Anasınıfına Devam Eden Çocukların Fonolojik Farkındalığı, Yazı Farkındalığı, Matematik Becerileri ve Fen Becerileri Arasındaki İlişkilerin Yapısal Eşitlik Modellemesi ile İncelenmesi

Bu çalışmada ana sınıfına devam eden çocukların fonolojik farkındalığı, yazı farkındalığı, matematik becerileri ve fen becerileri arasındaki ilişkilerin yapısal eşitlik modellemesi ile incelenmesi amaçlanmıştır. Bu çalışmanın örneklemini Ankara ilinde anasınıfına devam eden 100 çocuk oluşturmaktadır. Çalışmada nicel desenlerden korelasyonel araştırma deseni kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak, “Genel Bilgi Formu”, “Okul Öncesi Yazı ve Sözcük Farkındalığı Değerlendirme Aracı”, “Fonolojik Farkındalık Ölçeği” ve “Marmara İlköğretime Hazır Oluş Ölçeği” uygulanmıştır. Veriler AMOS-21 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın ilişkiye yönelik hipotezlerinin test edilmesinde yapısal eşitlik modeli altında yer alan yol analizi tekniği kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre; fonolojik farkındalık becerileri ile yazı farkındalığı, matematik becerileri arasında orta düzeyde fen becerileri ile düşük düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Yazı farkındalığı becerileri ile matematik becerileri ve fen becerileri orta düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Matematik becerileri ile fen becerileri arasında orta düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bir diğer sonuca göre ise, fonolojik farkındalık yazı farkındalığı ve matematik becerileri üzerinde aracılık etkisine sahip olduğu görülmektedir.

A Study into the Relations between Phonetic Awareness, Print Awareness, Mathematical and Scientific Skills of the Children Attending to a Kindergarten in terms of Structural Equality Modelling

In the current study, it was aimed to investigate the relations between phonetic awareness, writing awareness, mathematical and scientific skills of the children attending to a kindergarten in terms of structural equality modelling. The sampling of the study was made up of 100 students attending to a kindergarten in the city of Ankara. The current research is a correlational scanning study. As a data collection tool, “General Information Form”, Evaluation Tool for Preschool Writing and Vocabulary Awareness”, “Phonological Awareness Scale” and “Marmara Readiness Scale for Primary education” were used. The data was analysed using the package program of AMOS. In testing the hypotheses regarding relation in the research, path analysis technique under structural equality model was used. Depending on the results obtained in the study, it was found that there was a medium level significant relation between the phonological awareness skills and writing skills with mathematical skills while there was a low level significant relation with science skills. In addition, a significant relation was found between mathematical skills and scientific skills at a medium level. Another finding obtained in the study was that phonological awareness had a mediation effect on script awareness and mathematical skills.

PDF

___

Akman, B., Yükselen, A. İ. ve Uyanık, G. (2000). Okul Öncesinde Matematik Etkinlikleri. İstanbul: Epsilon Yayınları.
Altınkaynak, Ş. Ö. ve Akman, B. (2016). Aile Temelli Okuma Yazmaya Hazırlık Programının Çocukların Okuma Yazmaya Hazırlık Becerierine Etkisi. Eğitim ve Bilim, 41 (186), 185-204. doi:10.15390/EB.2016.6711
Başaran, İ. E. (2005). Eğitim Psikolojisi. Nobel Yayın Dağıtım. (6. Baskı). Ankara: Nobel Basımevi.
Bayraktar, V. (2013). Okuma Yazmaya Hazırlık Eğitim Programının Anasınıfına Devam Eden 6 Yaş Grubu Çocukların Yazı Farkındalığı Becerilerine ve İlkokul Birinci Sınıftaki Ses Farkındalığı ve Okuma Yazma Becerilerine Etkisinin İncelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstüsü, Ankara.
Bayraktar, V. ve Temel, F. (2014). Okuma-Yazmaya Hazırlık Eğitim Programı’nın Çocukların Okuma Yazma Becerisine Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29 (3), 08-22.
Bayraktar, V. ve Temel, F. (2018). Yazı Farkındalığı Becerileri. (Ed. F. Temel). Dil ve Erken Okuryazarlık.. Ankara: Hedef CS, 63-88.
Barker, R. M., Sevcik, R. A. Morris, R. D. ve Romski, M. (2014). A Model of Phonological Processing. Language, and Reading for Students with Mild Intellectual Disabilit, 118 (5): 1-21. doi:10.1352/1944-7558-118.5.365.
