Ekonomik Krizler ve Öğrenen Ekonomi: Türkiye’ye İlişkin Ampirik Bir Analiz

Ekonomik krizler bir yandan ekonomileri olumsuz etkilerken bir yandan da gerekli olan düzenleme ve reformların yapılmasını gerekli kılarak ekonomilere yeni fırsatlar sunmaktadır. Bu sayede krizler ekonomilerin kriz sonrası ortaya çıkan olumsuzluklardan ders çıkararak yeni politika ve uygulamalarla öğrenmelerine vesile olabilmektedirler. Bu açıdan öğrenen ekonomi krizler sonrasında ekonomilerde gerekli düzenlemelerin yapılmasına vurgu yapmaktadır. Bu bağlamda bu çalışmada Türkiye ekonomisinin Kasım 2000 ve Şubat 2001 krizlerinden öğrendikleri ele alınmaktadır. Bunun için çeyrek yıllık GSYİH, enflasyon, sanayi üretim endeksi, reel kur, faiz oranı ve cari denge serilerinin 2001 yılı sonrası durumu Box-Jenkins Analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre Kasım 2000 ve Şubat 2001 krizleri sonrasında Türkiye ekonomisinde uygulamaya konan yapısal düzenleme ve reformlar ekonomik performansı önemli derecede iyileştirmiştir. Bu sonuca göre Türkiye ekonomisi söz konusu bu ikiz kriz sonrasında öğrenen ekonomi haline gelmiştir.

Economic Crisis and Learning Economy: An Empirical Analysis on Turkey

While economic crises have a negative effect on economies in general, they also provide new opportunitiesfor the economies by requiring new regulations and reforms. Thus, crises could allow the economies tolearn from the problems during the post-crisis periods through new policies and implementations. In thisrespect, the learning economy emphasizes the organizations required in post-crisis periods by theeconomies. Thus, the present study focused on the things learned by the Turkish economy after theNovember 2000 and February 2001 crises, For this purpose, Box-Jenkins Analysis was used to analyze thepost-2001 quarterly GDP, inflation, industrial production index, real exchange rate, interest rate andcurrent account balance figures. The study findings determined that the structural adjustments and reformsimplemented in Turkish economy after the November 2000 and February 2001 crises significantly improvedthe economic performance. Based on these findings, Turkish economy became a learning economy afterthese twin crises

