Pazarlama Bilim Dalında Yazılmış Yüksek Lisans ve Doktora Tezlerinin Bibliyometrik Profilinin İncelenmesi

Çalışmada, 2010-2020 yılları arasında “Pazarlama Bilim Dalı”’nda yazılmış Yüksek lisans ve Doktoratezlerinin; çeşitli parametreler çerçevesinde bibliyometrik özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.Pazarlama alan yazının genel özelliklerini ortaya koymak ve bu alanda çalışacak araştırmacılara kolaylıksağlamak da araştırmanın bir diğer amacını oluşturmaktadır. Bu amaçla, tezler bazı bibliyometriközellikler (örneğin; tez türü, yayın yılı, yürütüldüğü üniversite, tez konusu, araştırma yöntemi, veri tipi, veritoplama yöntemi, analiz tekniği, ölçek türü, anakütle, örnekleme yöntemi, örneklem hacmi, yayın durumu,atıf sayısı) açısından incelenmiştir. Çalışmada içerik analizi yöntemi kullanılmış, 558 tez belirlenenkriterler doğrultusunda incelenerek mevcut durum ortaya konulmuştur. Araştırma bulgularına göre,tezlerin neredeyse tamamının uygulamalı olduğu; bu çalışmalarda da nicel araştırma yöntemlerinin dahafazla kullanıldığı, nitel ve karma araştırma yöntemlerinin daha az kullanıldığı saptanmıştır. Kullanılanverilerin çoğu birincil veri olurken, bu veriler daha çok “kolayda örneklem yöntemi” ile seçilen“tüketicilerden” “anket” aracılığıyla toplanmıştır. Sonuçlar göre; en fazla “Tüketici Davranışları”,“Marka ve Marka Yönetimi” ve “Pazarlama İletişimi” konularında çalışma yapılmıştır. Tezlerin büyükçoğunluğunda araştırma hipotezleri ve araştırmanın modeli yer aldığı tespit edilmiştir. Faktör analizi veVaryans analizi (ANOVA) en çok tercih edilen analiz tekniği olurken; Likert Tipi Ölçeği de en çokkullanılan ölçek türü olmuştur. Diğer taraftan tezlerin yarısından fazlasında ön test bulgusunarastlanılmaması dikkat çekmektedir. Tezlerin büyük çoğunluğunda yabancı kaynaklardan yararlanılmıştır.Son olarak ulaşılabilen kaynaklar kapsamında tezlerin çok düşük bir kısmının başka bir akademikçalışmaya (makale ve bildiri) dönüştürüldüğü ve atıf sayılarının da görece düşük olduğu tespit edilmiştir.Çalışma sonucunda elde edilen bulguların Pazarlama yazınının konumunu ortaya koymada ve gelecekçalışmalara ışık tutmada katkı sağladığı düşünülmektedir.

The Investigation of Bibliometric Profile of Master’s and Doctoral Theses Written in the Marketing Discipline

This study aims to unveil the bibliometric characteristics of master’s and doctoral theses in Marketing Discipline including the years between 2010 and 2020 in terms of various parameters. This study also aims to reveal the general characteristics of marketing literature and provide convenience for the researchers of this field. For this purpose, the graduate theses were reviewed with regards to some bibliometric characteristics (such as type of thesis, release year, university released, the topic of thesis, research method, data type, data collection method, analysis technique, scale type, population, sampling method, sampling size, publication status, number of citations). Content analysis method was used in the study and 558 theses were investigated to reveal the characteristics of current knowledge. The findings indicated that almost all the theses were empirical and these empirical studies used quantitative research methods more than qualitative and mixed research methods. The primary data were the most used data type, which was mainly collected from “consumers” via “convenience sampling” by “survey”. The results presented that “Consumer Behavior”, “Brand and Brand Management” and “Marketing Communication” are the most frequently studied subjects. In addition, it is determined that research hypotheses and models are involved in most of the theses. While “Factor Analysis” and “Analysis of Variance (ANOVA)” are the most used analysis techniques; Likert Type Scale is the primary scale type. On the other hand, it is worth noting that more than half of the theses do not have pre-test finding and the theses mainly refer to the foreign literature sources. Finally, it is also worth noting that only a very limited number of the theses turned into an academic paper, and the number of citations was relatively low. This study contributes to the literature by comprehensively revealing the characteristics of Marketing theses and shedding light on the future research direction.

