Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Yenilenmiş Bloom Taksonomisi Bilişsel Basamaklarına Göre Soru Sorma Becerilerinin İncelenmesi
Bu araştırma, coğrafya konuları ile ilgili üst düzey soru sorma becerilerini ortaya koymak amacıyla sosyal bilgiler öğretmen adayları üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada alan araştırması yöntemi kullanılmıştır. Amaçlı örneklem yönteminin seçildiği bu çalışmada araştırma verileri 2018-2019 iki farklı eğitim fakültesinde 4. sınıf Sosyal Bilgiler Eğitimi Programına devam eden gönüllü öğrencilerden toplanmıştır. Veri toplamak amacıyla bilgilendirici metin verilmiştir. Verilen metin içeriğine göre katılımcılardan 6-10 arasında soru hazırlamaları istenmiş ve elde edilen veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Elde edilen bulgulara göre soruların Yenilenmiş Bloom Taksonomisi bilişsel basamaklarına dağılımında ‘’Hatırlama’’ % 55,2 ile en çok soru üretilen basamak olarak karşımıza çıkarken , % 24,4 ‘’anlama’’, % 14,8 ‘’çözümleme’’, % 4,6 ‘’Yaratma’’ ve ‘’değerlendirme’’ basamağında % 0,8 oranında soru sorulurken iken ‘’uygulama’’, basamağında soru sorulmamıştır. Araştırma sonuçları katılımcıların üst düzey soru sorma becerilerine sahip olmadıklarını ortaya koymuştur. Ayrıca katılımcıların ait oldukları fakülte ile üst düzey soru sorma becerileri arasında belirgin bir fark bulunamamıştır.
The Investigation of Questioning Skills According to Cognitive Steps of Renewed Bloom Taxonomy in Social Studies Teacher Candidates
This research was carried out on Social Studies Teacher candidates in order to reveal high level questioning skills related to geography subjects. Field research method was used in the study. In this study, which was chosen as the purposive sampling method; The research data were collected in the 2018-2019 academic year from voluntary students who were attending the 4th grade Social Studies Education Program of the education faculties of a university located in Inner West Anatolia and a long-established university in Ankara . In order to collect data "to prove scientifically that the world is round" informative text about the subject is given.According to the text content, participants were asked to prepare 6 to 10 questions and the data were subjected to content analysis. The results of the research revealed that the participants does not have high level questioning skills. According to the findings, the distribution of the questions to the cognitive steps of Renewed Bloom Taxonomy is as follows; '' Remembering '' with 55,2 % of the most questions produced as a step, 24,4 % '' Understanding '', 14,8 % '' Analysis '', 4,6 % '' Creation '' and '' Evaluation '' 0,8 % of the step questions were asked. There was no question asked about “pratical” step. In addition, there was no significant difference between the participants' faculty and high level questioning skills.
___
- Akpınar, E. (2003). Ortaöğretim coğrafya dersleri yazılı sınavsorularının bilişsel düzeyleri. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 13-21.
- Amer, A. (2006). Reflections on Bloom’s revised taxonomy. Electronic Journal Of Research İn Educational Psychology, 4(1), 213-230.
- Arseven, A., Şimşek, U., & Güden, M. (2016). Coğrafya dersi yazılı sınav sorularının yenilenmiş Bloom Taksonomisi’ne göre analizi. Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal BilimlerDergisi, 40 (1), 243-258.
- Aydın, Y. & Gazel, A. A. (2017). 4. ve 7. sınıf sosyal bilgiler derslerinde sorulan öğretmen sorularının Bloom Taksonomisi’nin bilişsel alanına göre incelenmesi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi / Cilt: 19, Sayı: 2, Aralık, 173-186
- Ayvacı, H. Ş., & Türkdoğan, A. (2010). Yeniden yapılandırılan Bloom Taksonomisi’ne göre fen ve teknoloji dersi yazılı sorularının incelenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7(1), 13-25.
- Bekdemir, M. & Selim, Y. (2008). Revize edilmiş Bloom Taksonomisi ve cebir öğrenme alanı örneğinde uygulaması. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 185-196.
- Bloom, B. (1956). Taxonomy of Educational Objectives: Cognitive and Affective Domains. New York: David McKay.
- Bümen, N. T. (2010). Program geliştirmede bir dönüm noktası: Yenilenmiş Bloom Taksonomisi. Eğitim ve Bilim, 32(142 s:3-14).
- Çakıcı, Y., Ürek, H. & Dinçer, E. O. (2012). İlköğretim öğrencilerinin soru oluşturma becerilerinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (1), 43-68.
- Çalışkan, H.(2011) Öğretmenlerin hazırladığı sosyal bilgiler dersi sınav sorularının değerlendirilmesi, Eğitim ve Bilim, 36(160), 120-132.
