“Okul Dışı Öğrenme Faaliyetlerine (ODÖF) Yönelik Öğretmen Tutum Ölçeği” Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Bu araştırmanın amacı “Okul Dışı Öğrenme Faaliyetlerine (ODÖF) Yönelik Öğretmen Tutum Ölçeği” geliştirmektir. Ölçeğin kapsam geçerliği için dört uzmanın görüşüne başvurulmuştur. Araştırma verileri 315 öğretmenden çevrimiçi olarak elde edilmiştir. Ölçeğin yapı geçerliği için Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) uygulanmıştır. Üç faktörlü, 9 olumsuz ve 16 olumlu olmak üzere toplam 25 maddeden oluşan ölçek elde edilmiştir. Faktörlere sırasıyla “ODÖ faaliyetlerini değerli bulma”, “ODÖ faaliyetlerini önemseme” ve “ODÖ Faaliyetlerine Yönelik Olumsuz İnanç” olarak isim verilmiştir. Üç faktörlü yapının toplam varyansı açıklama oranı %58.12’dir. Yapılan güvenirlik analizi sonucunda, ölçeğin geneline ilişkin Cronbach Alfa güvenirlik katsayısının .92 her bir alt boyuta ilişkin güvenirlik değerleri sırasıyla .89, .90, .87 olarak bulunmuştur. Madde toplam korelasyonu ile %27’lik alt-üst grup karşılaştırmaları ölçekte yer alan maddelerin tamamının ayırt edici olduğunu göstermiştir. Sonuç olarak öğretmenlerin ODÖ faaliyetlerine yönelik tutumlarını ortaya koyacak geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı elde edilmiştir.

The Development of an Attitude Scale to Measure Teachers’ Attitudes to Out-OfSchool Learning Activities (OOSLA): A Validity and Reliability Studies

The present study aimed to develop a scale to measure teachers’ attitudes toward out-of-school learning activities (OoSLA). The study was conducted with 315 teachers via an online survey. Four expert opinions was sought on the content validity of the scale. An Exploratory Factor Analysis (EFA) was performed for the construct validity of the scale. The EFA yielded a structure consisting of 25 items and three factors, which accounted for 58.12% of the variance. The factors that were revealed were labeled as follows: "To value OoSLA", "To attach importance to OoSLA" and "Negative Beliefs towards OoSLA" The reliability of the measurements were determined utilizing the Cronbach Alpha coefficient. Respectively three factor's and whole scale Cronbach's alpha coefficients are 89, .90, .87 .92. The item-total correlation and the 27% bottom-top group comparisons showed that all of the items on the scale were discriminatory. Ultimately, the scale reveals teachers' attitude toward OoSL that gives valid and reliable measurements was obtained.

