IDIOMS IN THE HATEM’S DIVAN IN THE CONTEXT OF VALUES EDUCATION

The aim of this study is to classify and examine the idioms of Hatem’s divan according to value groups and types in values education context. In the study, one of the patterns of qualitative research method, culture analysis design was used. The scope of the work is composed of Hatem’s couplets containing idiomatic expressions. These couplets were examined according to Klages' (1984) value type classifications and Grimm and Horstmeyers’ (2003) values group categorization. When the data of the study were analyzed, the categorical content analysis technique was used. The obtained data are tabulated by percentage and frequency values. According to the findings of the study, it has been determined that the idioms of the couplets reflect values that provide social life %14,7, values that guarantee the continuity of society %4,3, hedonist values %16,6, values that provide individual development %7,4, hegemonic values %27,6, national values %0,6, abstract-universal values %28,8. The idioms also reflect the traditionalist %23,2, trusting %7,3, realist %13,4, hedonist %40,2, idealistic value %15,9 type as value type.

DEĞERLER EĞİTİMİ BAĞLAMINDA HÂTEM DİVANINDA DEYİMLER

Bu çalışmanın amacı değerler eğitimi bağlamında Hâtem divanındaki deyimlerin değer grupları ve tiplerine göre sınıflandırılması ve incelenmesidir. Çalışmada, nitel araştırma yönteminin desenlerinden biri olan kültür analizi deseni kullanılmıştır. Çalışmanı n kapsamını Hâtem divanındaki deyim içeren beyitler oluşturmaktadır. Bu beyitler Klages’in (1984) değer tipi ve Grimm ve Horstmeyer’in (2003) değer grupları tasniflerine göre incelenmiştir. Çalışmanın verileri analiz edilirken kategorisel içerik analizi te kniğinden yararlanılmıştır. Elde edilen veriler yüzde ve frekans değerleriyle tablolaştırılmıştır. Çalışmanın bulgularına göre Hâtem divanındaki deyimlerin toplumsal yaşamı sağlayan değerleri %14,7 , toplumun devamlılığını güvence altına alan değerleri %4,3 , hedonist değerleri %16,6 , bireysel gelişimi sağlayan değerleri %7,4, hegemonya değerlerini %27,6, ulusal değerleri %0,6, soyut - evrensel değerleri %28,8 oranında yansıttığı tespit edilmiştir. Ayrıca değer tipi olarak %23,2 gelenekçi, %7,3 tevekkülcü, %13,4 realist, %40,2 hedonist, %15,9 idealist değer tipini yansıtmaktadır

PDF

___

Adler, F. (1956). The Value Concept in Sociology. American Journal of Sociology, 62(3), 272-279.

Akbalık, H. (2015). Değerler Eğitimi Bağlamında Hacı Bektaş-ı Veli'nin Eserlerinde Yer Alan Eğitsel Unsurlar. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.

Akkaya, S. (2013). Mevlâna’nın Mensur Eserlerinde Değerler Eğitimi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.

Altun, F. T. (2010). Mevlana’nın Eserlerinde Dostluk ve Samimiyet Değerlerinin İşlenişi ve Eğitim Açısından Tahlili. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.

Avcı, N. (2007). Toplumsal Değerler ve Gençlik. Bir Değerler Sosyolojisi Denemesi. Ankara: Siyasal Kitabevi.

Başol, N. (2016). Osmanlı Dönemi Kadın Divan Şairlerinden Mihri Hatun Divanı’nın Söz Varlığı Unsurları ve Değerler Eğitimi Bağlamında İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Bulut, S. (2011). Atasözlerinin Değerler Eğitimindeki Yeri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.

Bursalı Mehmed Tâhir. (1311). Osmanlı Müellifleri. İstanbul: Matbaa-i Âmire.

Büyükbingöl Yağcı, A. (2012). Değerler Eğitimi Bağlamında Yusuf ile Züleyha Kıssası. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Fatîn Dâvud. (1271). Tezkire-i Hâtimetü’l-Eş’âr. İstanbul.

Fındıklılı İsmet Efendi. (1989). Tekmiletü’ş-Şakâyık Fî Hakk-ı Ehli’l-Hakâik. İstanbul: Çağrı Yayınları.

Fichter, J. (2009). Sosyoloji Nedir? Nilgün Çelebi (Çev.) Ankara: Anı Yayınları.

Güler, M. İ. (2015). Değerler Eğitimi Açısından Lutfiyye-i Vehbî. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.

Güngör, E. (2010). Değerler Psikolojisi Üzerine Araştırmalar. 4. Baskı, İstanbul: Ötüken Neşriyat.

Kolektif. (1987). Büyük Türk Klâsikleri. C. 6. İstanbul: Ötüken-Söğüt Yayınları.

Kalaça, H. (2013). Türk Atasözleriyle Değerler Eğitimi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Kale, N. (2007). “Nasıl Bir Değerler Eğitimi?” Değerler ve Eğitimi Uluslararası Sempozyumu (313-322). İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları.

Kırkkılıç, H. A. ve Varışoğlu, M. C. (2014). “Nabi'nin Hikemi Şiirlerinde Tematik Tasnif” Vefatının 300. Yılında Şair Nabi Sempozyumu (145-167). Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.

Komisyon. (1981). Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C.4. İstanbul: Dergâh Yayınları.

Köylü, M. (2007). “Küresel Bağlamda Değerler Eğitimine Duyulan İhtiyaç”. Değerler ve Eğitimi Uluslararası Sempozyumu (287-311). İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları.

MEB. (2009). Ortaöğretim (9, 10, 11, 12. Sınıflar) Türk Dili Ve Edebiyatı Öğretim Programı. Ankara.

Mehmed Süreyyâ. (1309). Sicill-i Osmânî. İstanbul: Matbaa-i Âmire.

Müstakimzâde Süleyman. (1368). Tuhfe-i Hattâtîn. İstanbul: Devlet Matbaası.

Özgökbel Bilis, P. (2011). Çizgi Filmlerde Temsil Edilen Toplumsal Değerler Sistemi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.

Râmiz. Âdâb-ı Zurefâ (El Yazması Eser). Süleymaniye Kütüphanesi Es’ad Efendi, Nr. 3873, V.30a-30b.

Rokeach, M. (1979). Understanding Human Values Individual and Societal. The Free Presssimon&Schuster: New York.

Sönmez, Ö. F. (2014). Atasözlerinin Sosyal Bilgiler Programındaki Değerler Açısından İncelenmesi. Zeitschrift Für Die Welt Der Turken / Journal Of World of Turks, 6(2), 101-115.

Şemseddin Sâmî. (1311). Kâmûsu’l-A’lâm. İstanbul: Mihran Matbaası.

Tepeli, Y. ve Arıcı, A. F. (2012). Lise Öğrencilerinin Atasözlerini Kavrama Düzeyleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2(2): 223-236.

Ulusoy, K. ve Dilmaç, B. (2016). Değerler Eğitimi. 4. Baskı, Ankara: PegemAkademi.

Varışoğlu, M. C. (1997). Hâtem: Hayatı, Edebî Şahsiyeti, Divanının Tenkitli Metni ve İncelemesi. Yayımlanmamış

Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Erzurum. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma. Ankara: Seçkin Yayıncılık.