Güney Marmara illeri hububat alanlarındaki süne (Eurygaster spp., Heteroptera, Scutelleridae) türleri ve mücadele durumu

Bu çalışmada, Güney Marmara illeri Bilecik, Bursa, Kocaeli, Sakarya ve Yalova’dan 2004 ve 2005 yıllarında toplam 94 köyün hububat alanından 1480 adet birey tanılanmış ve dört tür belirlenmiştir. Bu türlerden E. hottentota (F.) sadece Bursa’da, diğer üç tür ise sürvey yapılan tüm illerde saptanmıştır. E. integriceps Put. en düşük % 54.1 oranında Kocaeli’de saptanırken bu oran Yalova’da % 92.7 olmuştur. E. maura (L.) ve E. austriaca (Schrk.) en düşük Yalova’da sırasıyla % 2.7 ve % 4.6 oranlarında belirlenmişken aynı türler en yüksek değerlere % 23.7 ve %22.2 oranlarında Kocaeli’de ulaşmışlardır. Bölge genelinde bulunma oranları; E. integriceps Put., E. maura (L.), E. austriaca (Schrk.) ve E. hottentota (F.) için sırasıyla % 71.9, % 14.1, % 14.0 ve % 0.07 olarak belirlenmiştir. E. austriaca Kocaeli ve Yalova illeri ve E. integriceps ile E. hottentota ise Güney Marmara Bölgesi için yeni kayıt niteliğindedir. E. integriceps diğer süne türlerine oranla daha zararlı olup daha fazla yumurta bırakmaları, geniş alanlara yayılmaları ve de zarar şiddetlerinin fazla olması nedeniyle bölgede daha dikkatli izlenmesi gerekli bir türdür.

Anahtar Kelimeler:

Marmara Bölgesi, Eurygaster, Heteroptera, türler, Bursa (şehir)

Eurygaster (Heteroptera: Scutelleridae) species and the control in the cereal areas of south Marmara provinces

In this study, totally 1480 Eurygaster specimens were collected from 94 different areas of Bilecik, Bursa, Kocaeli, Sakarya and Yalova provinces from Marmara Region in 2004 and 2005. Four species were identified. While E. hottentota (F.) was determined only in Bursa province, E.integriceps Put., E. maura (L.) and E. austriaca (Schrk.) have been encountered in all provinces. E. integriceps Put. was determined in the ratios of minimum 54.1% in Kocaeli and maximum 92.7% in Yalova. E. maura (L.) and E. austriaca (Schrk.) were determined in the minimum ratios of 2.7% and 4.6% in Yalova and, in maximum ratios of 23.7% and 22.2% in Sakarya, respectively. In general, E. integriceps Put. was the dominant species with a ratio of 71.9%. E. maura (L.), E. austriaca (Schrk.) and E. hottentota (F.) followed it with 14.1%, 14.0% and 0.07%, respectively. While E. austriaca is new record for Kocaeli and Yalova provinces, E. integriceps and E. hottentota are new records for the South Marmara Region. E. integriceps is more dangerous species according to other sunn pest species because of its increased distribution, high fecundity and the severity of damage. That’s why, it must be followed carefully in the region.

Keywords:

Marmara Region, Eurygaster, Heteroptera, species, Bursa,

___

Abbas, H. 1990. Türkiye’deki Eurygaster Lap. (Heteroptera: Scutelleridae) Türleri Üzerinde Sistematik Araştırmalar. Yüksek Lisans Tezi (Basılmamış). Ege Üni. Fen Bilimleri Enst. Bitki Koruma Anabilim Dalı, Bornova, İzmir, 95s.
Altınayar, G. 1981. Orta Anadolu Bölgesi Tahıl Tarlalarındaki Böcek Faunasının Saptanması Üzerinde Çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni, 21 (2): 53–88.
Anonymous, 2001. Tarımsal Yapı ve Üretim İstatistikleri. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, Ankara.
Brown, E. S. and M. Eralp. 1962. The Distribution of the Species of Eurygaster Lap. (Hemiptera, Scutelleridae) in Middle East Countries. Ann. Mag. Nat. Hist., 13 (5): 65- 81.
Derin, A. ve H. Kavut. 1998. Ege Bölgesindeki Süne çalışmaları. Süne Entegre Mücadele, 6-9 Ocak 1998, Ankara, 131-138.
Dörtbudak, Y. 1974. Güneydoğu Anadolu’da Eurygaster Türleri Tanınmaları, Yayılış Alanları ve Populasyon Yoğunlukları Üzerinde Araştırmalar. Zir. Müc. Zir. Kar. Gen. Md. Araşt. Eserleri Serisi, Yenigün Matbaası, 40s.
Dörtbudak Y. ve N. Koyuncu. 1979. Orta Anadolu’da Süne (Eurygaster spp.) Türleri ve Yoğunlukları Üzerinde Ön Çalışmalar. Zir. Müc. Araşt. Yıllığı, 2-3.
Kılıç, A. U., N. Adıgüzel, H. Kavut, N. Şimşek ve K. Melan. 1988. Trakya Koşullarında Süne (Eurygaster integriceps Put., Eurygaster austriaca Schrk.) Mücadelesinde Kullanılan Bazı İlaçların Trakya Koşullarında Etkinliklerinin Araştırılması, Nihai Rapor, Zir. Müc. Araşt. Enst., Ankara, 7s.
Koçak, E. ve N. Babaroğlu. 2005. Orta Anadolu Bölgesi Kışlaklarındaki Eurygaster (Heteroptera: Scutelleridae) Türleri. Türk. entomol. derg., 29 (4): 301-307.
Koçak, E. 2006. Süne Mücadelesinde Zamanlamanın Önemi. Türktarım, 168, Mart-Nisan, 42-45.
Lazarov, A., S. Grigorov, V. Popov, D. Abaciev, H. Kontev, H. Kaytazov, H. Gospodinov, H. Fitonov and D. Duçevski. 1969. Bulgaristan’da Buğdaygillerde Zarar Yapan Scutelleridae ve Pentatomidae (Hemiptera) Familyalarına Bağlı Türlerin Biyo-Ekolojisi ve Mücadelesi Üzerinde Çalışmalar. 144s. Çeviren: Musa Altay. Academy of Agricultural Sciences, Institute of Plant Protection, Kostonbrod-Bulgaria.
Lodos, N. 1961. Türkiye, Irak, İran ve Suriye’de Süne (Eurygaster integriceps Put.) Problemi Üzerinde İncelemeler. E.Ü.Zir. Fak. Yay. No: 51, 115s.
Lodos N., F. Önder, E. Pehlivan ve R. Atalay. 1978. Ege ve Marmara Bölgesinin Zararlı Böcek Faunasının Tesbiti Üzerinde Çalışmalar. Zir. Müc. Zir. Kar. Gn. Md. Yay., Ankara, 301s.
Lodos N. ve F. Önder. 1983. Süne (Eurygaster integriceps Put.)’nin Türkiye’de Yayılışı Üzerinde Düşünceler. Bitki Koruma Bülteni, 23 (2): 53-60.
Lodos N. 1986. Türkiye Entomolojisi II. Genel, Uygulamalı ve Faunistik. E.Ü.Zir. Fak. Yay. No:429, 580s.
Lodos N. ve H. Kavut. 1991. Süne (Eurygaster integriceps Put.-Heteroptera, Scutelleridae)’nin Türkiye’de Yayılışı ile İlgili Yeni Bilgiler. Türkiye Entomoloji Dergisi, 15 (2):107-112.
Lodos N., F. Önder, E. Pehlivan, R. Atalay, E. Erkin, Y. Karsavuran, S. Tezcan and S. Aksoy. 1998. Faunistic Studies on Pentatomoidea (Plataspidae, Acanthosomatidae, Cydnidae, Scutelleridae, Pentatomidae) of western Black Sea, Central Anatolia and Mediterranean Regions of Turkey. E.Ü. Basımevi, Bornova-İzmir, 75pp.
Mohaghegh, J. 2004. Life History and Reproductive Table of Eurygaster maura L. (Het.: Scutelleridae) in the Laboratory. 22. Proceedings of the Second International Conference on Sunn Pest, July 19-22, 2004, Aleppo-Syria.
Öncüer, C. ve M. Kıvan. 1995. Tekirdağ ve Çevresinde Eurygaster (Heteroptera: Scutelleridae) Türleri, Tanımları, Yayılışları ve Bunlardan Eurygaster İntegriceps Put.’İn Biyolojisi ve Doğal Düşmanları Üzerinde Araştırmalar. Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi, 19 (4): 223-230.
Popov, C., K. Fabritius, D. Enica, E. Banita, I. Rosca, I. Sandru S. Peteanu and T. Sapunaru. 1980. Preliminary Data on the Composition and Proportion of the Populations of Cereal Bug Egg Parasites in Romania. Probl. Protect. Plantelor, 8(3): 59- 165.
Popov, C., A. Barbulescu, I. Vonica and I. Rosca. 1998. New Approaches Regarding Integrated Sunn Pest (Eurygaster integriceps Put.) Management. Proceedings of International Symposium on Integrated Protection of Filed Crops, 137-145, Vrnjaka Banja, Yugoslavia, on 25th September 1998.
Wagner, E. 1959. Beitrag zur Heteropterenfauna Anatoliens. Z. Ang. Ent., 44 (1): 102-113.
Yüksel, M. 1968. Güney ve Güneydoğu Anadolu’da Süne Eurygaster integriceps Put.’un Yayılışı, Biyolojisi, Ekoloji, Epidemiyolojisi ve Zararı üzerinde Araştırmalar. Zir. Müc. Zir. Kar. Gn. Md. Yay., No:46, Ankara, 255s.