Bekir, H. (2018). İki Dilli Çocuklarda Erken Okuryazarlık Yazı Farkındalığı Becerileri. (Ed. F. Temel). Dil ve Erken Okuryazarlık.. Ankara: Hedef CS., 187-214.
Betts, J., Pickart, M., ve Heistad, D. (2009). Construct and Predictive Validity Evidence for Curricuum Based Measures of Early Literacy and Numeracy Skills in Kindergarten. JPsychoeduc Assessment, 27 (2), 83–95.
Byrne, B. M. (2013). Structural Equation Modeling with Lisrel, Prelis, and Simplis: Basic Concepts, Applications, and Programming. New York : Psychology Press.
Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal Bilimler için Veri Analiz El Kitabı. (8. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2019). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. (26. Baskı). Ankara: PEGEM Akademi.
Cabell, S.Q. Justice, L.M., Konold, T.R. ve McGinty, A.S. (2011). Profiles of Emergent Literacy Skills Among Preschool Children Who Are at Risk for Academic Difficulties. Early Childhood Research Quarterly, 26 (1), 1-14.
Catts, H.W., Gillispie, M., Leonard, L. B., Kail, R.V. ve Miller, C. A. (2002). The Role of Speed of Processing, Rapid Naming, and Phonological Awareness in Reading Achievement. Journal of Learning Disabilities. 35 (6), 509–524.
Caroll, J.M., Stevenson, J. ve Snowing, M. (2003). The Devlopment of Phonological Awareness in Preschool Children. Developmental Psychology, 39 (5), 913-923.
Carroll, J. M., Bowyer-Crane C., Duff, F. J., Hulme, C., Margaret J. ve Snowling, M., J. (2011). Theoretical framework: foundations of learning to read. (Eds. Chesher, D.), Developing Language and Literacy Effective İntervention in the Early Years (pp.1-16). New Jersey: Wiley-Blackwell.
Çetin, A. (2019). Erken okuryazarlık becerileri eğitim programının erken okuryazarlık ve erken matematik becerileri üzerine etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Cinisimo, S.L., Pebley, A.R., Vaiana, M.E. ve Maggio, E. (2004). Are L.A.’s Children Ready for School?. Labor and Population. Web:www.rand.org adresinden 2.09. 2019 tarihinde alınmıştır.
Dunst, C., Meter, D. ve Hamby, D. W. (2011). Relationship Between Young Children’s Nursery Rhyme Experiences and Knowledge and Phonological and Print-Related Abilities. Center for Early Literacy Learning, 4(1), 1-12.
Freeman, N.K. ve Costello, P.B. (2011). Reconsidering Readiness. (Eds. D. M. Laverick and M.R. Jalongo). Transitions to Early Care and Education. (137-148). London, New York: Springer Dordrecht Heidelberg.
Foorman, B. R., Herrera, S., Petscher, Y., Mitchell, A. ve Truckenmiller, A. (2015). The Structure of Oral Language and Reading and Their Relation to Comprehension in Kindergarten Through Grade. Read Writ, 2. 28(5): 655–681.
Goswami, U. ve Bryant, P. E. (1990). Phonological Skills and Learning to Read. Hove, East Sussex: Psychology Press.
Gökkuş, İ. (2016). Erken Okuryazarlık Becerilerinin Gelişiminde Ses Bilgisi Farkındalık Programının Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Heriot, S. ve Beale, I. (2004). Is Your Child Ready for School? A Guide for Parents. Victoria: ACER Press.
Ihmeideh, F. M. (2014). The Effect of Electronic Books on Enhancing Emergent Literacy Skills of Pre School Children. Computers & Education, 79, 40-48. doi: http://dx.doi. Org/10.1016/j.compedu.2014.07.008. adresinden 12.09.2019 tarihinde alınmıştır.
Jalongo, M. R. (2013). Early Childhood Language Arts. (6. Baskı). Boston: Pearson.
Kelman, M. E. (2006). An İnvestigation of Preschool Children’s Primary Literacy Skills. Doctoral dissertation, Wichita State University, US.
Kuru, N. (2015). 48-66 Aylık Çocukların Bilimsel Süreç Becerileri ve Matematik Kavramları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Krajewski, K. ve Schneider, W. (2009). Exploring the İmpact of Phonological Awareness, Visual Spatial Working Memory, and Preschool Quantity-Number Competencies on Mathematics Achievement in Elementary School: Findings from a 3-Year Longitudinal Study. J Exp Child Psychol, 103 (4), 516–531.
