilerinin sosyal bütünleşme düzeyleri ve gelecek beklentileri. (Proje Raporu. No. 109K300). TÜBİTAK.
Tatar, A. M. (2005). Öğretmen beklentisi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (2) . https://dergipark.org.tr/tr/pub/yyuefd/issue/13720/166070
Tinsley, H. (2006). A pig in a suit is still a pig: a comment on “modifying the C index for use with Holland codes of unequal length”. Journal of Career Assessment, 14 (2006), pp. 283-288
Tracey, T. J. G. (2001). The development of structure of interests in children: Setting the stage. Journal of Vocational Behavior, 59, pp.89–104. doi:.10.1006/jvbe.2000.1787
Tsabari, O., Tziner, A., & Meir, E. (2005). Updated meta-analysis of the relationship between congruence and satisfaction. Journal of Career Assessment, 13, pp. 216-232. https://doi.org/10.1177%2F106907270 4273165
Vroom, V.H. (1964). Work and motivation. Wiley.