PDF

___

Aktan, C. C., Şen, H., (2002). “Ekonomik Kriz: Nedenleri ve Çözüm Önerileri”, Yeni Türkiye Dergisi(Ekonomik Kriz Özel Sayısı), Cilt.2, Sayı.42, 1 -9.
Albeni, M., (2003). Kasım 2000 – Şubat 2001 Ekonomik Krizleri ve Göller Bölgesi Mermercilik Sektörüne Etkileri, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Isparta.
Ardıç, H., (2004). “1994 ve 2001 Yılı Ekonomik Krizlerinin, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Bilançosunda Yarattığı Hareketlerin İncelenmesi”, Uzmanlık Yeterlilik Tezi, TCMB Muhasebe Genel Müdürlüğü, Ankara.
Bağımsız Sosyal Bilimciler İktisat Grubu, (2001). “Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı Üzerine Değerlendirmeler”, İktisat, İşletme ve Finans, 16(185), 7-47.
BDDK, (2010). “Krizden İstikrara Türkiye Tecrübesi”, Çalışma Tebliği, https://www.bddk.org.tr/ContentBddk/dokuman/duyuru_0395_02.pdf, (10.12.2019).
Calvo, G. A., (1998). “CapitalFlowsandCapital-Market Crises: The Simple Economics of SuddenStops”, Journal of AppliedEconomics, Universidad del CEMA, Vol.1, 35-54.
Celasun, M., (2002). “2001 Krizi, Öncesi ve Sonrası: Makroekonomik ve Mali Bir Değerlendirme”, http://content.csbs.utah.edu/~ehrbar/erc2002/pdf/i053.pdf, (10.12.2019).
Çakmak, U., (2007). “Kriz Modelleri Çerçevesinde Türkiye 2001 Finansal Krizinin Değerlendirilmesi”, Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 9(1), 81 -101.
Eryılmaz, M.E.,Eryılmaz, F. (2011). “Ekonomik Krizlerin Retoriksel Stratejilere Etkisi: TKY Örneği”, Başkent Üniversitesi Yönetim Araştırmaları Dergisi (YAD), 11/1 –2: 35- 78.
Güloğlu, B. (2001). “İstikrar Programından İstikrarsızlığa: Kasım 2000 ve Şubat 2001 Krizleri”, Yeni Türkiye Dergisi, 7(41), 526-532.
Hazine Müsteşarlığı (2001). “Türkiye’nin Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı: Hedefler, Politikalar ve Uygulamalar”, Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Matbaası.
Kale, S., Eken, M. H., (2017). “Türk Bankacılığında Krizler ve Çıkarılan Dersler”, Kırklareli Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt.6, Sayı.5, 11 -23.
Karaçor, Z., (2006). “Öğrenen Ekonomi Türkiye: Kasım 2000 – Şubat 2001 Krizinin Öğrettikleri”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı.16, 379-391.
Kibritçioğlu, A., (2001). “Türkiye’de Ekonomik Krizler ve Hükümetler 1969-2001”, Yeni Türkiye Dergisi, Yıl.7, Sayı.41, 174-182.
Lee, J.,Strazicich, M.C. (2003). “Minimum LagrangeMultiplierUnitRoot Test withTwoStructural Breaks”, TheReview of. Economicsand. Statics,85/4, 1082–1089.
Mangır, F., (2006). “Finansal Deregülasyonun (1989-2001) Türkiye Ekonomisi Üzerine Etkileri: Kasım 2000 ve Şubat 2001 Krizleri”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı.16, 459-473.
Nazlıoğlu, Şaban (2011). “World OilandAgriculturalCommodityPrices: Evidencefrom NonlinearCausality”. EnergyPolicy 39: 2935–2943.
Nazlıoğlu, Ş., Kayhan, S., Adıgüzel, U., (2014). “ElectricityConsumptionandEconomicGrowth in Turkey: Cointegration, LinearandNonlinearGrangerCausality”. EnergySourcesPart B, 9: 315–324.
Nazlıoğlu, Ş. Soytaş, U.,Gupta, R. (2015). “OilPricesand Financial Stress: A VolatilitySpillover Analysis”. EnergyPolicy Volume 82: 278–288.
Özbilen, Ş., (2002). “Global ve Ulusal Ekonomilerde Reel Kriz Süreçlerinin Ortaya Çıkışı ve Gelişme Süreçleri”, Yeni Türkiye Dergisi, 5(27), 171 -185.
Rodrik, D., (2009). “TheTurkishEconomyAfterTheCrisis”, TurkishEconomicAssociation, DiscussionPaper 2009/9.
Taşar, M. O., (2010). “Türkiye’nin Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı ve Makro Ekonomik Etkilerinin Analizi”, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt.3, Sayı.1, 76-97.
Tayyar, A.E. (2019). “Türkiye’de Sektörel Elektrik Tüketimi ile Ekonomik Büyüme İlişkisi: MWALD Temelli Nedensellik Analizlerinin Uygulanması”, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 54(4), 1937-1956.
Tutar, E., Eren, M. V., (2011). “Post Otistik İktisadın 2008 Global Ekonomik Krizine Bakışı: Türkiye İçin Bir Durum Değerlendirmesi”, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl.4, Sayı.7, 299-314.
Ural, M., (2003). “Finansal Krizler ve Türkiye”, Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt.18, Sayı.1, 11-28.
Yendi, İ., Çetin, S., Gallo, A., (2012). “TheTurkishEconomyandThe Global Crisis”, International Business: Research, TeachingandPractice, 6(2), 45-58.
Yıldırım, K.,Mercan, M., Kostakoğlu, S. F. (2011). “Satın Alma Gücü Paritesinin Geçerliliğinin Test Edilmesi: Zaman Serisi ve Panel Veri Analizi”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi 8(3): 75- 95.