LeFevre, A., Polyzoi, E., Skwarchuk, S., Fast, L. ve Sowinski, C. (2010). Do Home Numeracy and Literacy Practices of Greek and Canadian Parents Predict the Numeracy Skills of Kindergarten Children? International Journal Early Years Education, 18 (1), 55–70.
Lefebvre, P., Trudeau, N. ve Sutton, A. (2011). Enhancing Vocabulary, Print Awareness and Phonological Awareness Through Shared Storybook Reading with Low-İncome Preschoolers. Journal ofEarly Childhood Literacy, 11(4), 453-479. doi: 10.1177/1468798411416581. adresinden 23.10.2019 tarinde alınmıştır.
Leopola, J., Poskiparta, E., Laakkonen, E. ve Niemi, P. (2005). Development of and Relationship Between Phonological and Motivational Processes and Naming Speed in Predicting Word Recognition in Grade 1. Scientific Studies of Reading, 9 (4), 367-399.
Lind, K. K. (2000). Exploring Science in Early Childhood Education. Albany, NY: Delmar.
Lonigan, C. J., Anthony, J. L., Phillips, B. M., Purpura, D. J., Wilson, S. B. ve McQueen, J. D. (2009). The Nature of Preschool Phonological Processing Abilities and Their Relations to Vocabulary, General Cognitive Abilities, and Print Knowledge. Journal of Educational Psychology, 101 (2), 345-358.
Macgregor, D. L. (2009). Is My Child Ready for School? (Eds. B.L. Maria) Current Management in Child Neurology. (258-263) (Fourth Edition). Shelton: B C. Decker.
Manolitsisa, G., Georgioub, G.K. ve Tzirakia, N. (2013). Examining the Effects of Home Literacy and Numeracy Environment on Early Reading and Math Acquisition. Early Childhood Research Quarterly, 28 (4), 692-703.
McGinity, A.S., Smith, A.B., Xitao, F. Justice, L.M. ve Kaderavek, J.N. (2011). Does intensity matter? Preschoolers’ print knowledge development with in a classroom-based intervention. Early Childhood Research Quartely, 26 (3), 255-267. https://doi.org/10.1016/j.ecresq. adresinden 2011.02.002 tarihinde erişildi.
MEB (2013). Okul Öncesi Eğitim Programı. Web: http://tegm.meb.gov.tr/www/okul oncesi egitim-programi-ve-kurul-karari/icerik/54 adresinden 23.9.2019 tarihinde erişildi.
Morrison, G. S. (2007). Early Childhood Education Today. New Jersey. Columbus. Ohio: Person Merrill Prentice Hall.
Muter, V., Hulme, C., Snowling, M. J. ve Stevenson, J. (2004). Phonemes, Rimes, Vocabulary, and Grammatical Skills As Foundations of Early Reading Development: Evidence from A Longitudinal Study. Developmental Psychology, 40 (5), 665–681.
Neuman, S.B. ve Dickinson, D. K. (2011). Handbook of Early Literacy Research. New York, London: The Guilford Press.
Niklas, F. ve Schneider, W. (2013). Home Literacy Environment and the Beginning of Reading and Spelling. Contemporary Educational Psychology, 38 (1), 40-50. https://doi.org/10.1016/j.cedpsych.2012.10.001 adresinden 23.09.2019 tarihinde alınmıştır.
Oktay, A. (2018). İlköğretime Hazır Oluş ve Hazır Oluşu Etkileyen Temel Faktörler. (Eds. A. Oktay). İlköğretime Hazırlık ve Hazırlık Programları. (3. Baskı). İstanbul: Pege A Akademi.
Piasta, S. B., Justice, L. M., McGint, A. S. ve Kaderavek, J. N. (201 2). Increasing Young Children’s Contact with Print During Shared Reading: Longitudinal Effects on Literacy Achievement. Child Development, 83 (3), 810–820. doi: 10.1111/j.1467-8624.2012. 01754.x adresinden 20.09.2019 tarihinde alınmıştır.
Polat, Ö. (2018). Okulöncesi eğitim programlarında ilköğretime hazırlık. (Eds. A. Oktay). İlköğretime Hazırlık Ve Hazırlık Programları. (3. Baskı). (66-86). Ankara: Pegem Akademi.
