ENGELLİ BİREYLERİN BAKIŞ AÇISIYLA YİYECEK-İÇECEK İŞLETMELERİNDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Türkiye'de yaklaşık 8,7 milyon olduğu tespit edilen engelli bireyler, yiyecek-içecek işletmelerinin girişinden başlayarak çıkışına kadar birçok sorunla karşılaşmaktadırlar. Ancak engelli bireyler de her sağlıklı birey gibi yiyecek-içecek işletmelerinden faydalanma hakkına sahiptir. Bu nedenle bu çalışma, engelli bireylerin bakış açısıyla yiyecek-içecek işletmelerinde karşılaşılan sorunları tespit etmek ve çözüm önerileri geliştirmek amacıyla yapılmıştır. Veriler, ortopedik, görme, konuşma ve işitme engelli 287 bireyden anket formu kullanılarak toplanmıştır. Engelli bireylerin işletmedeçoğunlukla giriş kapıları, rampalar, mekân içindeki saksı vb. objeler, aydınlatma gibi tasarımsal unsurlar ile ilgili sorunlar yaşadıkları; karşılaşılan sorunlar ile engel durumu ve işletmeyi ziyaret sıklığı arasında çoğunlukla istatiksel olarak anlamlı fark olduğu tespit edilmiştir.

THE PROBLEMS CONFRONTED BY THE DISABLED PEOPLE IN FOOD AND BEVERAGE FACILITIES AND SOLUTION SUGGESTIONS

The people with disabilities, whose number is about 8.7 million in Turkey, confront with some problems at food and beverage facilities from entering to exiting. However they have the right to make use of these facilities as much as every single healthy person. This study presents the determination of handicapped people's problems at food and beverage facilities and the evaluation of spatial design of food and beverage facilities with regard to disabled people. The data was collected via a questionnaire conducted with 287 orthopedically handicapped, visually handicapped, speech handicapped and hearing impaired people. As a result of this study, it was determined that handicapped people had problems mostly with entrance doors, ramps, objects like flowerpots and schematic factors like lighting at food and beverage facilities and also it was found out that there was a statistically significant difference between the problems and the disability of the person and visit frequency.

PDF

___

Albayrak, A. (2014). Fiziksel Engelli Bireylerin Restoranlarda Karşılaştıkları Ergonomik Sorunlar, Gazi Üniversitesi 15.Ulusal Turizm Kongresi, Ankara.
Altunışık, R. Çoşkun, R.,Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2004). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Sakarya Kitabevi, (3.Baskı), Sakarya.
Artar, Y. ve Karabacakoğlu, Ç. (2003). Türkiye'de Özürlüler Turizminin Geliştirilmesine Yönelik Olarak Konaklama Tesislerindeki Altyapı Olanaklarının Araştırılması, Basılmamış Uzmanlık Tezi, Milli Prodüktivite Merkezi, Ankara.
Avcıkurt, C. (2009). Turizm Sosyolojisi, Detay Yayınları, Ankara.
Aytaç, S. (2005). İstihdam ve Koruma Alanı Yaratmak Üzere Özürlüler İçin Sosyal Yaşam, Sosyal Siyaset Konferansları 49. Kitap, İstanbul.
Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, Pegem Akademi, Baskı, Ankara.
Çizel, R. (2012). Engellilerin Çalışma Yaşamı,Engelsiz Turizm Sempozyumu, Antalya.
Darcy, S. (2010).Inherentcomplexity: Disability, AccessibleTourismandAccommodation Information Preferences. Tourism Management, 31: 816-826
Doğru, H.,Kaygalak, S. Çavdırlı, C. M. ve Bahçeci, V. (2014). Engelli Bireylerin Turizm Hizmetlerine Yönelik E- Şikâyetleri, Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 2: 33-47.
Düğer, T. ve Kayıhan, H. (2001). Tekerlekli Sandalye Kullanan Kişiler İçin Çevresel Mimari Engellerin İncelenmesi, Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 1: 8- 15.
Erdoğan, A. (1994). Turizm Çeşitlendirmesinde Bir Alternatif: Özürlüler Turizmi ve Türk Turizmindeki Durumu,Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
Güldemir, O. ve Saatçi, G. (2014). Parmakların Okuduğu Menü: Braille Alfabesi İle Bir Model Önerisi, Gazi Üniversitesi 15. Ulusal Turizm Kongresi, Ankara.
Kanca, B. ve Ertaş, Ç. (2014). Engelli Turizmine İlişkin Yasal Düzenlemeler: Türkiye İle Avrupa Birliği Mevzuatlarının Karşılaştırılması, Gazi Üniversitesi 15. Ulusal Turizm Kongresi, Ankara.
Koca, C. (2010). Dünya Engelliler Vakfı Engelsiz Şehir Planlaması Bilgilendirme Raporu, İstanbul.
Öngören, B., Atalay, A. ve Tan, Ö. (2007). Muğla Özürlü Programı, Renk Ofset, Muğla.
Raya,N. M. ve Ryder, M. E. (2003). EbilitiesTourism: an ExploratoryDiscussion of the Travel NeedsandMotivations of theMobility-Disabled, Tourism Management, :57-72.
Şahin, H. ve Erkal, S. (2013). Analysis of DisabledIndividuals' Level of SatisfactionwithAccommodationFacilities, American International Journal of SocialScience, 8 (2): 143-151.
Tütüncü, Ö. ve Aydın, İ. (2013). Ulaşılabilir Turizm,Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 24 (2):261-263.
Yaylı, A. ve Öztürk, Y. (2006). Konaklama İşletmeleri Yöneticilerinin Bedensel Engelliler Pazarına Bakış Açıları Üzerine Bir Araştırma, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 17 (1): 87-97.
Yenişehirlioğlu, E. ve Türkay, O. (2013). Engelli Turistlerin Konaklama İşletmelerinde Kabul Görme Düzeyine Yönelik Algılama ve Sorunlar Karşılaştırmalı Nitel Bir Araştırma, Akademik Turizm ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1: 46-56.
Yörük, Ü. K. (2003); Turizm Yapılarının Tasarımında Özürlü Etmeninin İrdelenmesi, YayımlanmamışYüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
WHO (World HealthOrganization). (http://www.who.int/topics/disabilities/en/ Erişim tarihi: 20.10.2014)
5378 Sayılı Engelliler Hakkındaki Kanun. (2005). 07.07.2005 Tarih ve 25868 Sayılı Resmi Gazete. (www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5378.pdf, Erişim tarihi: 10.2014)