Üniversite Öğrencilerinin Sigaraya Yönelik Dini Yasak Algılarının ve Genel Görüşlerinin İncelenmesi: Giresun Üniversitesi Örneği

Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin sigara ile ilgili dini yasak algılarının ve sigaraya yönelik genel görüşlerin demografik özellikleriyle (cinsiyet, yaş ve sigara kullanma) ilişkisini belirlemeyi amaçlamaktadır. Araştırma nicel desenli tarama modeline göre tasarlanmıştır. Örneklemi, Giresun Üniversitesi›nde öğrenim gören 683 öğrenci oluşturmaktadır. Veriler, 23 Mayıs 2019-26 Haziran 2019 tarihleri arasında anket tekniği kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde istatistikî paket programlarından (SPSS) yararlanılmıştır. Öğrenci katılımcıların sorulara verdiği cevaplar parametrik testler (Bağımsız Örnekler için T testi ve ANOVA testi) ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, sigara ile ilgili dini yasak algısının; yaş ve sigara kullanıp kullanmama değişkenlerine göre anlamlı ölçüde farklılaştığı ancak cinsiyete göre anlamlı bir farklılık göstermediği bulunmuştur. Diğer taraftan öğrencilerin sigaraya yönelik genel görüşleri; yaş ve sigara kullanıp kullanmama değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık göstermemesine rağmen cinsiyete göre ise anlamlı bir farklılık gösterdiği bulgusuna ulaşılmıştır.

Investigation of University Students’ Perception of Religious Prohibition on Smoking and Their General Views for it: The Case of Giresun University

This study aims to determine how the perception of religious prohibition and the general views on smoking are associated with demographic characteristics (sex, age and smoking). The research was designed according to the quantitative patterned relational survey model. The sample consisted of 683 students studying at Giresun University. The data were collected between 23 May 2019 and 26 June 2019 by conducting a survey method. A statistical package program (SPSS) was used to analyze the data. The answers given by the student participants to the questions were analyzed using parametric tests (Independent Samples T-Test and ANOVA Test). The current research indicates that the perception of the religious prohibition on smoking varies significantly by the age and smoking variables but does not show a significant difference according to sex. On the other hand, students’ general views on smoking, although it does not show a significant difference according to age and smoking habit variables or not, it has been found that there is a significant difference according to gender.