- Delibaş, M. (2013). Yabancı dil öğretiminde ortak eylem odaklı yaklaşıma göre sınıf içi hedef ve etkinliklerin hazırlanması (yenilenmiş Bloom taksonomisi). Turkish Studies, 8(10), 241- 249.
- Demir, P. (2015) Yenilenmiş Bloom Taksonomisi'ne göre 2005 yılı Sosyal Bilgiler Öğretim Programında yer alan kazanımlar ve seviye belirleme sınav soruları. Yüksek Lisans Tezi, On Dokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
- Eroğlu, D., & Kuzu, T. S. (2014). Türkçe ders kitaplarındaki dilbilgisi kazanımlarının ve sorularının yenilenmiş Bloom Taksonomisi’ne göre değerlendirilmesi. Başkent University Journal of Education, 1(1).72-80.
- Forehand, M. (2010). Bloom’s taxonomy. Emerging perspectives on learning, teaching, and technology, 41, 47. E.T:18/01/2018, https://www.d41.org/cms/lib/IL01904672/Centricity/Domain/422/BloomsTaxonomy.pdf
- Geçit, Y., & Yarar, S. (2010). 9. sınıf coğrafya ders kitabındaki sorular ile çeşitli coğrafya sınav sorularının Bloom Taksonomisi’ne göre analizi. Marmara Coğrafya Dergisi, (22), 154-167.
- Koray, Ö., Altunçekiç, A., & Yaman, S. (2005). Fen bilgisi öğretmen adaylarının soru sorma becerilerinin Bloom. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(17), 33-39.
- Krathwohl, D.R. (2002). Bloom taksonomisinin gözden geçirilmesi: Genel bir bakış. Teori pratiği, 41 (4), 212-218. E.T:20/01/2019 https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1207/s15430421tip4104_2
- MEB.(2018). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar) http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812103847686- SOSYAL%20B%C4%B0LG%C4%B0LER%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20 PROGRAMI%20.pdf E:T:11/01/2018
- Özdemir, S. M., Altıok, S., & Baki, N.(2015). Bloom’un Yenilenmiş Taksonomisine göre Sosyal Bilgiler Öğretim Programı kazanımlarının incelenmesi, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(3) 40.
- Pickard, M.J. (2007). The new Bloom’s Taxonomy: An overvıew for famıly and consumer scıences. Journal of Family and Consumer Sciences Education, 25(1), 45-55
- Sağır, D. (2003). Ortaöğretim lise 1. sınıf coğrafya dersi müfredat programında yer alan yeryüzünün biçimlenmesi (dış kuvvetler) ünitesinde öğretmenlerin öğrencileri değerlendirmede bloom taksonomisini kullanma düzeyleri üzerine bir araştırma (Eskişehir İli Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
- Sönmez, V. (1996). Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Pegem Yayınları, Ankara.
- Sönmez, Ö. F., & Çiftçi, H. K. T. (2013). ÖSS, YGS ve LYS sınavlarındaki coğrafya sorularının Bloom taksonomisi bilişsel alan düzeyi açısından analizi. Karadeniz Araştırmaları, 36(36), 257-275.
- Şanlı, C., & Pınar, A. (2017). Sosyal bilgiler dersi sınav sorularının yenilenen Bloom Taksonomisi’ne göre incelenmesi. İlköğretim Online, 16(3)s: 949-959.
- Şenses, A. (2008), İlköğretim 6. sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarındaki soruların kapsamgeçerlilik ve Bloom Taksonomisi’ne göre analizi, Yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
- Taşpınar, M. (1999). Soru sorma ve hazırlama teknikleri, Kara Kuvvetleri Komutanlığı Eğitim ve Okullar Dairesi Başkanlığı Yayınları, Ankara.
- Tutkun, Ö. F., & Okay, S. (2012). Bloom’un yenilenmiş taksonomisi üzerine genel bir bakış. Sakarya University Journal of Education, 1(3), 14-22.
- Tutkun,Ö, F., Demirtaş, Z., Arslan, S.,& Gür Erdoğan, D. (2015). Revize bloom Taksonomisi’nin genel yapısı: Gerekçeler ve değişiklikler, The Journal Of Academic Social Science Studies, 32 (Iıı), 57-62.
- Yıldız, D. Ç. (2015). Türkçe dersi sınav sorularının yeniden yapılandırılan Bloom taksonomisine göre analizi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 14(2), 479-497.
- Yılmaz, A., & Gazel, A. A. (2017). 4. ve 7. Sınıf sosyal bilgiler derslerinde sorulan öğretmen sorularının Bloom Taksonomisi’nin bilişsel alanına göre incelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 173-186.