PDF

___

Al, U., (2008). “Türkiye’nin Bilimsel Yayın Politikası: Atıf Dizinlerine Dayalı Bibliyometrik Bir Yaklaşım” (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Al, U., Coştur, R., (2007). “Türk Psikoloji Dergisi’nin Bibliyometrik Profili”, Türk Kütüphaneciliği, 21(2), 142-163.
Alkan, G. (2014). Türkiye'de Muhasebe Alanında Yapılan Lisansüstü Tez Çalışmaları Üzerine Bir Araştırma (1984-2012). Muhasebe ve Finansman Dergisi, (61).
Altunışık, R., Torlak, Ö. (2006). “Türkiye’de Pazarlama Araştırmalarının Genel Bir Değerlemesi ve Nitel Yöntemlerin Artan Önemi”, Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 1(1), 56-72.
Arı, G. S., Armutlu, C., Tosunoğlu, N. G., Toy, B. Y. (2009). “Nicel Araştırmalarda Metodoloji Sorunları: Yüksek Lisans Tezleri Üzerine Bir Araştırma”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 64(04), 16-37.
Aydın, B. (2014). “Yükseköğretim Kurulu Tez Merkezinde (YÖKTEZ) Yiyecek İçecek İşletmeciliği Alanında Kayıtlı Bulunan Tezlerin Bibliyometrik Analizi”, Disiplinlerarası Akademik Turizm Dergisi, 2(1), 23-38.
Babacan, M., Bulut, Z. A., Tekinbaş, F. (2012). “Yükseköğretim Ders Kitapları Ekseninden Pazarlama Eğitimine Dönemsel Bir Bakış (1950-2012)”, 17. Ulusal Pazarlama Kongre Kitapçığı, Balıkesir Üniversitesi, s. 55-74, Burhaniye.
Bakır, N. O. (2013). “Pazarlama Alanında Yapılan Doktora Tezlerinin Kategorik Olarak Değerlendirilmesi (1994-2012)”, Öneri Dergisi, 10(40),1-13.
Baş, M. (2017). “Pazarlama Araştırmalarında Kullanılan Ölçeklere İlişkin Bir Değerlendirme: Türkiye Örneği (2014-20107)”. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, Cilt: 52 Sayı:3, 171-192.
Bauer, M. W. (2003). Classical Content Analysis: A Review. In M. W. Bauer & G. Gaskell (Eds). Qualitative researching with text, image and sound London: Sage Publication.
Bozyiğit, S., Yaşa, E. (2012). “Araştırmacıların Pazarlama Alanına Bilimsel Katkıları: Pazarlama Konusunda Yapılan Lisansüstü Tezlere İlişkin Bir Araştırma”, 17. Pazarlama Kongresi Bildiri Kitabı, 54-110.
Çatı, K., Alpay, C. (2019). “Türkiye’de İnternet Aracılı Pazarlama Kavramları Konusunda Yazılan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analiz Yöntemi ile İncelenmesi”, İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, (INIJOSS), 8(2), 375-392.
Çiçek, D., Kozak, N. (2012). “Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi'nde Yayımlanan Hakem Denetimli Makalelerin Bibliyometrik Profili”, VI. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, 12-15 Nisan 2012, Kemer, Antalya, ss. 196-211.
Eren, A., Eren, D. (2020). “Pazarlama Literatüründe Elektronik Ağızdan Ağıza İletişimin Bibliyometrik Analizi”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 12 (3), 2515-2530.
Erkan, İ. (2020). “Dijital Pazarlamanın Dünü, Bugünü, Geleceği: Bibliyometrik Bir Analiz”, Akademik Hassasiyetler, 7(13), 149-168.
Gülmez, M., Yalçıntaş, D., Kurtulgan, A., Özbay, M. (2019). “Türkiye’de Pazarlama Alanında Yazılan Doktora Tezlerinin İncelenmesi”, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 61-72.
Hoşgör G, D., Hoşgör, H. (2017b). “İlişkisel Pazarlamaya Genel Bir Bakış ve Bu Konuda Yapılmış Tez Profillerinin İncelenmesi”, The Journal of Academic Social Science Studies, Spring III (56): 521-536.