___

Arkonaç, A. S. (2001). Sosyal psikoloji. İstanbul: Alfa.
Ay, Y., Anagün, Ş. S., & Demir, Z. M. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretiminde okul dışı öğrenme hakkındaki görüşleri. Electronic Turkish Studies, 10(15). Doi: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8702
Aydemir, İ., & Gökçe, A. T. (2016, June). Okul yöneticilerinin okul dışı öğrenme ortamlarına ilişkin görüşleri. Paper presented at the Annual Meeting of the 3rd International Eurasian Educational Research Congress, Muğla
Balkan Kıyıcı, F., & Yavuz Topaloğlu, M. (2018). A scale development study for the teachers on out of school learning environments. Malaysian Online Journal of Educational Sciences, 4(4), 1-13
Bozdoğan, A. E. (2016). Okul dışı çevrelere eğitim amaçlı gezi düzenleyebilme öz-yeterlik inancı ölçeğinin geliştirilmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi [Journal of Theoretical Educational Science], 9(1), 111-129.
Bolat, Y. & Köroğlu, M. (2020). Out-of-school learning and scale of regulating out-of-school learning: Validity and reliability study, International Journal of Education Technology and Scientific Researches, 5(13) 1630-1663,
http://ijetsar.com/DergiTamDetay.aspx?ID=258&Detay=Ozet Bohner, G., & Wänke, M. (2004). Attitudes and attitude change. Newyork: Psychology
Büyükkaynak, E., Ok, Z., & Aslan, O. (2016). Fen bilimleri öğretmenlerinin fen eğitiminde okul dışı öğrenme ortamlarına yönelik görüşleri. Kafkas Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Ek sayı 1, 43-60. doi:10.9775/kausbed.2016.032
Büyüköztürk, Ş. (2006). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı, 6. Baskı, Ankara: Pagem Yayıncılık.
Cattell, R. B. (1978). The scientific use of factor analysis in behavioral and life sciences. New York: Plenum
Comrey, A. L., & Lee, H. B. (1992). A first course in factor analysis. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Croceker, L.,& Algina, J. (1986). Introduction to classical and modern test theory. Fort Worth, TX: Holt, Rinehart and Winston Inc.
Çiçek, Ö., & Saraç, E. (2017). Fen bilimleri öğretmenlerinin okul dışı öğrenme ortamlarındaki yaşantıları ile ilgili görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 18(3), 504-522.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik. Ankara: Pegem Akademi.
Demir, S. (2012). Eğitim fakülteleri programı kapsamında yer alan öğretmenlik meslek bilgisi derslerinden “öğretim ilke ve yöntemleri dersinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
DeVellis, R. F. (2017). Scale development: theory and applications (4th ed.). ThousandOaks, CA: Sage.
Eshach, H. (2007). Bridging in-school and out-of-school learning: formal, non-formal, and informal education. Journal of Science Education and Technology,16, 171-190
Field, A. (2013). Discovering statistics using IBM SPSS statistics (4. edition). London: Sage.
Freedman, l, J., Sears, O. D., & Carlsmith, M, J. (1989). Sosyal psikoloji. (A. Dönmez, Trans. ). İstanbul : Ara
Göloğlu Demir, C. (2021). Development of a scale for measuring students’ attitudes towards outof-school learnıng activities (OoSLA). MOJES: Malaysian Online Journal Of Educational Sciences, 9(2), 12-26. Retrieved from https://mojes.um.edu.my/article/view/29376
İnceoğlu, M. (2004). Tutum algı iletişim. Ankara: Elips
Kağıtçıbaşı, Ç. (1999). Yeni insan ve insanlar. İstanbul: Evrim
Karademir, E. & Erten, S. (2013). Determining the factors that affect the objectives of preservice science teachers to perform outdoor science activities. International Journal of Education in Mathematics, Science and Technology, 1(4), 270-293.
Karasar, N. (2019). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar ilkeler teknikler (34. Baskı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık.
Kubat, U. (2018). Okul dışı öğrenme ortamları hakkında fen bilgisi öğretmen adaylarının görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4), 111-135.
Lynn, M.R. (1986). Determination and quantification of content validity. Nursing Research, 35, 382– 385
Mertoğlu, H. (2019). Fen bilgisi öğretmen adaylarının farklı öğrenme ortamlarında gerçekleştirdikleri okul dışı etkinliklere ilişkin görüşleri. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 4(1), 37-60.
Orion, N. & Hofstein, A. (1994). Factors that influence learning during a scientific field trip in a natural environment. Journal of Research in Science Teaching, 31(10), 1097–1119
Resnick, L. B. (1987). Learning in school and out. Educational Researcher 16, 13–20
Rennie, L. (2006) Learning science outside of school. In N. G., Lederman & S. K. Abell, (Ed) Handbook of research on science education. London: Routledge
Sarışan-Tungaç, A. (2015). Fen bilgisi öğretmenlerinin okul dışı (doğa deneyimine bağlı) çevre eğitimine yönelik özyeterlik algıları, çevre bilgileri ve çevresel tutumlarının incelenmesi: Mersin ili örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi,Mersin.
Sontay, G., Tutar, M., & Karamustafaoğlu, O. (2016). “Okul dışı öğrenme ortamları ile fen öğretimi" hakkında öğrenci görüşleri: planetaryum gezisi. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 1(1), 1-24.
Sturm, H., & Bogner, F. X. (2010). Learning at workstations in two different environments: a museum and a classroom. Studies in Educational Evaluation, 36, 14-19.
Sözer, Y. (2015). Sınıf içi öğrenmeleri destekleyen okul dışı aktif öğrenmeler: Bir meta-sentez çalışması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dicle Üniversitesi, Diyarbakır
Tatar, N., & Bağrıyanık, K. E. (2012). Fen ve Teknoloji dersi öğretmenlerinin okul dışı eğitime yönelik görüşleri. İlköğretim Online, 11(4), 883-896.
Şen, A.İ., Ertaş-Kılıç, H., Oktay, O. Ekinci E. & Kadırhan Z. (2021). Learning science outside the classroom: development and validation of the out-of-school learning environments perception scale. Journal of Outdoor and Environmental Education 24, 19–36 https://doi.org/10.1007/s42322-020-00070-7
Tavşancıl, E. (2006). Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi. Ankara: Nobel
Tavşancıl, E.(2014) Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi. Nobel Yayıncılık. Ankara. 48.
Tezbaşaran, A. (1997). Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları
Tortop, H. S. & Özek, N. (2013). Proje tabanlı öğrenmede anlamlı alan gezisi; Güneş enerjisi ve kullanım alanları konusu. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44, 300-307.
Üner, S. (2019). Fen grubu öğretmenlerinin okul dışı öğrenme ortamlarına yönelik kaygı düzeyi değerlendirme ölçeği çalışması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacattepe Üniversitesi, Ankara
Yavuz, M. (2012). Fen eğitiminde hayvanat bahçelerinin kullanımının akademik başarı ve kaygıya etkisi ve öğretmen-öğrenci görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi , Sakarya Üniversitesi ,Sakarya
Zayimoğlu Öztürk, F. (2014). Sosyal bilgiler dersinde arkeolojik kazı çalışması ve müze gezisi. Araştırma Temelli Etkinlik Dergisi (ATED), 4(1), 12-26.
MEB, (2018). 2023 Vizyonu. Retrieved from http://2023vizyonu.meb.gov.tr/doc/2023_EGITIM_VIZYONU.pdf