Puranik,C.S., Phillips, B.M. Lonigan ,C.J. ve Gibson, E. (2018). Home Literacy Practices and Preschool Children’s Emergent Writing Skills: An Inital Investigation. Early Childhood Research Quartely, 40 (1), 228-238.
Purpura, D.J., Hume, L.E., Sims, D.M. ve Lonigan,C. J. (2011). Early Literacy and Early Numeracy: The value of İncluding Early Literacy Skills in the Prediction of Numeracy Development. J Exp Child Psychol, 110 (4), 647–58.
Rafoth, M. .A., Buchenauer, E.L.,Crissman, K. K. ve Halko, J..L. (2004). Ashool Readines Preparing Children for Kindergarten and Beyond:İnformation for Parents. National Assocation for the Education of Young Children. Web:www.naeyc.org adresinden 10.09.2019 atrinde alınmıştır.
Rvachew, S., Rees, K., Carolan, E. ve Nading, A. (2017). Improving Emergent Literacy With School Based Shared Reading: Paper Versus Ebooks. International Journal of Child-Computer Interaction, 12, 24-29.
Ronde-Davidse, N. J., De Jong, M.T.S. ve Bus, A. (2014). Explaining Common Variance Shared by Early Numeracy and Literacy. Read Writ, 27 (4): 631–648.
Saçkes, M. (2013). Children's Competencies in Process Skills in Kindergarten and Theirİmpact on Academic Achievement in Third Grade. Early Education and Development, 24, 704 720.
San Bayhan, P. ve Artan, İ. (2012). Çocuk Gelişim ve Eğitimi. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
Savage, R., Carless, S. ve Ferraro, V. (2007). Predicting Curriculum and Test Performance at Age 11 years from Pupil Background, Baseline Skills and Phonological Awareness at Age 5 years. Journal of Child Psychology and Psychiatry and Allied Disciplines, 48 (7), 732-739.
Shanahan, T. ve Lonigan, C. (2010). The National Early Literacy panel:A Summary of the Process and the Report. Educational Researcher, 39 (4): 279-285.
Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H. ve Müller, H. (2003). Evaluating the Fit of Structural Equation Models: Tests of Significance and Descriptive Goodness-Of-Fit Measures. Methods ofPsychological Research Online, 8 (2), 23-74.
Snow, C. E., Burns, M. S. ve Griffin, P. (1998). Preventing Reading Difficulties in Young Children. Washington: D C: National Academy Press.
Taşkın, N. (2013). İlkokula hazır bulunuşluk ve hazır bulunuşluğu etkileyen faktörler. (Ed. T. Erdoğan), İlkokula (İlköğretime) Hazırlık ve İlkoku İlköğretim) Programları, (1-10). Ankara: Eğiten Kitap.
Taşkın, N. ve Tuğrul, B. (2014). Okul Öncesindeki Çocukların Dil ile Matematik Becerileri Arasındaki İlişkinin Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 129-148.
Torgesen, J.K., Wagner, R.K. & Rashotte, C. A. (2001). The Relations between Phonological Processing Abilitiesand Emerging Individual Differences in Mathematical Computation Skills: A Longitudinal Study from Second to Fifth Grades. Journal of Experimental Child Psychology, 79 (2),192–227.
Winter, S. M. (2011). Culture, health, and school readiness. (Eds. D.M.Laverick and M.R. Jalongo).Transitions to Early Care and Education. (pp.117-135). London, New York: Springer Dordrecht Heidelberg.
Welsh, J.A., Nix RL, Blair, C., Bierman, K.L. ve Nelson, K.E. (2010). The Development of Cognitive Skills and Gains in Academic School Readiness for Children From Low-Income Families. J Educ Psychol, 102 (1), 43-53.
Wesseling, P. B.C. , Christmann, C.A. ve Lancmann, T. (2017). Shared Book Reading Promotes Not Only Language Development, but Also Grapheme Awareness in German Kindergarten Children. Frontiers Psychol, 8 (364), 1-13.
Yazıcı, Z. (2002). Okulöncesi Eğitimin Okul Olgunluğu Üzerine Etkisinin İncelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 155-156.
Yazıcı, Z. ve Temel, F.Z. (2011). İkidilli ve Tek Dilli Çocuklarda Dil Gelişimi Okuma Olgunluğu İlişkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, 11(22), 145-158.
Zuckerman, B. ve Halfon, N. (2003). School Readiness: An Idea Whose Time Has Arrived. Pediatrics, 11 (6), 1433-1436. DOI: https://doi.org/10.1542/peds.111.6.1433