Karbon Vergisinin Türkiye’de Uygulanabilirliği

Günümüzün önde gelen çevre sorunlarından biri haline gelen sera gazı emisyonu, özellikle sanayi devrimi ile birlikte hızla sanayileşen ülkeler başta olmak üzere dünya genelinde artmıştır. Sanayileşme sürecinin bir diğer yansıması da doğada sınırlı olan kaynakların aşırı kullanımıdır. Bu iki önemli durum, çevre kirliliği, küresel ısınma, iklim değişikliği, doğal kaynakların yetersizliği gibi hem şimdiki nesiller hem de gelecek nesiller için birçok tehlikeyi beraberinde getirmektedir. Bu ve benzeri tehlikeleri önlemek adına gerekli tedbirler alınmazsa dünyayı tehdit eden kalıcı değişikliklerin meydana gelmesi kuvvetle muhtemel olduğundan, ülkeler doğal kaynakların korunması ve sürdürülebilir kalkınmanın gerçekleştirilmesine yönelik çevre politikalarına yoğunlaşmıştır. Bu kapsamda özellikle son yıllarda ülkeler belirledikleri çevre politikalarıyla tutarlı olacak politika araçlarına da eğilim göstermektedir. Bu politika araçlarından biri olan karbon vergisi gerek ulusal gerekse uluslararası çalışmalarda da dikkat çeken konu başlıkları arasında yer almaktadır. Ancak dünyada bazı ülkelerde uygulanmakta olan karbon vergisi Türkiye’de henüz uygulanmamaktadır. Bu çalışmanın amacı, sürdürülebilir kalkınmanın gerçekleştirilmesi sürecinde karbon vergisini Türkiye açısından yeni bir politika aracı önerisi olarak sunmak ve karbon vergisinin Türkiye’de uygulanabilirliğini tartışmaktır. Çalışma kapsamında iklim değişikliği ile mücadele ve sürdürülebilir kalkınmanın gerçekleştirilmesi sürecinde Türkiye’nin mevcut politika araçlarının yönlendirici ve denetleyici yönünün zayıf olduğu belirlenmiş, bu kapsamda denetim mekanizmalarını yoğunlaştırmak koşuluyla yeni bir iktisadi araca ihtiyaç olduğu tespit edilmiştir.

The Applicability Of Carbon Tax in Turkey

Greenhouse gas emissions, which have become one of today's leading environmental problems, have increased worldwide, especially in the industrialized countries, with the industrial revolution. Another reflection of the industrialization process is the excessive use of resources limited in nature. These two important conditions, such as environmental pollution, global warming, climate change, lack of natural resources, bring many dangers for both the present generations and future generations. Countries are focused on environmental policies to protect natural resources and achieve sustainable development, as it is highly likely that permanent changes that threaten the world will occur if necessary measures are not taken to prevent these and other hazards. In this context, especially in recent years, countries tend to have policy instruments that are consistent with their environmental policies. Carbon tax, which is one of these policy instruments, is one of the notable topics in both national and international studies. However, the carbon tax being implemented in some countries in the world have not yet implemented in Turkey. In this study, carbon tax is handled comprehensively. In this regard, the purpose of a carbon tax in the process of carrying out the work in terms of sustainable development as a proposal to offer Turkey a new policy tool and to discuss the feasibility of carbon taxes in Turkey. Combating climate change in operating results and sustainable development in the process of realization of the Turkey determined that the existing policy instruments routers and controllers is poor direction, provided to intensify control mechanisms in this regard has been determined that the need for a new economic tools.