Hoşgör, H., Hoşgör, D. G. (2017a). “The Investiıgation of Master and Doctoral Theses Written Field of Current Marketıing Approaches in Turkey (2007-2016)”, Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (63), 327-351.
İnan, A., Eda, S. A., Kıymalıoğlu, A. (2011). “Türkiye’de Pazarlama Alanında Yapılan Çalışmaların Düşünce Okullarına Göre Sınıflandırılması”. Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 4(8), 83-104.
İnce, M., Gül, H., Bozyiğit, S. (2017). “Türkiye'de Turizm Pazarlaması Konusunda Yazılan Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi Yöntemiyle İncelenmesi: 1990-2016”, MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi. Cilt: 6, Sayı: 5, 113-130.
Öcel, Y. (2019). “Türkiye’de Marka ile İlgili Yazılan Doktora Tezlerinin Bibliyometrik İncelenmesi”, Uluslararası Batı Karadeniz Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, 3(1), 38-49.
Sekreter, M. S., Akyüz, G. (2003). “Pazarlama Araştırmalarında Kullanılan Ölçeklere İlişkin Bir Yazın Taraması (1995-2002)”, Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(6).
Şahin, E.T., Karaaslanoğlu, F., Akınet, M., (2019). “Türkiye’de Pazarlama Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin Analitik İncelemesi (2013-2018)”, Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(3), 260-269.
Şakar, G. D., Cerit, A. G. (2013). “Uluslararası Alan İndekslerinde Türkiye Pazarlama Yazını: Bibliyometrik Analizler ve Nitel Bir Araştırma”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(4).
Tayfun, A., Küçükergin, F. N., Aysen, E., Eren, A., Özekici, Y. K. (2016). “Turizm Alanında Yazılan Lisansüstü Tezlere Yönelik Bibliyometrik Bir Analiz”, Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, (1), 50-69.
Tektaş, Ö. Ö. (2011). “Endüstriyel Pazarlama Alanında 2000-2010 Yılları Arasında Yapılan Çalışmaların Kategorik Olarak İncelenmesi”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 66(02), 121-168.
Tektaş, Ö.Ö. (2010). “Uluslararası Pazarlama Alanında Yapılan Araştırmaların Kategorik Olarak Değerlendirilmesi: 1995-2010 Yılları Arası Literatür Taraması”, H.U. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28(2), 15-174.
Tektaş, Ö.Ö., Eryiğit. C., Başgöze, P., Gültekin, B. (2014). “Ulusal Pazarlama Kongrelerinde Sunulan Bildirilerin Kategorik Olarak İncelenmesi”, 19. Ulusal Pazarlama Bildiri Kitabı, 110-130.
Wührer, G. A., Bilgin, F. Z., Karaosmanoğlu, E. (2011). “The Development and Transfer Of Scholarly Marketing Thought in Turkey: A Scientometric Analysis of Master and Phd Theses 1980–2008 in an Emerging Market Country”. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 6(1).
Yıldırım, C., Cerit, A. G. (2020). “Ulusal Pazarlama Kongresi Yayınlarında Stratejik Pazarlama Yazını Analizi”, Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, Sayı: 26, 379-408.
Yılmaz, İ., Karakuş, Y., Çamlıca, K., Toprak, L. S. (2017). “Turizm Alanındaki Bibliyometrik Çalışmalar: Türkiye Örneği”, 17. Turan: Stratejik Araştırmalar Merkezi, 9(36), 83-88.
Zeren, D., Kaya, N. (2020). “Dijital Pazarlama: Ulusal Yazının Bibliyometrik Analizi”, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 35-52.