PDF

___

ASH (2020). Smoking statistics. Erişim adresi (02.07.2020): https://ash.org.uk/wp-content/ uploads/2019/10/SmokingStatistics.pdf
Boran, M. (2017). Tütün/sigara ve kât gibi zararlı maddelerin dinî hükmü. İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, 29, 425-455. Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl. el-Câmiu’ṣ-ṣaḥîḥ. nşr. Muhammed Fuâd
Abdülbâkî (2011), Kâhire: Dârü’l-Hadîs.
Charlton, A. (2005). Tobacco or health 1602: An Elizabethan Doctor Speaks. Health Education Research, 20(1) 101-111.
Corti, E. C. (1946). Tütün keyfi, tütün içmenin menşei, mücadele ve zaferi. C. Çağlar (Çev.). İstanbul: Tekel Tütün Enstitüsü Yayınları.
Çelik, R., Durmaz, M., Yorulmaz, R., Varol, T., Polat, F. N., Yalçın, B., Türkmen, Z., Bacanlı, N. (2016). Risk iletişimi kapsamında sigara paketleri üzerindeki görsel uyarı niteliği taşıyan mesajların sigara kullanımına etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(25), 1-22.
Dalgın, N. (2015). Gündemdeki Tartışmalı Dinî Konular II. Samsun: Etüt Yayınları.
Demir, E., Saatçioğlu, Ö. & İmrol, F. (2016). Uluslararası dergilerde yayımlanan eğitim araştırmalarının normallik varsayımları açısından incelenmesi. Curr Res Educ, 2(3), 130-148.
Ebû Dâvûd Süleymân b. el-Eş‘as es-Sicistânî, Sünenü Ebî Dâvûd, thk. Kemâl Yûsuf el-Hût (1409/1988), Beyrût: Müessesetü’l-Kütübi’s-Sekafiyye.
Elkalmi, R. M. & Alkoudmani, R. M., Elsayed, T. M., Ahmad, A. & Khan, M.U. (2016). Effect of religious beliefs on the smoking behaviour of university students: Quantitative findings from Malaysia. J Relig Health, 55(6), 1869-1875.
European Network for Smoking and Tobacco Prevention-ENSP (2020). Covid-19 pandemic and smoking behavior: An elevated risk and a golden opportunity for quitting. https:// static1.squarespace.com/static/596743e64c8b03c8de5120de/t/5ea7e86eccc886265ef 0c7ca/1588062336587/Factsheet-3.pdf [02.07.2020].
Göktekin, S. (2020). Giresun Üniversitesi 2019 Yılı İdare Faaliyet Raporu. http://sgdb. giresun.edu.tr [02.07.2020].
Guan, Wei-jie - Ni, Zheng-yi- Hu, Yu et al. (2020). Clinical characteristics of coronavirus disease 2019 in China. The New England Journal of Medicine, 382:1708-1720. doi: 10.1056/NEJMoa2002032
Gürbüz, S. & Şahin, F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri felsefe-yöntemanaliz. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Güzel, A. (2016). Tütün bitkisi ve farmakolojik özellikleri; gerçekten şeytan otu mu? Güncel Göğüs Hastalıkları Serisi, 4(1), 22-26. İbn Mâce, Ebû Abdullah Muhammed b. Yezid el-Kazvinî. es-Sünen, nşr. 1980, İstanbul.
Kalaycı, Ş. (2010). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
Karabacak, K. (2017). Türkiye’de tütün tarımı ve coğrafi dağılışı. Coğrafi Bilimler Dergisi, 15(1), 27-48.
Karaman, H. (2011). Günlük hayatımızda haramlar helaller. İstanbul: İz Yayıncılık.
Koç, M. (2004). Gelişim psikolojisi açısından ergenlik dönemi ve genel özellikleri. Erciyeş Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(17), 231-256.
Kur’ân-ı Kerîm Meâli (2011). Çev. Altuntaş, H. & Şahin, M. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 12. Basım.
Önsüz, M. & Topuzoğlu, A. & Algan, A. & Soydemir, E. & Aslan, İ. (2009). Sigara içen hastaların sigara paketlerinin üzerindeki uyarı yazıları hakkındaki görüşlerinin ve nikotin bağımlılık derecelerinin değerlendirilmesi. Marmara Medical Journal, 22(2), 111-122.
Özcebe, H. (2008). Gençler ve sigara. Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayınları.
Özen, Ş. (2012). Tütün. Türkiye Diyanet Vakfı (TDV) İslam ansiklopedisi, Cilt 42, (s.5-9). Ankara: TDV Yayınları.
Tabachnick, B. & Fidell, L. (2013). Using multivariate statistics, Boston: Pearson.
Taşdemir, Z. A. (2016). Tütün ürünleri -tobacco products. Güncel Göğüs Hastalıkları Serisi 2016, 4(1), 27-31. doi: 10.5152/gghs.2016.004 Tirmizî, Muhammed b. Îsâ. el-Câmiu’ṣ-ṣaḥîḥ (Sünenü’t-Tirmizî). Beyrût: Mustâfâ el-Bâbî elHalebî, ts.
Türkiye İstatistik Kurumu-TÜİK (2019). Bireylerin tütün mamulü kullanma durumunun cinsiyet ve yaş grubuna göre dağılımı 2010-2019 / Türkiye Sağlık Araştırması. Ankara: TÜİK Yayınları. http://www.tuik.gov.tr [03.07.2020].
Türkiye İstatistik Kurumu-TÜİK (2019). Bireylerin tütün mamulü kullanmaya başlama nedenlerinin cinsiyete göre dağılımı, 2010-2019. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/ Index?p=Turkiye-Saglik-Arastirmasi-2019-33661 [03.07.2020].
Uludağ, S. (2005). İslam’da emir ve yasakların hikmeti. Ankara: TDV Yayınları.
World Health Organization–WHO (2015). Global report on trends in prevalence of tobacco smoking 2015. https://www.who.int [02.07.2020].
Yapıştıran, C. (2013). 19. Yüzyıl ikinci yarısında Bitlis ve tütün. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Yıldırım, İ. (1997). Sigara, alkol ve uyuşturucu kullanan üniversite öğrencilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(13), 147-155. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/88138 [25.06.2020].
Yılmaz, F. (2005). Osmanlı İmparatorluğu’nda tütün: sosyal, siyasî ve ekonomik tahlili (1600-1883). Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul.
Yılmaz, F. (2012). Tütün. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 42 (s.1-4). Ankara: TDV Yayınları.