Çok Boyutlu Ölçekleme Analiziyle OECD Üyesi Ülkelerin Enerji Göstergeleri Açısından İncelenmesi
Ülkelerin iktisadi büyüme, sosyo-ekonomik refahı elde etme ve sürdürülebilirliği sağlamaları için enerjiye ihtiyaçları bulunmaktadır. Bu araştırmada, Türkiye' nin de üyesi olduğu OECD ülkelerinin enerji değişkenleri açısından birbirleri ile karşılaştırılması, birbirine benzerlik ve farklılık gösteren ülkelerin tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Araştırmada 36 OECD ülkesinin Birincil Enerji Tüketimi, Kişi Başına Birincil Enerji Tüketimi, Elektrik Üretimi, Petrol Tüketimi, Doğal Gaz Tüketimi, Kömür Tüketimi, Hidroelektrik Tüketimi, Yenilenebilir Enerji Tüketimi ve Yenilenebilir Enerji Üretimi olmak üzere 9 enerji değişkenine ait veriler kullanılarak Çok Boyutlu Ölçekleme analizi yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, iki boyutlu ölçeklemeye indirgenen bilgiler Almanya, Fransa ve Türkiye' nin birbirleriyle ve İsrail ile Çekya' nın ise kendi aralarında benzerlik gösterdiği bulunmuştur. ABD ise OECD ülkeleri içerisinde en farklılık gösteren ülke olarak elde edilmiştir
Investigation of OECD Member Countries in terms of Energy Indicators with Multidimensional Scaling Analysis
Countries need energy to achieve economic growth, socio-economic prosperity and sustainability. In this study, it is aimed to compare OECD countries, of which Turkey is a member, with each other in terms of energy variables, to identify countries that are similar and different to each other. In the study, Multidimensional Scaling analysis was carried out using data belonging to 9 energy variables of 36 OECD countries, namely Primary Energy Consumption, Primary Energy Consumption Per Capita, Electricity Production, Oil Consumption, Natural Gas Consumption, Coal Consumption, Hydroelectric Consumption, Renewable Energy Consumption and Renewable Energy Generation. According to the results of the analysis, the information reduced to two-dimensional scaling showed that Germany, France and Turkey are similar to each other, and Israel and Czechia are similar to each other. The United States, on the other hand, was obtained as the most diverse country in the OECD countries.
___
- Allen, R. C. (2009). The British industrial revolution in global perspective. Cambridge University Press. Cambridge.
- Alptekin, N., & Yeşilaydın, G. (2015). OECD ülkelerinin sağlık göstergelerine göre bulanık kümeleme analizi ile sınıflandırılması. İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(4), 137-155.
- Aykın, S. M., & Korkmaz, A. (2014). Türkiye ve üye ülkelerin AB-2020 stratejisi göstergeleri açısından kümelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 9(1), 7-20.
- Ayres, R. U. ve Warr, B. (2005). Accounting for growth: The role of physical work. Structural Change and Economic Dynamics, 16. 181-209.
- BP, 2018, Energy Outlook, s.3-50
- BP,2020, Statistical Review of World Energy 2020 69th edition
- Bülbül, S., & Köse, A. (2010). Türkiye’de bölgelerarası iç göç hareketlerinin çok boyutlu ölçekleme yöntemi ile incelenmesi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 39(1), 75-94.
- Çukurçayır, M. A., & Sağır, H. (2008). Enerji sorunu, çevre ve alternatif enerji kaynakları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (20), 257-278.
- Dinçer, F., İpek, A., Yılmaz, Ş., & Çıngı, A. (2017). Hidrolik enerjisinden yararlanmada ülkemiz ve gelişmiş ülkelerin mevcut durumlarının analizi. Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Dergisi, 8(3), 555-561.
- Ebohon, O. J. (1996) Energy, economic growth and causality in developing countries: A case study of Tanzania and Nigeria. Energy Policy, 24, 447-453.
- Erdem, K., & Kadir, K. (2015). Enerji Kaynakları–Yenilenebilir Enerji Durumu. Mühendis ve Makina, 56(668), 36-47.
- Exxon Mobil Corporation, 2019, Outlook For Energy: A Perspectıve to 2040.
