Senih YAZGAN, Dilruba TATAR

Bursa koşullarında sıcaklık ve yağış artışlarının buğday verimi üzerindeki etkisinin bitki-iklim modellemesi ile belirlenmesi

Bu çalışmada, Bursa ve yöresinde yetiştirilen Bezostaya buğday çeşidine ilişkin bitki-iklim modellemesi ile verim tahmini, DSSAT V3 (Decision Support System for Agrotechnology Transfer Version 3) paket programı ile incelenmiştir. Ayrıca dünyada sıcaklık artışları konusunda yapılan çalışmalar sonucunda ortalama sıcaklığın, 2~4$circ$C arasında artacağı tahmini göz önünde bulundurularak, bitki gelişme dönemlerinde 2$circ$C ve 4$circ$C sıcaklık artışları ile, 5 mm ve 10 mm yağış artışları, çevresel etmenlerinin bitki gelişiminde nasıl bir etki yapacağı da sınanmıştır. Sonuç olarak, buğday bitkisinin vejetatif gelişme ve vejetatif gelişme dönemi sonundaki sıcaklık ve yağış artışlarına karşı diğer gelişme dönemlerine göre daha duyarlı olduğu, sıcaklık artışlarının bitki gelişimini olumsuz yönde etkilediği sonucu elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

bitki su ilişkileri, vejetasyon dönemi, bursa, buğday, verim ögeleri, ürün verimi, büyüme dönemi, yağmur

Determination of the effect of temperature and rainfall increases on wheat yield using crop-weather modelling under Bursa conditions

In this study, crop yield estimation of'Bezostaya type of wheat cultivated in Bursa was made through Crop-Weather Modelling by (he help of DSSAT V3 (Decision Support System for Agrotechnology Transfer Version 3) software package. Furthermore, considering predictions of average temperature in the world will be increased 2-4$circ$C based on studies about global climate change (global warmth), it is tested that how effects the 2$circ$C and 4HC higher temperature and 5 mm and 10 mm higher rainfall to crop growing. As a result, it is determined that wheat is more sensitive to the temperature and rainfall rise in the period of vegetative growth and later vegetative growth period than the other growing periods, temperature rise has a negative effects on crop growth.

Keywords:

plant water relations, vegetative period, bursa, wheat, yield components, crop yield, growth period, rain,

PDF

___

Ahrens, C.D. 1988. Meteorology Today. An Introduction to Weather, Climate and the Environment, 3rd Edition, West Publishing Com., p. 581.
Anonim 1990. Climatic Change. The IPPC Impact Assesment, Ed: W.J. McG. Tegart, G.W. Sheldon and D.C. Griffiths, Australian Government Pub. Service, Canberra, 52 p.
Anonim 1994. Input and Output Files. A Decision Support System for Agrotechnology Transfer Volume 2-1, p. 1-94.
Değirmenci, H., A. Korukçu. 1993. U.Ü. Tarımsal Araştırma ve Uygulama Merkezi Arazisinin Drenaj Sorunları ve Çözüm Yolları Üzerinde Bir İnceleme. U.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, Cilt:9, s. 151-161.
Demir, A.O., A. Korukçu, S. Yazgan. 1996. Bursa Koşullarında Karık ve Damla Sulama Yöntemleri ile Sulanan Çileğin Verim ve Sulama Suyu Gereksinimi. 5. Ulusal Kültürteknik Kongresi Bildirileri, Kültürteknik Derneği, 30 Mart-2 Nisan 1995, Kemer-Antalya, s. 423-436.
Hoogenboom, G., J.W. Jones, K.J. Boote. 1998. Identifying Seasonal Environmental Stress Effects on Plant Growth and Development Using a Crop Simulation Model. Understanding Options for Agricultural Production, Kluwer Academic Publishers, p. 95-116.
Özgüven, N.Ç., A.V. Katkat. 1999. Uludağ Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Çiftliği Topraklarının Verimlilik Durumunun Belirlenmesi. U.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, Cilt:13, s. 43-54.
Ritchie, J. T., U. Singh,D.C. Godwin, W.T. Bowen. 1998. Cereal Growth, Development and Yield. In Understanding Options for Agricultural Production. G. Y. Tsuji, G. Hoogenboom, and P. K. Thornton (Editors), Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, The Netherlands, p. 79-98.
Sezen, S.M. 1998. CERES-Wheat V3 Bitki Büyüme Modelinin Çukurova Koşullarında Değerlendirilmesi. Tarım ve Orman Meteorolojisi’98 Sempozyumu, 21-23 Ekim 1998, İstanbul, s. 301-309.
Şaylan, L. 1995. Bitki Gelişimi Simülasyon Modellerinin Toprak, Bitki ve Su İlişkisinin Analizinde Kullanılması. 5. Ulusal Kültürteknik Kongresi Bildirileri, Kültürteknik Derneği, 30 Mart-2 Nisan 1995, KemerAntalya, s. 311-317.
Wit, C.T., H. Keulen. 1975. Simulation of Transport Processes in Soil. Center for Agricultural Publication And Documantation, Wageningen, p. 89-101.