PDF

___

Albayrak, N. E. & A. Gökçe (2015), “Ekonomik Büyüme ve Çevresel Kirlilik İlişkisi: Çevresel Kuznets Eğrisi ve Türkiye Örneği”, Social Sciences Research Journal, Volume 4, Issue 2, ss.279-301.
Baranzini, A., J. Goldemberg & S. Speck (2000), “A Future for Carbon Taxes”, Ecological Economics, 31, ss. 395-412.
Bekmez, S. & Nakıpoğlu, F. (2012), “Çevre Vergisi-Ekonomik Büyüme İkilemi”, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(3), ss.641 -658.
Bıçakçı Canpolat, S. (2017), “Çevre Vergilerinin Araçsallığı Üzerine Bir Değerlendirme”, [Özel Sayısı], Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, ss. 348-369.
Ergün T., & Çobanoğlu N. (2012), “Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre Etiği”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), ss. 97-122.
Güngör, K. (2017), “Avrupa Birliği Üyesi Ülkelerde Yeşil Vergi Reformu ve Türkiye” Journal of Current Researches on Business and Economics, Vol.7, Issue.1, ss.112-132.
Jamali, T. (2007), Ekolojik Vergiler (Çevre Vergileri), 5.baskı, Ankara: Yaklaşım Yayıncılık .
Kovancılar, B. (2001), “Küresel Isınma Sorununun Çözümünde Karbon Vergisi ve Etkinliği” Yönetim ve Ekonomi, Cilt 8, Sayı 2, ss. 8-19.
Mankiw G. N. & M. P. Taylor (2011), Economics, Second Edition, United Kingdam: Cengage Learning.
Meadows D., D. Meadows, J Randers & W. Behrens (1972), The Limits to Growt: A Report for the Club of Rome’s Project on the Predicament of Mankind, New York: Universe Book.
Munashinge, M. (2001), The Economics of Nature and The Nature of Economics, ed.: C. J. Cleveland – D. I. Stern – R. Costanza, Ecological Economics, USA.
Organ, İ. & T. E. Çiftçi (2013), “Karbon Vergisi” Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi , Cilt 6, Sayı 1, ss. 81-95.
Öz, E. & H. Kutbay (2016), “Ekolojik Vergileme: Seçilmiş Bazı Dünya Ülkeleri ile Türkiye Verilerinin Karşılaştırılması”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 11(1), ss.247-271.
Parkin, M. (1990), Economics, First Edition, USA: Adison Wesley.
Tıraş, H. (2012), “Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre: Teorik Bir İnceleme”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 2, Sayı 2, ss. 57- 73.
Turgut, N. (1995), “Kirleten Öder İlkesi ve Çevre Hukuku”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 44(1-4), ss. 607-654.
Uğur, S. (2014), “Sera Gazı Emisyonlarının Azaltımında Karbon-Enerji Vergilerinin Rolü”, FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, Sayı 3, ss. 342-358.
United Nation (1972), Report of The United Nations Conference on The Human Environment, A/CONF.48/14/Rev.1, 5-16 June 1972, Stockholm.
United Nation (1992), Rio Declaration on Environment and Development, A/CONF.151/26/Rev.1, 3-14 June 1992, Rio de Jenario
UNFCCC (1992), United Nation General Assemby, “United Nation Framework Convention on Climate Change”, UN, Newyork.
WCED (1987), Our Common Future, Oxford University Press, Oxford.
World Bank (2017), Carbon Tax Guide: A Handbook For Policy Makers, The World Bank Press, Washington DC.
Yeldan, E. vd., (2016), Ekonomi Politikaları Perspektifinde İklim Değişikliğiyle Mücadele, TÜSİAD Yayınları, İstanbul.
Yerlikaya, K. (2003), Karbon Vergisi, “Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi”, Cilt VII, Sayı 1-2, Haziran, ss. 685-700.
Yıldız, S. (2017), “Sürdürülebilir Kalkınma için Karbon Vergisi”, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 10 (3), ss. 367-384.
SDG Index and Dashboard Report 2018: Global Responsibilities Implementing The Goals, http://www.sdgindex.org/assets/files/2018/01%20SDGS%20GLOBAL%20EDITION%2 0WEB%20V9%20180718.pdf sayfasından erişilmiştir (02.08.2018).
Türkiye İstatistik Kurumu (2018), Ulusal Sera Gazı Emisyon Envanteri 1990-2016, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=27675 sayfasından erişilmiştir (13.08.2018).
Wold Resources Institute (t.y.), Cumulative Emissions http://pdf.wri.org/navigating_numbers_chapter6.pdf sayfasından erişilmiştir. (13.08.2018).
Yale University (t.y.), 2018 Environmental Performance Index, https://epi.envirocenter.yale.edu/2018/report/category/hlt sayfasından erişilmiştir (03.08.2018).
“Kahve telvesinden araç yakıtı ürettiler”, (2017), https://www.iha.com.tr/haber-kahvetelvesinden-arac-yakiti-urettiler-648646/ sayfasından erişilmiştir (15.09.2018).
http://www.globalcarbonatlas.org/en/CO2-emissions, (13.08.2018).
https://www.appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/submitViewTableAction.do (13.08.2018).