- Gökçe, C. (2015). Önemli Bir Enerji Girdisi Olan Petrolün Ekonomik Kalkınma Sürecindeki Rolü. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(1), 143- 154.
- Gündüz, S. (2011). Uzaklık fonksiyonlarının çok boyutlu ölçekleme algoritmalarındaki etkinliğinin incelenmesi ve uygulamalar, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü İstatistik Bölümü, Adana
- GÜT, A. (2013). Şehirlerin Markalaşma Süreci ve Çok Boyutlu Ölçekleme Tekniği ile Analizi, Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Tekirdağ.
- Kalay, S. Ç., & Hatırlı, S. A. Harcama Eğilimlerinin Belirlenmesinde Çok Boyutlu Ölçekleme Analizinin Kullanımı İnegöl Meslek Yüksekokulu Örneği. Uygulamalı Sosyal Bilimler ve Güzel Sanatlar Dergisi, 2(3), 151-165.
- Kaldor, N. (1968). Productivity and Growth in Manufacturing Industry: A Reply. Economica, 35(140), 385-391.
- Kavcıoğlu, Ş. (2019). Yenilenebilir Enerji ve Türkiye. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 11(21), 209-227.
- Koçak, B. B. (2018). Türk Havayolu işletmelerinin yolcu taşıma hizmetlerine yönelik algı haritalarının konumlandırma konsepti ile ilişkisinin Twitter üzerinden analizi, Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sivil Havacılık Yönetimi Anabilim Dalı, Eskişehir.
- Manly, B. F., & Alberto, J. A. N. (2016). Multivariate Statistical Methods: A Primer. CRC Press.
- Oğuz, M., & Akkurt, Ş. (2017). Kayseri İlinin Yenilenebilir Enerji Potansiyeli. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 6(2), 362-374.
- Orhunbilge, Neyran, Çok Değişkenli İstatistik Yöntemler, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayınları, 2010.
- Pamir, A. N. (2003). Dünyada ve Türkiye’de Enerji, Türkiye’nin Enerji Kaynakları ve Enerji Politikaları. Metalürji Dergisi, 134, 73-100.
- Smile, V. (1994). Energy in world history. Boulder, Colarado, USA: Westview Press Inc.
- Şenbabaoğlu, E., & Parilti, N. (2019). Tüketici yenilikçiliğinin görsel haritalama tekniğiyle bibliyometrik analizi. Third Sector Social Economic Review, 54(2), 713-730.
- Tezcan, N. (2015). OECD ve BRIC Ülkelerinin Enerji Göstergeleri Açısından Çok Boyutlu Ölçekleme Analizi ile Karşılaştırılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 25(77), 119-135.
- TKA, Trakya Kalkınma Ajansı Enerji Raporu, 2012. https://www.trakyaka.org.tr/upload/Node/33092/xfiles/enerji_raporu.pdf
- U.S.E.I.A., 2017, Country Analysis Brief: Australia. eia.gov/international/content/analysis/countries_long/Australia/australia.pdf
- U.S.E.I.A., 2017, Country Analysis Brief: Canada. https://www.eia.gov/international/content/analysis/countries_long/Canada/canada_CAXS .pdf
- U.S.E.I.A.,2017, Country Analysis Brief: Norway. https://www.eia.gov/international/content/analysis/countries_long/Norway/pdf/norway_e xe.pdf
- U.S.E.I.A.,2017, Country Analysis Brief: Turkey. https://www.eia.gov/international/content/analysis/countries_long/Turkey/turkey.pdf
- Ünlükaplan, İ., & Canıkalp, E. (2019). Sürdürülebilir Yönetişim Göstergeleri: Türkiye ve Avrupa Birliği Ülkeleri İçin Çok Boyutlu Ölçekleme Analizi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28(3), 183-195.
- World Bank, 2020, World Energy Outlook 2020 October
- Wrigley, E. A. (1988). Continuity, chance, and change: The character of the industrial revolution in England. Cambridge University Press. Cambridge.
- Yenidoğan, T. G. (2008). Pazarlama Araştırmalarında Çok Boyutlu Ölçekleme Analizi: Üniversite Öğrencilerinin Marka Algısı Üzerine Bir Araştırma. Akdeniz İİBF Dergisi, 8(15), 138-169.